Administratief recht
Administratief = bestuurlijk
3 machten: scheiding der machten = gerechtelijke instellingen in België
Wetgevende macht: maakt wetten
o Grondwettelijk Hof kan wetgeving aan de grondwet toetsen.
o Parlementen
Uitvoerende macht:
o Raad van State (rode draad) => administratieve rechtscolleges**, RvS is federaal
niveau!!
Taak RvS:
Bescherming burger
Tegen handelen
Van overheid
o Regeringen
Rechterlijke macht: controleren of wetten nageleefd worden
o Hof van Cassatie is bevoegd voor uitspraken te verbreken (controleert RM)
o Hoven en rechtbanken
** is geen bestuur!!!
LEERSTUK 1: Afbakening en bronnen
1. Afbakening
Situering administratief recht?
Organisatie en structuren in gemeenschap te ordenen
Rechtsorde wordt opgebouwd
Rechtsregels inhoudelijk gegroepeerd in rechtstakken die tot publiek-/ privaatrecht
behoren
o Publiekrecht: regelt de organisatie en de werking van overheden.
o Privaatrecht: statuut en verhoudingen tussen private personen, alsook hun onderlinge
verhoudingen, ect.
Administratief recht = bestuursrecht
= recht voor de administratieve of bestuurlijke overheden en diensten in ons land.
Wat doet het administratief recht?
Organiseert openbaar bestuur
o Degene die in de GW staan of degene die erkend/opgericht zijn door de overheid
Vb. Bpost, De Lijn, NMBS
o Bestuurlijke overheden die in de GW zijn ingericht
o Bijkomende bestuurlijke diensten opgericht of erkend door deze overheden
o WIE? Uitvoerende macht (nuanceren)
(1) Bepaalde instelling kan een dienstverlening doen, maar niet noodzakelijk tot de
UM behoren of openbaar bestuur horen.
(2) administratieve rechtscolleges beschermen burger tegen overheid.
Administratieve rechtscolleges zijn GEEN bestuur.
Zij moeten de wettigheid nagaan.
1
, Regelt taakvervulling
o WAT IS DAT? Burgers beschermen voor het algemeen belang.
Instaan voor algemeen belang.
Het bestuur bepaalt zelf, binnen het wettelijk kader, welke taken het opneemt
o HOE? Op 3 manieren:
De wetten gaan uitvoeren die gestemd zijn (uitvoerende taak)
Beslissingen van wetgevende aard
Zelf beslissingen nemen (wetgevende taak, maar niet per se wetgevende macht)
Bestuurlijke beslissingen
Besturen kunnen ook rechtsprekende functies hebben
Juridictionele beslissing
Regelt dus alle handelingen/beslissingen die uitgaan van een administratief orgaan
Voorbeelden:
- Werking bpost: administratief recht omdat het te maken heeft met besturen openbaar
bestuur.
- Arrest HvC: geen administratief recht omdat het te maken heeft met rechterlijke macht.
- Beslissing burgemeester om betoging te verbieden: administratief recht omdat gemeente
een openbaar bestuur is en beslissing in algemeen belang.
- Gemeenteraad stemt over belastingen: administratief recht omdat gemeente openbaar
bestuur is.
- Raad van bestuur kinepolis die beslissing neemt: geen administratief recht omdat het gaat
over een onderneming en geen openbaar bestuur.
Administratief recht…
Is een uitzonderingsrecht
o Rechtvaardiging
Algemeen belang nastreven
De nodige beslissingen kunnen nemen, desnoods eenzijdig
o Eigen rechtsregels
3 kenmerken
1. Eigen rechten, voorrechten
o Men heeft meer rechten dan een privépersoon
o Men beschikt over publiekrechtelijke middelen
2. Eigen plichten
o Zwaardere verplichtingen, nl. verbonden door wettelijke procedures
Taak uitoefenen in volle openbaarheid
Verplicht om uitdrukkelijk te motiveren
Dienstverlening zonder onderbreking verzekeren
3. Eigen terminologie door administratief recht
o Nastreven van algemeen belang
Bestuur zelf beslist wat het algemeen belang is => zeer evolutief
o Bevoorrechte positie (van de overheid)
o Zwaardere verplichtingen
Overheid kan niet kiezen wie ze in dienst nemen, daarvoor bestaan
selectieproeven
Beslissingen meedelen
Overheid moet verplicht een dienst verlenen
2
, Het administratief recht is aan eigen rechtsregels (geen gemeen recht)
onderworpen
Beheerst uitvoerbare beslissingen of administratieve rechtshandelingen
o Kenmerken:
Eenzijdig/gezagshalve
Door de overheid opgelegd
Verricht door bestuurlijke overheid = openbaar bestuur
Doet rechtstoestand ontstaan/wijzigen/opheffen
o !! is uitvoerbaar bij voorbaat (onmiddellijk uitvoerbaar)!!!
