Samenvatting van cursus 'tijd' binnen het eerstejaarsvak wereldoriëntatie in de opleiding lager onderwijs te Vives Brugge. Let op: samenvatting van het jaar !
Algemene inleiding
Tijd en oriëntatie op de wereld
6 invalshoeken of ontwikkelingsthema’s:
Tijd en ruimte vindt je automatisch bij
de andere vier invalshoeken
TIJD
= abstract, kan je niet waarnemen
-> volgens leerplan:
- Ritmisch karakter: omgang met
verschillende karakters
- Tijd ordenen en meten
- Grote perioden op tijdlijnen
- Tijd beleving
Dagelijkse tijd Historische tijd
= Tijd die terugkeert = tijd die niet meer terugkeert
- Tijdsbeleving - Leven vd mens wordt bepaald door
- Gebeurtenissen situerende en tijd waarin ze leven
ordenen in de tijd + eigen tijd plannen - Tijd structureren door hem in te delen
in periodes
Cyclische voorstelling: in een cirkelvorm Lineaire voorstelling: op een horizontale lijn
v. links naar rechts
Occasioneel: geen aparte lessen, kleine Cursorisch: expliciet les over geven ->
gesprekjes als de kans zich voordoet (vb. op geschiedenislesjes (vanaf 3e graad)
kalender aanduiden welke dag, weer het is)
Vb. seizoenen, dag en nacht
Onderscheid niet altijd duidelijk:
Vb. hongergevoel dat om zoveel uur weer terugkomt
Je veroudert, dus je zal het hongergevoel niet op dezelfde leeftijd hebben
Betekenis en zin van geschiedenis (historisch denken)
Betekenis: - Letterlijk: alles wat geschied (= gebeurd) is
- Engere betekenis: humane wetenschap die het verleden van alle mensen
bestudeert
Zin: - Wie de samenleving van vandaag wil begrijpen moet weten hoe die
gegroeid is
“De geschiedenis op zich staat vast, maar onze kennis verandert voortdurend”
1
, Wereldoriëntatie: mens en tijd
Noodzakelijke vaardigheden voor geschiedenis/historisch denken !
SITUERING IN TIJD
Fundamentele eenheden: indeling aangereikt door de natuur
- Dag = gemiddelde duur van de wenteling vd aarde om eigen as
- Maand = de periode tussen twee volle manen
= duur vd baan vd maan rond de aarde (ca. 29 dagen)
- Jaar = duur van de wenteling van de aarde rond de zon (ca. 265,25… dagen -> opgelost
door schrikkeljaren om de 4j)
Door de mens toegevoegde tijdseenheden
- Week = groepering van dagen
oorsprong: scheppingsverhaal uit Oude Testament waarbij god de wereld schiep in 6
dagen en de 7e dag ruste hij uit
Verschillende manieren om dagen te groeperen (5-10 dagen)
Dagen van de week en Germaanse goden
Zondag Dag van de zon Romeinen (Latijn)
Maandag Dag van de maan Romeinen
Woensdag Wodan: Germaanse oppergod Germanen
Donderdag Donar (Thor): God van de donder Germanen
Vrijdag Freya: Godin vd vruchtbaarheid, liefde en Germanen
wellust
Zaterdag Dag van Saturnus (= god vd landbouw) Romeinen
- Uren:
Duur van uur stond vroeger (Babyloniërs) niet vast, afhankelijk van seizoenen
Loop vd middeleeuwen: uniform uur voor juiste dagindeling voor gebedsmomenten
- Minuten: komst vd stoomtrein
- Seconden: sporten (vb. Formule 1, bobslee)
Tijdsbegrippen aangereikt door de chronologie (4e lj)
- Decennium: 10 jaar (1 – 10)
- Eeuw: 100 jaar -> honderdtal + 1
- Millennium: 1000 jaar -> duizendtal + 1
Situering in ruimte
Waar hebben bepaalde gebeurtenissen zich voortgedaan?
