In deze samenvatting staan duidelijke stappenplannen om de drie soorten gesprekken te voeren. (slecht nieuws gesprek, intakegesprek en bemiddeling) + methodische interventies en bijhorende voorbeelden.
Gespreksmodellen
1. Basishouding van de hulpverlener (Rogers)
Empathie
- Iemands gevoel leren begrijpen
- Door samen te denken met de cliënt
Echtheid
- Je bent jezelf in de interactie zonder een rol te spelen
- Niet ‘de professional’ spelen
Respect
- Cliënt waarderen en appreciëren als persoon
- Betrokkenheid, aanvaarding, begrip, warmte en nabijheid
Zowel verbaal als non-verbaal: samen met de cliënt tot groei komen
2. Hulpverlener als katalysator
• Container van emoties
• De hulpverlener (h)erkent en benoemt gevoelens en kan deze
gevoelens ook spiegelen en kaderen naar de cliënt toe.
• Cliënt leert dat hij er niet alleen voor staat
• Empowerment bevorderen
• Gaat probleem niet oplossen voor cliënt, maar werkt samen
aan een oplossing.
• Op tempo van cliënt
• Veelzijdig betrokken en erkenning geven
• Je moet aangeven dat je de persoon aanvaardt maar dat
bepaald gedrag niet acceptabel is.
• Perplexiteit en handelingsverlegenheid
• Handelingsverlegenheid = dat je op een bepaald moment niet
weet wat te doen doordat je overspoeld wordt door emoties,
onmacht,
• Weerstand herkennen en hanteren
• Weerstand kan aantonen dat het tempo van de hulpverlener
te hoog ligt.
• Belangrijk om te herkennen!
• Communiceren in een interculturele context
• Je hebt je eigen normen en waarden en je komt in contact met
iemand met andere normen en waarden. Dan is het belangrijk
dat je die herkent en bekijkt hoe je met deze verschillen kan
omgaan.
1
,Semester 1
3. Mogelijke communicatieverschillen
• Individuele verschillen
• Communicatiestijl en communicatieve basisvaardigheden van
mensen kunnen grondig van elkaar verschillen.
• Factoren zoals levensgeschiedenis, opvoeding, opleiding, …
• Sekseverschillen
• Verschil in communicatie tussen mannen en vrouwen
• Contextverschillen
• De context waar je je bevind bepaalt je communicatiestijl
• Culturele verschillen
• Mensen uit andere culturen hebben soms andere
verwachtingen bij sociale interacties.
4. Communicatiemodellen
Het Ajuinmodel
Wanneer mensen elkaar steeds beter leren kennen wordt als het ware de
ajuin schil na schil afgepeld en krijgt men veel meer te zien wie die
persoon in wezen is. Wanneer mensen zich bedreigd voelen beschermen
ze hun ‘kern’ en vormen de schillen een deklaag.
5. Misverstanden
• Bedoeling versus effect
• Onze bedoelingen worden zo anders begrepen en missen hun
effect.
• Emotie versus ratio
• Overmand door emoties zijn mensen vaak niet in staat tot
effectieve communicatie.
• Verbale taal versus doe-taal
• Jezelf uitdrukken via doe-taal zoals bijvoorbeeld spontaan hulp
bieden zonder veel woorden kan evenveel uitdrukken als een
arsenaal aan woorden.
• Verbale taal versus lichaamstaal
• Lichaamstaal is minstens even krachtig als verbale taal. In
precaire levenssituaties kan lichaamstaal zelfs meer
uitdrukken dan verbale taal.
• Jij-taal versus ik-taal
• Vaak gebruik gemaakt van jij-boodschappen die hoofdzakelijk
verwijzen naar de persoon en niet naar het gedrag van de
persoon. Iedereen kent waarschijnlijk wel het verschil in
2
, Semester 1
impact bij een ik of een jij- boodschap. Ik-boodschappen zijn
minder aanvallend en veiliger.
Non-verbaal gedrag
• Ondersteunt jouw boodschap
• Geeft vooral gevoelens weer
• Opletten voor culturele verschillen
• In combinatie met het verbale, wijst het op:
– Herhaling
– contradictie
– substitutie
– Complementariteit
– Accentuering
Houding van niet-weten: handvatten
• De oplossing van het probleem is te situeren bij de cliënt
• Gebruik stiltes leun (letterlijk) achterover
• Stel vragen (bv de boemerangvraag!)
Gebruik van de ruimte
• Indeling gespreksruimte
– open en gezellige ruimte
– barrières
– kleurgebruik
• Hoe zitten hulpverlener en cliënt
– afstand – nabijheid
– houding
• Aanrakingen
6. Structurele componenen van een gesprek
VOUOA
• Voorbereidingsfase: doel, werkwijze (rekening houdend met
verleden), wat bespreken, welke obstakels, hoeveel tijd, vorige
notities doornemen
• Openingsfase: contact leggen, gepaste sfeersetting creëren, doel
en werkwijze toelichten
• Uitwisselingsfase: probleem verkennen, analyseren (en indien
nodig opnieuw definiëren)
• Overlegfase: oplossingen genereren en selecteren
• Afrondingsfase: samenvatten, afspraken maken en evalueren,
afronden met stimuleren en bedanken
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper brittverheyden. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