Vb. kerk van de overheid wordt verkocht: is administratieve rechtshandeling omdat
het eenzijdig is, door een bestuurlijke overheid en het doet een rechtstoestand
ontstaan/wijzigen. De bestemming van het gebouw verandert.
Vb. verkoopovereenkomst: geen administratieve rechtshandeling omdat het niet
eenzijdig is.
o Belang:
Bevoegdheid Raad van State = administratieve rechtscolleges
Spreken zich uit over de administratieve rechtshandelingen
ABBB (algemene beginselen van behoorlijk bestuur)
Motiveringsplicht vs openbaarheid
RH moeten gemotiveerd worden
Andere zaken die geen administratieve RH zijn, worden openbaar gemaakt
Voorrecht van bestuur
Eenzijdig tot stand komen
o Ze geeft iemand rechten en/of legt hem plichten op zonder zijn akkoord.
o >< privaatrecht: uitzonderlijk eenzijdig
Vermoeden van wettigheid (weerlegbaar)
o Vermoed dat bestuurlijke overheid met eerbied optreedt voor het recht.
o Wettigheid wordt vermoed: toch kan tegenbewijs geleverd worden.
Uitvoerbaar (onmiddellijk)
o Bij voorbaat
Zonder rechter dat rechter aan de pas komt.
o Gedwongen (mits wettelijke machtiging of hoogdringendheid in algemeen
belang)
De bestuurlijke overheid kan burger dwingen tot uitvoering van haar
beslissing.
Nuancering:
Enkel aan de orde als de burger een verplichting wordt opgelegd
waarvan de uitvoering van zijn infinitief afhangt.
Voorrecht geldt niet absoluut.
o Soorten beslissingen:
Reglementaire vs. Individuele
Reglementaire ARH
o Reglement: beslissing t.a.v. iedereen (als je niet per naam genoemd
wordt)
o Niet verplicht om te motiveren
3
, Individuele ARH
o Beschikking: beslissing t.a.v. 1 persoon (of meerdere)
o Moeten gemotiveerd worden, verplicht formeel aanwezig zijn
o Vb. islamsafari
Rechtverlenende vs. niet-rechtverlenende
Rechtverlenende ARH
o Beslissingen die rechten verlenen
o Overheid kan nooit rechtverlenende ARH intrekken
(rechtszekerheidsbeginsel)
o Vb. wapenvergunning: u mag nu gaan jagen
Niet-rechtverlenende ARH
o Beslissingen waarbij geen rechten worden verleend
o Niet-rechtverlenende ARH kunnen ingetrokken worden door de overheid
o Vb. tuchtsanctie
Genomen met discretionaire bevoegdheid vs. met gebonden bevoegdheid (de
meeste zijn gemengd, op EXAMEN de juiste uitleg geven!!)
Genomen met discretionaire bevoegdheid
o Overheid heeft de vrijheid om zelf een aantal zaken te beoordelen
o Controle: moeilijkere controle omdat de rechter niet mogen oordelen over
de opportuniteit
o Vb. commissie inzake rijbewijs moet invullen wat en hoe je rijbewijs moet
halen. Zij leveren je papiertje maar ze zeggen hoe je moet slagen.
Genomen met gebonden bevoegdheid
o Overheid kan alleen handelen i.k.v. toegekende bevoegdheden
o Controle: rechter kan makkelijker controleren a.d.h.v. de wet
o Vb. als je rijbewijs wil halen moet je schriftelijk test doen en met papier
moet je naar gemeente stappen. Gemeente is bevoegd om je rijbewijs te
geven.
o Belang onderscheid!!
o ≠ Meerzijdige administratieve RH!!!
En administratieve sancties:
o Procesvriendelijk
o Kenmerken:
Krachtens een wet
De wet moet de overheid toelating geven
Opgelegd door bestuur
Ter bestraffing van inbreuk op een rechtsnorm
Overheid wil die bestraffen
o Geen strafblad, maar nadeel:
Je kan 2 keer gestraft worden
Non bis in idem geldt niet
o Administratieve uitvoerbare beslissing? JAAAA
Eenzijdig opgelegd
Door bestuur
Rechtstoestand wijzigt
o Vaak geldboete (nooit vrijheidsstraf)
o ≠ Preventieve veiligheidsmaatregel (onderscheiden)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper katodehertogh. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,49. Je zit daarna nergens aan vast.