2
, Wereldoriëntatie: mens en tijd
SITUERING BINNEN EEN DOMEIN VD SAMENLEVING
Socio-politiek Betrekking op de manier waarop de mens zijn samenleving
organiseert en bestuurt. Het slaat ook op de relatie met
andere landen
Socio-economisch Informeren ons over de manier waarop mensen in hun
levensonderhoud voorzien. Ze vertelen ook over de
verhouding tss verschillende groepen binnen de samenleving
Socio-cultureel Werpen een licht op de zoektocht vd mens naar de zin van
zijn bestaan (religie) en op zijn streven naar kennis
(onderwijs, wetenschap) en schoonheid (kunst)
Algemene periodisering van de geschiedenis
INDELING IN TIJDVAKKEN
Tijdvak = een bepaalde periode vd geschiedenis met een aantal belangrijke gemeenschappelijke
kenmerken (vb. Nieuwste tijd: industriële revolutie)
Indeling van het oude leerplan katholiek onderwijs
De oudste tijden … - 800 v.C.
De oudheid - de tijd van Grieken en Romeinen 800 v.C. – 500 n.C.
De middeleeuwen – de tijd van burchten en steden 500 – 1500
De nieuwe tijd – de tijd van vorsten en ontdekkingen 1500 – 1800
De nieuwste tijd – de tijd van de volkeren 1800 – 1945
De eigen tijd Vanaf 1945 - …
! 3500 v.C. = uitvinding schrift
HET GEBRUIK VAN DE HISTORISCHE TIJDBAND
- De klassikale historische tijdband groeit doorheen de 3 e graad -> geen ingevulde tijdband
- De historische tijdband wordt consequent gebruikt om er alle leerontdekkingen over de
geschiedenis vast te leggen (vb. taalles over ridder -> tijdband)
- Alles wat in de klas aan bod kwam en te maken heeft met het verleden krijgt een plaatsje op
de tijdband
- Enkel werken met kernachtige begrippen, korte zinnetjes, gerichte beelden
- Twee tijdbanden:
o Bovenaan: verhoudingsgetrouwe strook, waar enkel historische perioden (kleur) en
scharnierdata zijn aangebracht
o Onderaan: tijdband waarop periodes gelijkmatig zijn verdeeld, in dezelfde kleuren als
bovenste tijdband
-
3
, Wereldoriëntatie: mens en tijd
OORSPRONG VAN ONZE TIJDREKENING (4E LJ)
De christelijke tijdrekening
- Vertrekpunt: geboorde jezus van Nazareth
- Fout: jezus’ geboorte moeten we in de werkelijkheid situeren tss 4 en 6 voor
Christus je moet 4 tot 6 jaar toevoegen aan het huidige jaar om het werkelijk
jaartal te kennen als we willen rekenen van Jezus’ effectieve geboorte
- Alle namen van onze maanden komen vd Romeinen
o Juli: Julius Caesar noemde zijn geboortemaand naar zichzelf
o Augustus: keizer Augustus haalde belangrijke overwinningen en werd toen
consul
ACTIEVE WERKVORMEN
Tijdswoorden: kleef tijdswoorden (eeuwig – nooit – heden – toekomst…) op de kussens in de
onthaalhoek. Bij het binnenkomen zeten de kinderen zich neer en moeten ze zichzelf
voorstellen met het tijdswoord op hun kussen. Of je stelt vragen: hoe lang kan je blijven
zitten op het eeuwig-kussen?
Tijdscirkel: teken op het bord een cirkel en schrijf rond de cirkel de 5 zintuigen. Overloop ze
en laat de lln. feiten, gebeurtenissen of dingen opnoemen waardoor je weet hoe laat het
ongeveer is (vb. je hoort ’s morgens de wc van de buren doorspoelen, je weet dat het tijd is
om op te staan)
De oudste tijden (… - 800 v.C.)
De prehistorie (… - 3500 v.C.)
Ontstaan van het heelal, de aarde en de ontwikkeling van het eerste
leven
- 13,7 miljard jaar geleden: ‘Big Bang’ of oerknal
- 4,6 miljard jaar geleden: vorming aarde
o Zichzelf opblazen, zo klein als een sinaasappel nog steeds bezig
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper keylaacke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
