Werk en welzijn
1. Werkgeluk
1.1 geschiedenis van werk(geluk)
prehistorie
o jager verzamelaars trekken rond
o we werken om te overleven
je deelt alles
er zijn geen verwachtingen van geluk ze zijn al blij dat ze
leven
je doet het gewoon
landbouwrevolutie
o ze gaan sedentair leven = leven op 1 plek
o dieren domesticeren = dieren tot eigen kring houden
o opslaan van goederen voor de winter
meer opbrengt en voedseloverschotten succes voor
biologische overleven een enorme bevolkingstoename
psychologische nederlaag
werkgeluk daalt want je moet plannen, hopen…
er ontstaan angst en onzekerheid over het weer,
oogst…
o werk begint aan te voelen als een straf want mensen die niet
werken zijn rijk en staan aan de top van de samenleving
o als je niet werkt ben je lui !
steden en ambachten
o in steden ontstaan er gilden = groepen van mensen die zich
specialiseren in bepaald werk door het enorme voedsel overschot
is niet iedereen meer nodig op het land
werken blijft voelen als een vorm van straf
MAAR je krijgt wel een vorm van trots, tevredenheid… van de
producten die je aflevert
o Karl Marx
Verlichtingsfilosoof = uit werk kan je waardigheid en geluk
halen
Randvoorwaarden
o Goede arbeidsomstandigheden
o Eerlijk loon
o Afwisselend werk
o Werk dat betekenis heeft doordat ze het leed
van anderen verzacht of hun genot vergroot
Hoop op gelukkig werkleven sijpelt door
industriële revolutie (1800-1920)
o opdeling in kleine stapjes – iedereen is een radar in een groter
geheel
het eindproduct is niet zichtbaar
er is weinig ambachtelijke kennis nodig
saai
repetitief
1
, hoge tijdsdruk
…
Gevaarlijke werkomstandigheden
o Mensen hebben een inkomen nodig om bepaalde dingen te kunnen
kopen
o Er is weinig vrije tijd werken in shiften
o Voor- en nadelen
Voordelen
Meer zekerheid over primaire levensbehoeften
Nadelen
Stijging van de individualisering
Welvaartsziekten (bv. stress)
Ritme van mensen en natuur werden ontkoppeld
tijdperk van tevredenheid (1950-1995)
o na WO2
o werk wordt veiliger, minder werkuren, vakanties en hogere lonen
o werk en privé wordt terug gescheiden als je thuis bent is het werk
klaar
o hoge tevredenheid op het werk
werk is labor = inspanning
werk is opus = uitdaging en zelfverwezenlijking
o latente deprivatiemodel = stelt dat arbeid een aantal functies
vervult die cruciaal zijn voor het psychisch welzijn van de mens en
cruciaal is voor de maatschappij Marie Jahoda = onderzocht de
impact van werkloosheid op bijna 500 families in een kleine
gemeenschap in Duitsland (Jaren1920). De enige fabriek in de
gemeenschap slootwaardoor veel families hun inkomsten verloren.
