HOE WORDEN MENSENRECHTENVERDRAGEN GEÏNTERPRETEERD ?
- Verdrag van Wenen (1969)
Artikel 31
gewone betekenis in context.
voorwerp en doel
- Specifieke interpretatietechnieken:
effectiviteitsbeginsel – rechten moeten ruim worden geïnterpreteerd maar de
beperking ervan zeer strikt.
Pro homine – beginsel – impliceert dat mensen een recht hebben om waardig te
functioneren, dat betekent dat rechten en vrijheden op die wijze moeten worden
geïnterpreteerd dat die bescherming maximaal is.
Dynamische of evolutieve interpretatietechniek – niet omdat recht dateert
van 1950 dat zo’n recht niet kan evolueren. – rechten moeten evolutief worden
geïnterpreteerd.
Autonome interpretatietechniek – impliceert dat wanneer er in een oud
verdrag staat dat eenieder recht op bescherming heeft van het gezinsleven, zou je
het kunnen denken vandaag de dag of een tijd geleden ? Wat is een gezin ? Hoe
dienen we dit te interpreteren ?
IMPLEMENTATIE
- PROMOTIE
Standard setting
= Verdragen & verklaringen; General Comments en arresten.
Awareness – raising
Institution – building
Adviesverlening
- BESCHERMING
- Toezicht op naleving
Via een klachtensysteem, bij expertenorganen die als het ware een quasi
jurisdictionele bevoegdheid hebben, bestaan niet uit rechters maar heeft
een rapportaggesysteem.
er bestaat geen procedure voor een rechterlijk orgaan.
Onderzoeksprocedure
Fact finding = bedoeling is om de feiten terug samen te stellen = zelfde als
onderzoeksprocedures.
- Humanitaire actie
is er bij humanitaire crises, mensen kunnen worden hervestigd of gerepatrieerd.
- Dwangmaatregelen
Staten kunnen veroordeeld worden wegens vermeende schendingen maar dan is het
zo: ‘hoe kan je staten nu dwingen ?’ – één van de opties = economische
maatregelen treffen.
,VERPLICHTINGEN IN HET KADER VAN MENSENRECHTEN
Inzake burgerlijke en politiek rechten = negatieve verplichtingen.
kunnen onmiddellijk gerealiseerd worden, die moeten op progressieve wijze
worden gerealiseerd.
Inzake economische, sociale en culturele rechten = positieve verplichtingen – daar is
evolutie ingekomen, in die klassieke zienswijze is een hele tendens aanwezig.
SHUE – Amerikaanse politieke wetenschapper, BUPO & ECOSOC – rechten – er
ontstaan 3 verplichtingen die voortspruiten uit deze leer.
= Tripartiete ideologie
- Obligation to respect
- Obligation to project
- Obligation to fulfill
wordt vaak toegepast op ECOSOC – rechten – bedoeling is basisbehoefte van
mensen.
CYPRUS – ZAAK
al decennia lang in 2 delen verdeeld en er is een ondergeschikte overheid tot stand
gekomen maar wordt de facto gecontroleerd door Turkije <-> terwijl Republiek
Cyprus blijft bestaan en er bestaat nog steeds een muur tussen de twee.
Turkssprekende Cyprioten zijn moeten vluchten van het zuiden naar het noorden
en daarnaast zijn er ook heel wat mensen verdwenen, gefolterd, verdwenen en
vermoord.
Stel u bent een Grieks Cyprioot en u had een woning en een familielid is verdwenen,
u kunt zich wenden tot het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, maar tegen
wie zal je deze vordering instellen ?
die overheid in het noorden wordt niet erkend als onafhankelijke staat, dus laat
ons het maar proberen tegen Turkije, heeft altijd gezegd dat zij niet verantwoordelijk
kunnen gesteld worden buiten het grondgebied.
Antwoord Hof: ja, je hebt gelijk maar er zijn extraterritoriale uitzonderingen.
HETZELFDE in Moldavië waar na het vallen van het IJzeren Gordijn nog een stukje
Russische bezetting bleef = Republiek Transgestrië. – land Moldavië heeft daar niks
te zeggen.
Zowel Cyprus als Turkije als Rusland als Moldavië zijn allemaal lidstaten van Raad
van Europa, als de feiten zich voordoen binnen dat ‘espace juridique’ van het EVRM
dan loopt alles nog wel goed en kan de staat die het territorium bezet, daarop
aanspreken.
MAAR wat wanneer een EVRM – lidstaat politiemacht of zijn militairen naar het
buitenland stuurt in het kader van een vredesoperatie en waarbij zaken misgingen.
,Bv. Golfoorlog, Amerikanen hebben samen met VK Irak bezet, Basra was onderdeel
van het VK, daar zijn mensen gedetineerd en zijn bijgevolg omgekomen – het VK
heeft verbonden onder het EVRM beloofd de doodstraf niet meer door te voeren, wat
wel gebeurde in Irak in die tijden.
Bv. Turkije in het verleden, heeft al eens zijn troepen naar noorden van Irak
gestuurd en daar een stuk bezet gehouden, tegen de bezetting van de PKK –
Koerdische Arbeiderspartij. – naar aanleiding van operaties die Europese EVRM –
lidstaten hebben gedaan om Khadafi uit Libië weg te sturen, zijn heel wat klachten
gekomen.
Men kan op basis van art. 1 EVRM buiten het espace juridique optreden, je
moet kunnen aantonen als klager dat de staat die de handelingen heeft
gesteld, op dat moment de volledige controle hadden over dat
grondgebied – ook al was die maar tijdelijk. – niet altijd makkelijk
wanneer dit moet aangetoond worden met betrekking tot conflictgebied.
