HOOFDSTUK 1: HET SLUITEN VAN DE ARBEIDSOVEREENKOMST
De werkgever is totaal vrij om de werknemer te kiezen. Maar hij mag geen discriminatie
plegen: geslacht, leeftijd, ras en godsdienst. Werkaanbiedingen moeten openstaan voor
mannen én vrouwen.
WAT IS EEN ARBEIDSOVEREENKOMST?
Situatie: Jij bent aangenomen in het bedrijf en er worden afspraken gemaakt met de
werkgever: loon, werkuren… Die afspraken noemt men een
contract/arbeidsovereenkomst.
Wat is een arbeidsovereenkomst? Een overeenkomst waarbij de werknemer zich
verbindt om in ruil voor een bezoldiging/loon onder het gezag van de werkgever arbeid te
verrichten. Er zijn twee elementen die de arbeidsovereenkomst kenmerken
1. Enerzijds moet de werknemer voor de verrichte arbeid een loon ontvangen.
2. Anderzijds aanvaardt de werknemer om bij de uitvoering van de arbeid zich te
onderwerpen aan het gezag van de werkgever.
GLT = als je een arbeidsovereenkomst hebt gesloten sta je onder Gezag Leiding en
Toezicht van de werkgever.
De werkgever heeft het recht om je werk te organiseren
De mogelijkheid om je opdrachten te geven
Hij mag je controleren
Het criterium van ondergeschiktheid maakt een belangrijk verschil tussen de
werknemer (=loontrekkende) en een zelfstandige. Loontrekkende = je bent beschermd
als je wordt ontslagen. Van zodra men ondergeschikt is aan iemand anders, word je
beschouwd als loontrekkende met alle voordelen vandien. (ook al heb je een minimum
aan gecontroleerd worden, je bent een loontrekkende) Sommige jobs kunnen niet continu
worden gecontroleerd door de werkgever.
WELKE ARBEIDSOVEREENKOMST?
Eenheidsstatuut = vroeger hadden de bedienden veel meer voordelen dan de
arbeiders. Dankzij het eenheidsstatuut is dit nu gelijk gekomen.
Arbeiders minder dan 14 kalenderdagen ziek waren werden voor die dagen niet
uitbetaald = Carensdag. Dit was een remedie tegen de ‘maandagziekte’. Dit is
afgeschaft want was niet zo voor bedienden.
Men onderscheidt (tussen arbeiders en bedienden) twee belangrijke soorten van
arbeidsovereenkomsten:
a) De arbeidsovereenkomst voor arbeiders. Ze doen voornamelijk handenarbeid. Vb.
mensen die werken in de bouw, mensen die werken in een fabriek
b) De arbeidsovereenkomst voor bedienden. Ze doen voornamelijk hoofdarbeid. Vb.
projectmanagers, iemand die werkt met geld, verplegers
,Er bestaan ook andere arbeidsovereenkomsten:
c) De arbeidsovereenkomst voor de dienstbode. Ze doen overwegend huishoudelijke
handenarbeid. Vb. wassen, strijken, poetsen, koken (= je poetsvrouw thuis, butler,
privé kok). Hoofdkenmerk: ze werken in de privéhuishouding van de werkgever.
Opmerking! Een privéchauffeur valt hier niet onder want dit is geen
huishoudelijke handenarbeid. Net zoals een tuinman, klusjesman, schoonmaakster
in een onderneming… Ze werken vaak ook nog op andere plaatsen.
d) De arbeidsovereenkomst voor bediende maar zij hebben een grotere
zelfstandigheid, hun ondergeschiktheid is minder vast omdat de
handelsvertegenwoordiger steeds moet rondreizen.
e) De studentenovereenkomst werken als arbeider, bediende… Een student wordt
extra beschermd door de wetgever. Die mag geen zware lasten dragen.
Een onderscheid tussen al de bovenstaande is van groot belang aangezien er toch nog
belangrijke verschillen zijn. Vooral bijvoorbeeld op vlak van uitbetaling van de
ziektevergoeding. De bediende is het beste af op dit vlak.
Bij twijfel over de aard van uw contract: raadpleeg de vakbond. Je kan best de vakbond
raadplegen als je geïndiceerd bent (= aangesloten bij de vakbond) ACV ABVV ACLVB. De
arbeidsrechter helpt je als de vakbond je niet kan helpen om te bepalen of je een
contract hebt voor arbeider of bediende.