Ze merkte dat de gevolgen voor de ex‐werknemers verder gingen
dan enkel het verlies vaneen inkomen
manifeste functie = de eigenlijke functies waarom men arbeid
verricht
het verschaft mensen een inkomen
materiële voordelen
latente functies = worden niet als essentieel beschouwt
gestructureerd verloop van de dag
sociale steun
deel uitmaken van een collectief doel
status / persoonlijke identiteit
deel nemen aan betekenisvolle activiteiten de kans
krijgen om zich te ontwikkelen en te groeien
broaden-and-build effect
gelukkig op het werk
o mentale reserve veerkracht voor op mindere
momenten
o productiever en creatiever
o aangenamere gevoelens
emotional spill = de gevoelens van op het werk neem je mee
naar huis en omgekeerd
tegenkanting bij latente deprivatiemodel
niet al het werk is fijn of goed
2
, werk is geen vereiste voor een goede mentale
gezondheid
(bv. een man die aan de lopende band staat kan
gelukkiger zijn dan een man zonder werk WANT zo stijgt je
geluk-niveau met 20% als je van ongewenst werkloos naar
niet werkloos gaat)
kwalitatief werk is dus niet enkel de afwezigheid van
pathologie / ernstige belasting MAAR het is ook de
aanwezigheid van een algemeen gevoel van tevredenheid /
optimale uitdaging / ontplooiing
nu hoge verwachtingen
o werk biedt mogelijkheid tot veel levensgeluk
o er worden eisen gesteld
goed loon
Voldoende vakantie
Leuke collega’s
Toffe job
Promotie
…
1.2 werkgeluk – het concept
hedonistisch werkgeluk (HWG) = ze meet geluk volgens de mate waarin
iemand veel positieve en weinig negatieve emoties ervaart en volgens de
totale tevredenheid over het leven
(bv. subsidies voor sociaal engagement, aandacht voor werk en geluk in
het onderwijs…)
o maximaliseren van plezier en minimaliseren van pijn
geen grootste projecten en grote inspanningen waarvoor je
moet zwoegen om een levensdoel te bereiken
eudemonisch werkgeluk (EWG) = de verwezenlijking van het potentieel
dat in je aanwezig is
o zinvolle activiteiten
o engagement, interesse, autonomie, enthousiasme…
o in de flow zitten volledig in een activiteit opgaan
o te vinden in streven en ijveren
veel tijd en energie steken om werkdoelen te bereiken
zelf pijn en lijder om deze te bereiken
HWG en EWG de combinatie is ideaal
o ijveren zonder te genieten is een gebrekkige geluk strategie net als
genieten zonder ijveren
MAAR EWG is niet altijd haalbaar in elk werkdomein
Dit soort geluk kan je ook vinden buiten het werk
Werkgeluk
o Werktevredenheid = hoe tevreden ben jij op je werk?
Cognitief-evaluatief proces
Gevoelsmatige component
Vereist een vogelperspectief
Stabiel over de jaren heen
Aanvarend en lage verwachtingsgraad
Afhankelijk van…
3
, Zelfbedrog = zeg je dat je gelukkiger bent dan dat je
eigenlijk bent…
Genen
Omgevingsfactoren
o Loon
o Evenwicht tussen werk en privé
o Veiligheid en gezondheid op het werk
o Relatie met de baas en collega’s
o Interessant werk
o Werkplezier = als je 100 voorbijgaande gevoelens zou hebben op
een typische werkdag hoeveel daarvan zijn er dan positief en
hoeveel negatief?
Gevoelens zijn over het algemeen kort
Gelijktijdigheid van goede en slechte affecten = je kan op één
moment je zowel slecht als goed voelen maar 1 emotie neemt
altijd de bovenhand
Onderzoek = als we aan mensen vragen dan des te hoger
hun positieve affecten des te lager hun negatieve affecten
negatieve correlatie
2 dimensies
Prettigheid = hoe aangenaam is
het?
Activerend / prikkelen = hoe
prikkelend en stimulerend is het?
4 categorieën
Vreugde (P+ en A+) = zet je aan
om iets te doen en het voel
prettig
Stress (P- en A+) = het is een
negatie fgevoel maar mensen komen erdoor wel op
gang
Comfort (P+ en A-) = je voelt je goed maar je doet niks
Verdriet (P- en A-) = je voelt je slecht en je doet niks
Ideaal = minstens 2/3 gevoelens die je ervaart dienen positief
te zijn
Afhankelijk van…
Je affectieve stijl
Of je extravert of eerder neurotisch bent
Omstandigheden waarin je werkt / leeft
o Actief engagement = hoe geëngageerd ben je om werk te
verrichten – toegewijd aan de organisatie – intrinsiek gemotiveerd
(bv. dat je het niet erg vindt om wat extra uren te werken)
Duurzame, positieve en vervullende staat van actieve
betrokkenheid bij je baan
Toegewijd aan je organisatie en haar doelen
Emoties
Motivatie
Volharding
…
Afhankelijk van…
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper silkebastiaensen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.