SAMENVATTING
VENNOOTSCHAPSBELASTING
2021 – 2022
Inhoud
1. Inleiding ........................................................................................................................................... 4
1.1. Het belang van de vennootschapsbelasting............................................................................ 4
1.2. De vennootschapsbelasting in het juridisch kader.................................................................. 4
1.3. Actuele perspectieven op de vennootschapsbelasting ........................................................... 5
2. Toepassingsgebied .......................................................................................................................... 6
2.1. Rechtspersoonlijkheid ............................................................................................................. 6
2.2. Fiscaal domicilie....................................................................................................................... 8
2.2.1. Voornaamste inrichting ................................................................................................... 8
2.2.2. Buitenlandse vennootschap ............................................................................................ 8
2.2.3. Werkelijke zetel ............................................................................................................... 9
2.3. Exploitatie van een onderneming of winstgevende bezigheid ............................................... 9
2.3.1. Exploitatie van een onderneming ................................................................................... 9
2.3.2. Verrichtingen van winstgevende aard............................................................................. 9
2.4. Bijzonderheden ..................................................................................................................... 10
3. Belastbare grondslag ..................................................................................................................... 11
3.1. Basisprincipes ........................................................................................................................ 12
3.1.1. Onderscheid “boekhoudkundige” en “fiscale” balans .................................................. 13
3.1.2. Bewijskracht van de jaarrekening ................................................................................. 13
3.1.3. Doorwerking van het boekhoudrecht in het fiscaal recht............................................. 13
3.1.4. Verhoging van het resultaat .......................................................................................... 14
3.1.4.1. Verworpen uitgaven .............................................................................................. 14
3.1.4.2. Overdreven afschrijvingen .................................................................................... 14
3.1.4.3. Onderschatting van actief/overschatting van passief ........................................... 14
3.1.4.4. Voorzieningen........................................................................................................ 14
3.1.5. Vermindering van het resultaat .................................................................................... 14
3.2. Inkomstencategorieën .......................................................................................................... 15
3.2.1. Onroerende inkomsten ................................................................................................. 15
3.2.1.1. Opportuniteit vastgoedvennootschap? ................................................................ 15
3.2.2. Roerende inkomsten ..................................................................................................... 16
, 3.2.2.1. Krediet voor buitenlandse belasting ..................................................................... 17
3.2.2.2. Problematiek van beleggingen vanuit een vennootschap .................................... 17
3.2.3. Beroepsinkomsten......................................................................................................... 17
3.2.3.1. Meerwaarden ........................................................................................................ 18
3.2.4. Diverse inkomsten ......................................................................................................... 20
3.3. Beroepskosten ....................................................................................................................... 20
3.3.1. Regels inzake beroepskosten ........................................................................................ 20
3.3.1.1. Aftrekbaarheid....................................................................................................... 20
3.3.2. Verhouding artikelen 49 – 26 WIB/92 ........................................................................... 21
3.3.3. Bijzondere regels ........................................................................................................... 22
3.3.3.1. Intresten ................................................................................................................ 22
3.3.3.2. Andere kosten ....................................................................................................... 25
3.4. Van de winst aftrekbare bestanddelen ................................................................................. 28
3.4.1. Het DBI-regime .............................................................................................................. 28
3.4.1.1. Conceptueel........................................................................................................... 28
3.4.1.2. Voorwaarden ......................................................................................................... 29
3.4.1.3. Nadere uitwerking ................................................................................................. 36
3.4.1.4. Beperkingen........................................................................................................... 36
3.4.2. Notionele intrestaftrek (NIA)......................................................................................... 36
3.4.2.1. Voorafgaande opmerkingen .................................................................................. 36
3.4.2.2. Toepassingsgebied ................................................................................................ 37
3.4.2.3. Bedrag risicokapitaal ............................................................................................. 38
3.4.2.4. Toepasbare intrestvoet ......................................................................................... 41
3.4.2.5. Bijzonderheden ..................................................................................................... 41
3.4.3. Bijzondere aftrek voor innovatie-inkomsten ................................................................ 43
3.4.4. Bijzondere aftrekken: vorige beroepsverliezen ............................................................ 44
3.4.4.1. Wijziging van controle ........................................................................................... 45
3.4.4.2. Ontvangen abnormale of goedgunstige voordelen .............................................. 46
3.4.4.3. Belastingvrije reorganisatie ................................................................................... 47
3.4.5. De eenmalige COVID-19 “carry-back verliezen” 2020 .................................................. 48
3.4.6. De investeringsaftrek .................................................................................................... 48
3.5. De groepsbijdrage ................................................................................................................. 49
3.5.1. Kwalificerende partijen ................................................................................................. 50
3.5.2. Groepsbijdrage-overeenkomst...................................................................................... 51
3.5.3. Vergoeding .................................................................................................................... 51
3.6. Aan de winst toe te voegen bestanddelen............................................................................ 52
3.6.1. Winsttoevoegingen in het kader van de antihybride mismatchbepalingen ................. 52
3.6.2. Correctie transferprijzen ............................................................................................... 52
2
, 3.6.3. Niet definitieve branchverliezen ................................................................................... 52
3.6.4. Overdrachten naar vrijgestelde buitenlandse branches ............................................... 53
3.6.5. Het Belgische CFC-regime.............................................................................................. 54
4. Belastbaar tijdperk ........................................................................................................................ 54
4.1. Algemene principes ............................................................................................................... 54
4.2. Vaststelling belastbaar tijdperk ............................................................................................. 54
5. Berekening van de belasting ......................................................................................................... 55
5.1. De 14 bewerkingen................................................................................................................ 55
5.2. Berekening van de belasting ................................................................................................. 58
6. Bijzondere topics ........................................................................................................................... 59
6.1. Algemene antimisbruikbepaling............................................................................................ 59
3
,1. Inleiding
Wat is de vennootschapsbelasting (VenB)?