Bv. Op moment toen de historische leider van het PKK gevlucht is, bracht hem naar
Kenia, waar de autoriteiten hem hebben opgepakt – hebben hem netjes op een
Turks vliegtuig gezet in Nairobi, van op het moment dat de Turken de totale controle
hadden over het individu Öcalan, waren zij verantwoordelijk voor zijn daden. – twee
criteria: er moet altijd één voldaan zijn: vermeende slachtoffer onder controle van
EVRM – lidstaat of dat de feiten zich hebben voltrokken waarbij zij volledig onder
controle stond door een EVRM – lidstaat.
Bv. Vluchtelingen werden aan boord genomen door Italiaanse kustwacht – Berlusconi
had een akkoord gesloten met Khadafi dat de Italiaanse kustwacht die ging ophalen
en terugbrengen naar Tripoli – weliswaar in de wetenschap dat daar dingen zullen
misgaan bij aankomst. – naar aanleiding van de oversteek zijn een aantal Afrikanen
op zo’n marineschip moeten klimmen en zijn stante pede teruggestuurd, zij hebben
een klacht ingediend tegen Italië: zij zijn nooit geregistreerd, men MOEST aan boord
komen, geen vragen over fysieke integriteit. – een aantal EVRM – artikelen werd
ingeroepen: verbod van collectieve uitwijzing werd ingeroepen. Er bestaat zoiets als
art. 4 van Vierde Protocol zegt dat de collectieve uitzetting van vreemdelingen niet is
toeegelaten – ten tweede: art. 3 EVRM – verbod op foltering, onmenselijke
behandeling – zij zijn teruggestuurd waar er toch aannemelijke motieven zijn op
basis waarvan deze conclusie kon worden getrokken. – EHRM heeft art. 3 zeer
extensief geïnterpreteerd – er was al rechtspraak: Söring <-> VK, Cruz Varas <->
Zweden. – als je echt mensen wil beschermen, mag je geen mensen terugsturen
waar die mensen hun fysieke integriteit kunnen beknotten = artikel 3 is gebaseerd
op non – refoulement – beginsel. – op ogenblik dat u die mensen aan boord neemt,
heeft u de iure en de facto rechtsmacht over die personen. – die mensen zaten
eigenlijk op Italiaans grondgebied. – EHRM heeft daartoe gezegd: ‘Italië, u voert
extraterritoriaal rechtsmacht uit en ze bevestigen dat er schendingen zijn = zaak
Hirsi, Jaman, e.a. <-> Italië – nog steeds een zaak die bijna elke dag voor ongemak
zorgt bij lidstaten van de Europese Unie.
Conclusie – mensenrechten kunnen extraterrritoriale gelding hebben ! – als
lidstaten militaire missies uitsturen – om het even welk land – ook daar kan het
EVRM toepassing vinden = zeer verregaand MAAR betekent niet dat in iedere zaak
een schending wordt vastgesteld.
, - Beperkingen in het kader van mensenrechten
o Artikel 8 EVRM – recht op privacy en privéleven.
Opdat zo’n beperking geen schending zou uitmaken van de eerste paragraaf van dit
recht, moet aan een aantal voorwaarden voldaan worden:
1. Restrictie van het recht moet in overeenstemming met nationaal recht
– er moet een wettelijke grondslag zijn – wet in materiële zin.
2. Wet moet toegankelijk en voorzienbaar zijn.
rechtsonderhorigen moeten kennis kunnen nemen van die wet, publicatie moet
voor handen zijn. – moet op een wijze zijn geformuleerd dat de rechtsonderhorige
dat begrijpt of de rechtsonderhorige met bijstand van een advocaat moet in staat
zijn om zijn gedrag daarop af te stemmen.
Als hieraan is voldaan, is aan het element ‘in accordance with the law’
voldaan inzake de restrictie.
MAAR het moet daarnaast geschonden worden met het oog op een hoger doel, nl.
met economisch welzijn, preventie van misdaad, vrijheden van derden.
beperking zal geen schending uitmaken wanneer een grondslag is in nationaal
recht en de beperking op één of andere manier onder het hoger belang kan geplaatst
worden + de beperking moet noodzakelijk zijn in een democratische samenleving. –
MOET PROPORTIONEEL ZIJN ! – evenredigheidstoetsing is hier aan de orde.
Criteria om proportionaliteit te toetsen:
a. Kijken of de overheid eventueel geen andere beperking had kunnen invoeren
dat minder ingrijpend was = less – intrusive alternative.
QUARANTAINEMAATREGELEN
Maken deze geen schending uit van bepaalde rechten bv. Recht op gezinsleven…
Stel dat stad Gent in quarantaine gezet wordt, is daarvoor een basis in nationaal
recht ? – je moet kijken of er in die casus een basis is. – of dat nationaal recht
toegankelijk en voorzienbaar is.
Ten tweede moeten die maatregelen een hoger doel trachten te beschermen.
Is er geen alternatief mogelijk dan quarantaine ?
Antwoord is ondergeschikt aan de motivering, sommigen zullen aannemen dat een
maatregelenbeperking niet proportioneel is, de uitkomst is minder belangrijk maar
de motivering = key element + aangezien zulke zaken zullen worden voorgelegd, u
probeert de kwestie te relateren aan bepaalde rechtspraak die u voor u hebt liggen
en vrij mag consulteren. – arresten linken aan antwoord = enkele puntjes mee te
verdienen.
Dit is de manier om een casus op te lossen.
