Genetische variatie
4.1. Oorsprong van genetische variatie
1. Endogene fouten in chromosomen en DNA bij replicatie en celdeling
-> DNA replicatie fouten
-> fouten van chromosoom segregatie en recombinatie
2. Beschadiging van de chemische structuur van DNA
-> endogene beschadiging
Hydrolytische schade: door water in de cel
Oxidatieve schade: door zuurstof in de cel
Afwijkende DNA methylatie
-> exogene schade
Stoffen uit de omgeving
Mutagenen
4.1.1. endogene fouten in chromosomen en DNA
DNA replicatie fouten
Incorporatie van foute base
o Belangrijkste DNA polymerases hebben ‘proofreading activiteit’ = correct nalezen of
ze de juiste base hebben geplaatst, bij fout -> juiste base plaatsen
o 3’->5’ exonuclease activiteit verwijdert de foute base
Replication slippage
o Veroorzaakt door repetitieve sequenties: groeien of krimpen van oligonucleotide
repeats zoals CA-repeats of trinucleotide repeats
o Nieuw gesynthetiseerde streng heeft meer herhalende eenheden dan de template
streng
Gevolg: vorming van lussen
Donkerblauwe streng = nieuw
gesynthetiseerd
Fouten van chromosoom segregatie en recombinatie
Fout in het aantal chromosomen
Misaligned crossover: aanleiding tot deleties en duplicaties
1
, Misaligned crossover: wanneer gelijkaardige sequenties
aanwezig zijn op een chromosoom
duplicaties en deleties
4.1.2. Endogene chemische schade
Hydrolytische schade - in waterig milieu
- verwijdert base van suiker
- verwijdert amino groepen van base
Oxidatieve schade - vooral mitochondriën genereren ROS (reactieve oxygen species)
- ROS gaan chemische reactie met DNA aan, zowel basen als suiker-
fosfaatruggengraat
basen worden veranderd, paren soms anders -> mutatie
DNA breuken
Schade door foute - S-adenylmethionine is een methyldonor die soms ongewenste
DNA methylatie methylatie van DNA kan veroorzaken
basen worden vernanderd, paren soms anders
Hydrolytische schade: Oxidatieve schade:
2
, 4.1.2. externe chemische schade: mutagenen
Chemicaliën:
Intercalerende agentia
Base-analogen
Stoffen die basen veranderen
Stoffen die DNA chemisch beschadigen (breuken, crosslinking)
Straling
X-stralen en UV stralen
Intercalerende agentia
Bv. ethidium bromide
Voegen zich tussen een basenpaar
Verstoren de DNA dubbele helix
Veroorzaken frameshift mutaties
Base-analogen
Worden geïncorporeerd in het DNA
Kunnen paren met andere basen
Bv. bromo-uracil
Stoffen die basen veranderen
Bv. nitriet: reageerd vooral met cytosine
dat verandert in uracil
-> uracil paart met adenine i.p.v. met
guanine: basepaarsubstitutie
4 types chemische beschadiging van DNA
1. Breuken in strengen
i. Breuk in fosfodiëster binding -> wordt snel gerepareert
ii. Complexe enkelstrengige breuk met beschadigingen van uiteinden
iii. Dubbelstrengige breuk (2 enkelstrengige breuken kort bij elkaar)
2. Base deletie
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper AVL2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,69. Je zit daarna nergens aan vast.