Compete samenvatting van inspanningsfysiologie (ppt + notities). Zowel de hoorcolleges als de werkcolleges kan je hierin terugvinden. Alle tabellen worden duidelijk besproken en weergegeven.
,HOOFSTUK 1: Hormones & exercises
Tijdens exercise → wat gebeurt er met je lichaam? Zweetproductie (vasodilatatie) door
hormoonproductie
1. Het endocrien systeem
Endocrien systeem
= chemische communicatiesysteem die werkt mbv hormonen → verspreiden over het lichaam →
targetcellen of hormoonreceptoren Vb: testosteron → receptoren in de spieren → aanmaak van
spierweefsel
= reactie is trager dan het zenuwsysteem
Doel?
1) Bewaren van homeostase (evenwicht in het lichaam) vb: eletrolytenbalans (vochtbalans),
substraat metabolisme
2) Regeling van temperatuur vb: inspanning, rust
zenuwsysteem = elektrische communicatie
OPM: Exercise = verstoring van de homeostase
5
,Hormonale regulatie van het metabolisme tijdens exercise
Belangrijkste hormonen die verantwoordelijk zijn voor de metabolische regulatie?
Anterior pituitary gland (hypofyse) Anterior pituitary gland
- < adeno-hypofyse en neuro-hypofyse
- Centraal gelegen
- Maken deel uit van HPA-axis
- Excercise → verstoring metabolisme → hersenen: secretie
hormonen id hypofyse → via bloedbaan → lichaam waar nood is
- Relay between CZS controle center en peripheral endocriene
klieren
HPA-axis:
- Complex van interacties vanuit de hypothalamus → hypofyse
→ bijnier
- Functie? controle stress, lichaamsprocessen, vertering, IS,
gedrag en emoties, seks, energieopslag en energielevering
Hormonen uit neurohypofyse (posterior lob):
- Antidiuretisch hormoon (ADH of vasopressine), oxytocine
Hormonen uit de adenohypofyse (anterior lob):
- Groeihormoon (GH), prolactine (PRL), ACTH, MSH, TSH,
gonadotropine (FSH, LH)
Adrenaline
Adrenal gland (bijnier)
Pancreas
Hormonen zullen vrijkomen tijdens nood aan koolhydraten en vetmetabolisme tijdens inspanning
6
,GROEIHORMONEN
Fysiologische rol
• Stimulatie van spieraanmaak en hypertrofie (via AZ-transport, anabolisch)
• Aanmaak van bot- en collageenweefsel
• Stimulatie van vetmetabolisme (= lipolyse)
Evolutie tijdens inspanning
Voorbeeld 1: 1uur lang lopen (aerobic exercise)
- In de eerste 15min: geen verandering→ na 40-50min:
stilaan toenemen
- Afhankelijk van intensiteit, duur, frequentie en soort
exercise
- Op grafiek: daling van vetzuurconcentratie, waarom? Zeer
langzaam mechanisme: hypothalamus → hypofyse: GH →
verschillende plekken
- Ondertussen al inspanning bezig, vetzuren worden
meteen opgebruikt en vetzuurconcentratie wordt nadien
door het proces weer hersteld
Voorbeeld 2: hoge intensiteit exercise (sprint)
- X-as: tijd
- Na 60 min: stijging van GH, gaat geleidelijk dalen
- Na 120 min (sprint): stijging van GH
DUS: GH zowel bij kortdurige en langdurige reactie veroorzaken op een verschillende manier!
7
,1. ACTH (corticotropine)
Fysiologische rol
• Productie en secretie door anterieure lob van hypofyse
• B! onderdeel van HPA-axis
• Geproduceerd als respons op stress (precursor in hypothalamus: CRH)
• Effecten? Stijging van productie en secretie van gluco-cortico-steroiden (adrenal
cortex eg cortisol)
Evolutie tijdens inspanning
• Gedurende 1uur: 70% vd V02max
• Na 1uur hoge intensiteit: stijging van cortisol, ACTH en CRH
• ACTH heeft invloed op cortisol, enorme stijging bij intense
inspanning
2. THYROID HORMONEN
Fysiologische functies
1. Productie triiodothyronine (T3) en thyroxine (T4) → toename van metabolische snelheid
• stijging van eiwitten en enzymsynthese
• stijging van grootte en aantal mito id cel (celademhaling)
• versnelling van cellulaire opname van glucose
• toename van glycolyse en glycogenese
• toename beschikbaarheid van VVZ ( groeihormoon maakt ook VVZ)
2. Productie van calcitonine (calcium)
Evolutie tijdens inspanning
- Hypothalamus → hypofyse: TSH → thyroid: T3,T4, calcitonine
- Korte inspanning (15min lopen aan hoge intensiteit): stijging van T4
- Langdurige inspanning (2uur lopen): stijging van T3, constant blijven van T4
8
,3. CATECHOLAMINES: ADRENALINE EN NORADRENALINE
Fysiologische functies
• Geproduceerd door medulla bijnier (80% epinephrine en 20% norepinephrine)
• Stimulatie door sympatische zenuwsysteem als voorbereiding op een directe actie: Fight or fligt
• Stimulatie bij psychologische stress en inspanning
• Toename van cardiovasculair systeem
- toename van hartfrequentie en contractiekracht van het hart
- toename van bloeddruk
- toename van ademhaling
- vasodilatatie en vasoconstrictie van specifieke vezels → meer bloed naar de skeletspieren
brengen (bloed weggenomen worden van de maag om naar de spieren te gaan, vandaar last
van de maag)
• Toename van metabolisme
- toename van metabolische snelheid
- toename van glycogenolyse
- toename van vrijgave van glucose en VVZ in het bloed (via bloed naar de spieren terecht en
als energie dienen)
Evolutie tijdens inspanning
- Bij 60% V02max: stijging van adrenaline en noradrenaline tegelijkertijd
- Post-exercise: stilaan daling van adrenaline en noradrenaline, belang bij herstel
- Bij maximale inspanning: stijging van adrenaline komt later dan noradrenaline
9
, 4. GLUCOCORTICOIDEN
Fysiologische functies
• Geproduceerd door bijniercortex
• 95% van de glucocorticoiden: corticol
- stimulatie bij stress en lage glucose-gehalte in bloed
- stijging van gluconeogenese (meer glucose)
- stijging glycogeensynthese in de lever
- daling van perifere glucose-gebruik (opdat het meer id hersenen gebruikt kan worden)
- stijging van mobilisatie VVZ
- stijging van eiwit-metabolisme (afbraak van proteinen, katabolisch effect)
Evolutie tijdens inspanning
Constante intensiteit (60% V02max):
• Eerst daling van VVZ → nadien geleidelijke stijging → hoe
komt dit? Deels door adrenaline en noradrenaline
• Cortisol stijgt stilaan, bereikt piek en zal geleidelijk aan dalen
Maximale inspanning:
• Tijdens inspanning: stijging cortisol
• Na inspanning: blijft stijgen (naast zwart blokje) en bereikt piek
• Na 24uur: terug naar rustwaarden (belang bij herstel)
Andere functies van cortisol
• Vermindering van IS (> vatbaar voor ziekten)
• Stijging van vasoconstrictie tgv toename adrenaline
• Anti-inflammatoir agent
• Reductie van botaanmaak → op lange termijn: osteoporose
• Reductie van collageen-synthese
10
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper isapourtois. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