➔ Art. 1 WIB
1.1. Het belang van de vennootschapsbelasting
Inkomsten zijn afhankelijk van:
1) Conjunctuur: positieve correlatie → bedrijven maken meer winst bij hoogconjunctuur, dus er
worden meer belastingen geheven
2) Niveau van de rentevoeten: negatieve correlatie → bij lage intrestvoeten zijn er minder fiscaal
aftrekbare financieringskosten, waardoor er meer winst overblijft en er dus meer belastingen
geheven kunnen worden
Trend: race to the bottom = steeds lagere tarieven
➔ België hanteert hoe dan ook hoge tarieven in vergelijking met andere landen, maar is toch
fiscaal aantrekkelijk voor bepaalde bedrijven (vnl. farmacie) dankzij specifieke gunstregimes
(bv. aftrek voor innovatie-inkomsten, aftrek voor risicokapitaal…)
➔ België staat op het punt om deze aantrekkelijkheid te verliezen door de invoering van de Global
Minimum Taks Rate (OESO): grote ondernemingen die belast worden aan een effectief
belastingtarief < 15%, zullen bijbetalen tot een effectieve belastingdruk van 15% bereikt wordt.
De farmaceutische bedrijven in België die genieten van een aftrek voor innovatie-inkomsten
hebben vaak een effectieve belastingdruk van minder dan 15%, waardoor ze zullen moeten
bijbetalen en het gunstregime niet langer aantrekkelijk is
1.2. De vennootschapsbelasting in het juridisch kader
1) De (vennootschaps-)belasting bouwt voort op de (juridische) werkelijkheid
• Vennootschap vs. geen vennootschap
• Vennootschap met rechtspersoonlijkheid vs. zonder rechtspersoonlijkheid
• …
Keuzes hieromtrent vormen het startpunt voor de al dan niet toepasselijkheid van de regels inzake
VenB
2) De VenB bouwt voort op het ‘gemeen’ recht (indien geen definitie werd opgenomen in het WIB)
• Bv. eigendomsrecht, verbintenissenrecht
• Bv. vennootschapsrecht
o Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (WVV) → van toepassing sinds
1/5/2019
4
,Het nieuwe WVV en het fiscaal recht
Nationaliteit van vennootschappen:
• Vroeger: werkelijke zetelleer (= maatschappelijke zetel) → vennootschappen vallen onder het
Belgisch recht wanneer zij hun maatschappelijke zetel/voornaamste inrichting in België
gevestigd hebben
• Nu: statutaire zetelleer → vennootschappen vallen onder het Belgisch recht wanneer zij België
als zetelland aanduiden in de statuten
o Belgische vennootschappen die de voornaamste inrichting naar het buitenland
verplaatsen, kunnen aldus nog steeds vallen onder het Belgisch recht
o Zelfs buitenlandse vennootschappen kunnen kiezen om onder het Belgisch recht te
vallen, ongeacht waar ze daadwerkelijk actief zijn
➔ Fiscaal: werkelijke zetelleer!
