• 5 fasen tijdens ontwikkeling van orgaan:
o Cytoplasmatische ‘programmatie’
o Inductie
o Determinatie
o Morfogenese
o Differentiatie (histogenese)
• Weefsel-interacties
Embryologie van de mondholte:
• Proliferatie en migratie van cellen
• Week 3:
o 3 primitieve weefsellagen
▪ Ectoderm
▪ Mesoderm
▪ Endoderm
• Week 3 – week 8:
o Differentiatie van hoofd en mond (ze worden gevormd)
o Ontwikkeling van verhemelte
• Neurale tube/lijst:
o Belangrijk voor de mond- en tandstructuur
o Vrijwel alle craniofaciale weefsels zijn afkomstig van migrator-cellen van de neurale
lijst
• Ectoderm:
o Zetten ontwikkeling van de tandkiem in gang
o Ze gaan “ondergronds” en verliezen oppervlakte structuur
▪ Verandering in ecto-mesenchym
o Glazuur
• Ecto-mesenchym:
o Ectomesenchyme beenderen en schedel
o Dentine
o Periodontale ligamenten
o Alveolair bot
, 2
Primaire epitheliale band:
• Ontstaat na 5 weken ter hoogte van de 1ste branchiale boog
o Hoefijzervormige condensatie
▪ Oorsprong toekomstige tanden in boven- en onderkaak
• Band splitst zich op in vestibulaire en dentale lamina
• Vestibulaire lamina:
o Toekomstige omslagplooi
o Minder invasief
o Hand in hand met tandlijst
• Dentale lamina:
o Proliferatie leidt tot vorming van epitheliale extensies in onderliggende
ectomesenchym
Initiatie van de tandkiem (moleculaire signalen):
• Initiatie gestuurd door moleculaire signalen (kleine pakketjes informatie)
o Sturen interacties tussen epitheel en mesenchym
• Signalen zijn specifiek voor type weefsel en orgaan
• Proces:
o Vanuit ectoderm cel komt signaalmolecule
o Signaalmolecule wordt opgepikt door receptor van ectomesenchym cel
o Ontstaan van transcriptiefactor in cytoplasma van ectomesenchym cel
o Transcriptiefactor gaat bepaald deel van DNA overschrijven
▪ Mogelijkheid tot ontwikkelen van:
• Receptor
• Signaalmolecule
• Functies van signaalmoleculen:
o Proliferatie (groei)
o Differentiatie (evolueren naar ander celtype)
o Adhesie (kleven)
o Migratie (verhuizen)
o Apoptosis (celdood)
Celcompetentie:
• Wijze waarop cel op signalen gaat reageren
• Dezelfde signaalmoleculen sturen de ontwikkeling aan van verschillende organen en weefsels
o Reden: verschillen in celcompetentie
• Celcompetentie verandert doorheen celbestaan
o Cel-fenotype verandert (expressie)
, 3
Theorieën van tandkiem initiatie:
• Heel vroeg:
o Interactie van weefsels = inductie
• Verschillende hypothesen:
o Short-range hormonen (uit de hypofyse)
o Cell-to-cell contact (voorwaarde dat de cellen dichtbij zijn)
o Extracellulaire matrix
o Waarschijnlijk niet het geval
• Fundamenteel:
o Overdragen van signaalmoleculen
Placode-vorming:
• Placode:
o Ectodermale verdikkingen
o Essentieel
• Afzonderlijke tandtypes vormen hun eigen placode (snijtanden, hoektanden en molaren)
Genetische factoren:
• Ze bepalen de:
o Positie tandkiem
o Aantal tanden
o Tandtype
▪ Verklaart via veldtheorie/kloontheorie
• Beide modellen zijn naast elkaar actief
Veldtheorie:
• Verklaart plaats en type van de tand in de mond
o Maar niet het aantal per tandsoort
• Er zijn tandtype-specifieke factoren aanwezig in ectomesenchym
• Velden:
o Afzonderlijke ‘velden’ met gradaties naargelang tandtype
o Elk ‘veld’ wordt getypeerd door expressie van combinaties van homeoboxgenen
▪ Deze genen eindigen op een ‘x’
• Tandtype wordt dus bepaald door de homeoboxgenen in dat bepaald veld in het
ectomesenchym door signalen vanuit het ectoderm
• Gevalideerd door wetenschappelijk onderzoek
• Eigenlijk soort van uitwisseling van programmatietaal
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dedeny. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.