Samenstelling bloed
Viskeuze vloeistof
Samengesteld uit gelige vl, plasma met daarin gesuspendeerde bloedcellen
45% bloedcellen & 55% plasma
Enorme # RBC : rode kleur bloed
Plasma: grootste deel uit water, hierin allerlei stoffen opgelost
Circulatiesysteem
Bloed in bloedvaten en hart
Hart pompt bloed doorheen deze bloedvaten
Kleine (1) en grote (2) bloedsomloop
Hart is gespecialiseerde spier: pompt bloed door circulatie
Deze spiercontracties: onder controle van autonome zenuwstelsel
Elektrische prikkel ontstaat in sinusknoop
Hartkleppen verhinderen terugstromen bloed
In longen: uitwisseling van gassen tussen bloed en ingeademde lucht (o2 opgenomen door
bloed, co2 afgegeven en uitgeademd
Uitwisseling moet dus snel gebeuren
Bloedvaten in 2 groepen:
slagaders of arteriën (a)
Venen of aders (b)
(a) Transporteren zuurstofrijk bloed
(b) Transporteren zuurstofarm bloed
Bloed verder van het hart, bloedvaten meer en meer vertakken
Grootste slagader: aorta
Vangt bloed rechtstreeks op uit linkerkamer hart => moet dus bestand zijn tegen hoge druk
Uit de aorta: vertakken arteriën => arteriolen => capillairen
thv. capillairen: gassen en moleculen uitgewisseld tussen bloed en omliggende weefsels
bloed: zuurstof en voedingsstoffen afgeven en co2 en afvalstoffen opnemen
dit zuurstofarme bloed terug naar hart via capillairen => venulen => venen => vena cava
(holle ader)
vena cava mondt rechtstreeks uit in rechterboezem v.h. hart
bloedvaten intact of bij verwonding snel helen
Wand bloedvaten speelt belangrijke rol bij uitwisseling gassen en moleculen, regulatie debiet en bij
bloedstolling
Naarmate zij verder vertakken, daalt hoeveelheid elastische vezels en stijgt hoeveelheid spiervezels
in de wand
Waarom?
Venen: lagere druk + drukverschillen zijn daar kleiner
Meestal veel dunnere wand dan arteriën
Ander verschil: kleppen die terugstromen bloed verhinderen
Capillairen:
1 enkele laag endotheelcellen
Hierdoor worden gassen en stoffen uitgewisseld
Drijvende kracht hierachter: conc.-verschil
Door druk v.h. bloed, vocht met daarin opgeloste stoffen doorheen vaatwand naar
omliggend weefsel geperst
moet terug opgenomen w in bloedbaan: anders droogt bloed uit en stapelt vocht zich op in
weefsels
Eiwit albumine speelt belangrijke rol
albumine = eiwit dat in bloed bevindt en sterk water aanzuigende kracht heeft
vocht w heirdoor terug opgenomen
vocht dat overblijft: opgevangen en gefilterd door lymfeknopen en terug uitgestort in
bloedcirculatie
Functies bloed
weefsels voorzien van zuurstof: Hemoglobine: eiwit instat voor zuurstofmolecule op te
nemen op plaatsen waar o2 veel aanwezig is en af te staan aan aan plekken waar o2
‘gevraagd’ is
afvoer co2 v.d. weefsels naar longen
transporteert veel andere moleculen v. plaats v. productie of opname naar orgaan of weefsel
dat molecule nodig heeft, ook afvoer afvalstoffen naar nieren en/of lever gebeurt door bloed
afweer tegen lichaamsvreemde stoffen en m.o. (witte bloedcellen of leukocyten)
verwonding bloedvat: bloedplaatjes of trombocyten: bloed stolt en bloedvatwand hersteld w
plasma verantwoordelijk voor: water- en zouthuishouding en regulering lichaamstemp.
Bloedcellen
RBC (erytrocyten): belangrijkste functie: transport zuurstof en co2 door aanwezigheid
eiwit hemoglobine
Witte bloedcellen (leukocyten): rol bij afweer tegen infecties en binnendringen
lichaamsvreemde stoffen, in 3 hoofdgroepen: granulocyten, monocyten en lymfocyten
Bloedplaatjes (trombocyten): rol bij bloedstolling
pH bloed
rond 7,4 gehouden w
buffers die bijdraagt tot stabiliteit pH: koolzuur (H2CO3)
extra H+ ionen in bloed: daalt pH => H+ weggevangen in bloed door buffer systeem: HCO3-
omgezet in co2 => co2 via longen uitgeademd
nieren in staat HCO3- aan te maken: duurt uren tot dagen
door middel van ademhaling: CO2 uit bloed gewassen => toename ademhalingsfrequentie ,
pCO2 daalt, stijging pH. Daarom leidt hyperventilatie tot respiratoire alkalose
hypoventilatie leidt tot tegenovergestelde
indien zuren aan bloed toegevoegd worden => metabole acidose
lading erytrocyten is bij pH 7,34 negatief => door negatieve lading: erytrocyten stoten elkaar
af
PH daalt => lading kan wijzigen => minder afstotingskrachten = geldrolvorming of
rouleauxvorming => kan bloedstroom afremmen en bemoeilijkt uitwisseling stoffen tussen
cellen en omgeving
Hematopoëse
= proces waarbij uit een multipotente stamcel in beenmerg bloedcellen en bloedplaatjes gevormd w
Cellen in bloed beperkte levensduur, continu vervangen w
Alle bloedcellen: gemeenschappelijke voorlopercel: multipotente hematopoetische stamcel
=> vermenigvuldigt door celdelingen (proliferatie), ook differentiëren tot voorlopercel
Deze voorlopercel ofwel gecommitteerde stamcel: door deling vermenigvuldigen, maar
slecht in 1 richting differentiëren => aparte gecommitteerde cellen voor iedere celsoort
Stamcel meer en meer differentiëren => vermogen profileren neemt af
Proliferatie: proces waarbij cel deelt door mitose waardoor identieke dochtercellen ontstaan
Differentiatie: proces waarbij cel overgaat van onrijper stadium naar rijper stadium met
behoud van vermogen om te delen
Maturatie: proces waarbij cel overgaat van onrijper stadium naar een rijper stadium met
verlies van vermogen om te delen
Differentiatie cel doorloopt verschillende stadia afh v.d. omgeving en aanwezigheid v. bep.
Factoren keuzes gemaakt => tot uiteindelijke welbep. bloedcel
Cytokinen en receptoren
Stamcel door op hormonen lijkende eiwitten (cytokinen) aangezet tot celdeling +
differentiatie
Vele cytokinen met 1 of meerdere specifieke functies
Geproduceerd door vers. Hematopoetische en niet-hematopoetische cellen bv monocyten
Hematopoetische cytokinen: 3 groepen:
Colony stimulating factors (CSF)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Alios. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
