NTI Toegepaste Psychologie - Portfolio Opdracht 1.3 - Onderzoek naar het Zelfbeeld - Geslaagd 2023 met nieuwe layout en alle berekeningen
Alles voor dit studieboek (31)
Geschreven voor
NCOI (NCOI)
Organisatiepsychologie
Sociale Psychologie
Alle documenten voor dit vak (8)
Verkoper
Volgen
anetboogaard
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
BEHOEFTE EN MOTIVATIE HOOFDSTUK 6.
Psychologische behoeften.
In de psychologie bestaan een aantal theorieën over (psychologische) behoeften die meer inzicht
geven in wat mensen drijft en wat ze nodig hebben om zich goed te voelen. De bekendste daarvan
is de behoeftetheorie van Abraham Maslow (Maslow, 1962).
De behoeftepiramide.
1. Lichamelijke behoefte zoals honger en dorst.
2. De behoefte aan veiligheid.
3. De behoefte aan liefde en verbondenheid.
4. De behoefte aan waardering en erkenning.
5. De behoefte aan zelfactualisatie.
Deze laatste behoefte verwijst naar de behoefte aan spirituele, intellectuele en creatieve
ontplooiing. Maslow stelt dat deze vijf categorieën behoeften te ordenen zijn in een piramide en
dat een behoefte pas bevredigend kan worden als de behoefte daaronder bevredigd. Pas dan zijn
mensen er, volgens Maslow, klaar voor, een aanname die ook wel de prepared to benefit-
hypothese wordt genoemd (Kenrick et al., 2010). Om die reden wordt zelfactualisatie ook wel de
groeibehoefte genoemd en de andere behoeften de tekortbehoeften (Winston, 2016).
Op het eerste gezicht klinkt de ‘prepared to benefit’ hypothese heel aannemelijk, maar in de
praktijk kan juist in zware tijd energie en kracht gehaald worden uit zelfactualisatie. Deze
bevinding wordt ook wel ‘buffering against adversity’ hypothese genoemd (Kenrick et al., 2010).
Ander onderzoek toont weer aan dat er überhaupt geen relatie tussen de bevrediging van de ene
behoefte en die van de andere.
Psychologische basisbehoeften.
Om van een psychologische basisbehoefte te spreken moet deze aan drie criteria voldoen (Dweck,
2017a).
1. Het gaat om psychologische behoeften die er voortdurend toe doen, en die belangrijk
worden gevonden door mensen over de hele wereld.
, 2. De vervulling ervan zorgt voor een optimaal psychologisch welzijn en een voedingsbodem
voor toekomstige psychologische ontwikkeling.
3. De behoefte is al van jongs af aan aanwezig.
De zelfdeterminatietheorie (ZDT; Deci & Ryan, 2000) kan worden gezien als de best onderbouwde
theorie op dit gebied. De ZDT is een grote overkoepelende theorie over menselijke motivatie en
gedrag die bestaat uit zes mini theorieën. Een van deze mini theorieën – Basic Psychological Needs
Theory (BPNT) – stelt dat elk mens de volgende drie psychologische basisbehoeften heeft:
1. De behoefte aan autonomie.
2. De behoefte aan competentie.
3. De behoefte aan verbondenheid met anderen.
De theorie stelt dat naarmate de drie psychologische basisbehoeften beter vervuld worden,
mensen een hoger welzijn ervaren. Is dat niet zo kunnen psychische problemen ontstaan. Zo kan
iemand die een gebrek aan verbondenheid ervaart zich eenzaam voelen. Wordt de behoefte aan
competentie niet voldoende vervuld, dan kan dat leiden tot depressieve gevoelens (Costa et al.,
2015). De bevrediging van de drie verschillende behoeften kan overigens niet los van elkaar
worden gezien: naarmate bijvoorbeeld de behoefte aan verbondenheid beter wordt bevredigd,
worden de andere behoeften ook bevredigd en andersom. Recentelijk hebben wetenschappers
een belangrijke kanttekening geplaatst bij dit onderdeel van de ZDT. Ook al zijn de drie
psychologische basis behoeften universeel van aard en kennen alle mensen deze behoeften,
mensen kunnen sterk verschillen in de mate waarin ze elk van de drie behoeften ervaren (Flunger
et al., 2013).
Waarden.
De behoeften die mensen hebben, vertalen zich in hun waarden. Waarden staan voor die zaken
die mensen belangrijk vinden in het leven en die ze nastreven (Schwartz, 2012). De belangrijkste
waardetheorie is de theorie van Salomon Schwartz (2012), die stelt dat mensen, wereldwijd, tien
verschillende waarden belangrijk kunnen vinden. De waardetheorie wordt inmiddels ondersteund
door meer dan tweehonderd onderzoeken in 67 landen (Sandy et. Al., 2016). De waardetheorie
van Swartz kan dan ook, net zoals de drie psychologische basisbehoeften uit de ZDT, worden
gezien als een overkoepelend model. De waardetheorie van Schwartz werd eerder ontwikkeld dan
de zelfdeterminatietheorie. Toch zijn de drie onderliggende psychologische basisbehoeften ook in
het model van Schwartz terug te zien. Net zoals psychologische basisbehoeften, motiveren
waarden tot doelgericht gedrag. Psychologische behoeften lijken dat echter sterker te doen dan
waarden. Waarden zullen niet langer tot actie aanzetten als de onderliggende psychologische
behoefte is vervuld. Er dan geen noodzaak toe. Waarden kunnen dan aan motiverende kracht
verliezen, omdat ze niet perse uit een eigen ervaren behoefte worden geboren. Waarden verliezen
nog meer aan motiverende kracht als ze worden opgelegd. Wel kunnen mensen opgelegde
waarden nastreven omdat ze bang zijn om anders afgewezen te worden of straf te krijgen,
waardoor vervulling van de psychologische basisbehoefte verbondenheid in het geding kan
komen.
De bevrediging van psychologische behoeften.
Psychologische behoeften zetten een proces in gang dat gericht is op het vervullen van de
betreffende behoeften.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anetboogaard. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.