Je hebt een mondelinge overeenkomst maar schriftelijk staat er iets anders: je hebt één
jaar de tijd om dat contract te laten aanvechten door de arbeidsrechtbank. Dus de zaak
moet in gang gezet worden.
DE DUUR VAN EEN ARBEIDSOVEREENKOMST
Een arbeidsovereenkomst mag nooit voor het leven worden gesloten. Benoemd worden
voor het leven is iets anders.
2 redenen:
1 Op een bepaald moment zijn wij gewoon te oud (snel ziek worden) om te gaan
werken. Dit zou de werkgever en de Belgische staat veel geld kosten.
2 We hebben recht op pensioen.
Een tweede soort indeling van de arbeidsovereenkomst is volgens de duur. Dit kan van
onbepaalde duur, bepaalde duur en bepaald werk zijn.
1 Onbepaalde duur: de duur van het contract ligt niet vast. Je zou tot aan je
pensioen bij je werkgever kunnen blijven werken. Je kan wel ten allen tijden
ontslagen worden of ontslag nemen. In de praktijk worden voor België de meeste
arbeidsovereenkomsten gevormd voor onbepaalde duur. Deze contracten mogen
zowel mondeling als schriftelijk zijn.
2 Bepaalde duur: de duur van het contract worden vooraf vastgelegd. Dit zijn
contracten voor korte periodes (6 maanden, 1 jaar, 2 jaar… nooit voor 20 jaar).
Omdat er gemakkelijk door een werkgever wordt gewisseld of van gedacht
veranderd, heeft de werkgever bepaalt dat deze contracten ten laatste op de
laatste dag wordt de duur bepaalt. Het contract stopt op de vervaldag (= de
laatste dag van het contract). Er is geen opzegtermijn. Contracten moeten
schriftelijk zijn. Hij mag geen opeenvolgende contracten van bepaalde duur
met dezelfde werkgever afnemen. Waarom? Stel je wordt verworven door een
, eventbureau voor 1 jaar. Na 1 jaar zegt de werkgever tegen jou dat je mag blijven
voor nog één jaar. Dit blijft zo voortdoen. Na 10 jaar zeggen ze ‘sorry maar je bent
te oud geworden voor de job, geen nieuw contract meer. Na 10 jaar heb je daar
geen recht op een opzegtermijn aangezien je een contract had voor bepaalde
duur. Nu is dat in België verboden. Gebeurt dat toch nog, worden die contracten
automatisch omgezet naar contracten van onbepaalde duur. Uitzonderingen: er
mag toch een opeenvolgend contract afgesloten worden onder bepaalde duur als
het seizoenarbeid is. Dan mag dat verlengd worden voor x aantal dagen als
bijvoorbeeld al de peren niet geplukt waren. Aan de kust werken is ook
seizoenarbeid. Moesten de eerste twee weken het nog warme temperaturen zijn
maar je contract is eigenlijk verlopen, kunnen zij dit nog twee weken verlengen. In
België: mensen meer aan het werk zetten of interimarbeid.
3 Een contract voor een bepaald werk/duidelijke prestatie : je wordt aangeworven
om een bepaald iets te gaan doen. Hier staat geen termijn op. Bijvoorbeeld: event
organiseren, boek vertalen… er moet duidelijk worden omschreven op het
contract hoe lang je zou werken (schriftelijk dus).
HOE WORDT EEN ARBEIDSOVEREENKOMST GESLOTEN?
Onbepaalde duur mondeling als schriftelijk
Als de andere overeenkomsten schriftelijk, zijn ze niet schriftelijk opgesteld: wordt
automatisch omgezet naar contract onbepaalde duur
Opgelet! Vraag altijd een schriftelijke arbeidsovereenkomst!
Toepassing:
De werkster bij jou in huis: dienstbode
Metser in dienst van een bouwfirma: arbeider
Onderhoudspersoneel in dienst van een school: arbeider
Tuinman in dienst van familie: arbeider (geen huishoudelijke handenarbeid)
Privéchauffeur in dienst van een minister: arbeider of bediende (hangt af of die
nog andere dingen moet doen voor de minister)
Loketbeambte in een bank: bediende
Wil een contract geldig zijn, moet het contract opgesteld worden in zo veel
exemplaren (minstens 2) als er partijen zijn + vermeld hoeveel exemplaren er
zijn + op het laatste moment van de in dienst treding ondertekend zijn.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper samenvattingvrstudenten. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,39. Je zit daarna nergens aan vast.