3) De VenB bouwt voort op het boekhoudrecht
Bv. winstvaststelling
➔ Fiscaal recht volgt boekhoudrecht, tenzij het uitdrukkelijk afwijkt (bv. art. 49 WIB:
aftrekbaarheid van kosten fiscaal niet aanvaard, dan zijn er correcties nodig)
Besluit: gemeen recht en boekhoudrecht als basis voor de VenB, maar dit geeft spanningen naarmate
het boekhoudrecht verder evolueert
1.3. Actuele perspectieven op de vennootschapsbelasting
Debat over bijdrageplicht van het bedrijfsleven
• Tarief – race to the bottom (zie figuur hieronder)
• Vraag naar bevoegdheid – internationalisering
• OESO – Base Erosion and Profit Shifting (BEPS) Project
= nominale tarieven in %
“Grote ondernemingen betalen ‘nauwelijks’/’te weinig’ (vennootschapsbelasting)”
• HQ, Holdings:
o Holdings: er wordt vnl. gefocust op (beursgenoteerde) topvennootschappen die zeer
weinig VenB betalen, omdat zij in zeer grote mate inkomsten genieten onder de vorm
van dividenden (die op hun niveau geheel worden vrijgesteld dankzij de Europese
Moeder-Dochter Richtlijn om dubbele economische belasting te vermijden)
5
, o HQ: sommige activiteiten zouden zich, zonder een lage belastingheffing, niet
ontwikkelen in België. Op deze manier kunnen we deze activiteiten en hun grote
ondernemingen wel aantrekken om zich in België te vestigen, omdat zij belangrijk zijn
voor onze economie door de hoge toegevoegde waarde die ze creëren en door de
aanwezigheid van hoofdkwartieren van deze ondernemingen in ons land
• Vergelijking met KMO’s: hervorming VenB was gunstig voor de kleine vennootschappen
omwille van
o 25% tarief VenB (of zelfs 20% voor de eerste schijf van €100.000 onder bepaalde
voorwaarden)
o Dividenduitkering aan 15% door
▪ Ofwel VVPRbis-regeling
▪ Ofwel bij uitkering na 5 jaar van een aangelegde liquidatiereserve
2. Toepassingsgebied
Vennootschapsbelasting afbakenen van andere inkomstenbelastingen
Art. 1, §1 WIB
• Personenbelasting (PB)
• Vennootschapsbelasting (VenB)
• Rechtspersonenbelasting (RPB)
• Belasting van niet-inwoners (BNI)
Art. 179 WIB
Art. 2, §1, 5° a) en b) WIB
Kernelementen voor VenB:
• Rechtspersoonlijkheid
• Fiscaal domicilie
• Een onderneming exploiteren of zich bezighouden met verrichtingen van winstgevende aard
VenB criteria Andere inkomstenbelasting Voorbeeld
Rechtspersoonlijkheid PB De maatschap
Fiscaal domicilie BNI (vennootschappen) BE winkel, magazijn, agenten
van een buitenlandse
vennootschap
Onderneming/winstgevende RPB Rode Kruis
verrichtingen
2.1. Rechtspersoonlijkheid
Rechtspersoonlijkheid = vennootschap kan zelf goederen verwerven en bezitten, in rechte optreden
+ haar (maatschappelijk) vermogen is niet vermengd met dat van de vennoten
• In het WIB worden in de regel enkel “rechtspersonen” als belastingplichtigen beschouwd
• Hoe krijg je rechtspersoonlijkheid?
o Impact wijziging Belgisch vennootschapsrecht: van werkelijke naar statutaire zetelleer
o Lex societatis: volgens art. 110 WIPR worden rechtspersonen beheerst door het recht
van de Staat waar hun statutaire zetel is gelegen
➔ Merk op: fiscaal aanknopingspunt blijft werkelijke zetelleer
6
, Art. 2:6 §1 WVV: verkrijging van de rechtspersoonlijkheid (onder het WVV)
De vennootschappen verkrijgen rechtspersoonlijkheid vanaf de dag van de neerlegging (!) van de in
artikel 2:8, § 1, eerste lid, 1°, 2° en 5°, a), bedoelde stukken. Nochtans verkrijgen Europese
vennootschappen, Europese coöperatieve vennootschappen en Europese economische
samenwerkingsverbanden rechtspersoonlijkheid de dag van hun inschrijving in het
rechtspersonenregister, onderdeel van de Kruispuntbank van Ondernemingen, overeenkomstig
artikel 2:7, § 1, tweede lid.
VENNOOTSCHAPPEN
Zonder Met
rechtspersoonlijkheid rechtspersoonlijkheid
art. 1:6 §1 WVV art. 1:5 §2 WVV art. 1:6 §2 WVV
art. 1:5 §1 WVV
feitelijke VOF, CommV, BV, CV, NV, SE (I)VZW
maatschap
vereniging (Europese Vennootschap), SCE
(Europese Coöperatieve
Vennootschap), EESV
(Europees Economisch
Samenwerkingsverband)
art. 1:7 WVV
private stichting (PS) +
stichting van openbaar
nut (SON)
Art. 8:2 WVV: voorziet in de erkenning van de VOF of de CommV als een “landbouwonderneming”
Fiscaal recht volgt het gemeen recht (lex societatis)…
• Een “Belgische” BV (statutaire zetel in België)
• Een BV met statutaire zetel in NL wordt beheerst door het Nederlands vennootschapsrecht
en wordt onderworpen aan de VenB (als de werkelijke zetel in België ligt)
… tenzij het fiscaal recht afwijkt
• Art. 29, §1 WIB
• Art. 29, §2, 2°-5° WIB
In het WIB worden in de regel enkel “rechtspersonen” als belastingplichtigen beschouwd → art. 2, §1,
5° a) WIB
a) Vennootschap:
• Enigerlei vennootschap, vereniging, inrichting of instelling
• Onderneming exploiteert of zich bezighoudt met verrichtingen van winstgevende aard
• OF: RPH bezit onder BE of buitenlands recht
• OF: geen RPH bezit onder buitenlandse recht, maar een rechtsvorm heeft die vergelijkbaar
is met die van een vennootschap met RPH naar Belgische recht en een binnenlandse
vennootschap is
7
