Samenvatting
Samenvatting lessen Theorie van de Internationale Betrekkingen 2021/22
Samenvatting van de lessen Theorie van de Internationale Betrekkingen, gedoceerd door Prof. Dr. Lesage en Prof. Dr. De Keersmaeker
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 29 pagina's
Voorbeeld 3 van de 29 pagina's
In winkelwagenVoorbeeld van de inhoud
Theorie van de Internationalebetrekkingen
1. Inleiding
- ‘Welke onderlinge mechanismen spelen er waardoor te verklaren valt wat er gebeurt?’
Theorieën als conceptuele kaders en verklaringen voor gebeurtenissen en
ontwikkelingen
o Elke theorie heeft bepaalde focus op bepaalde elementen/factoren/dynamieken
(filter/bril)
o Relevantie van theorieën kan verschillen volgens tijd (vb. Economische crisis) en
ruimte (vb. bij EU)
o Geven inzicht in drijfveren van actoren
o Geven inzicht in het ‘politieke haalbare’
1.1. Bouwstenen
1.1.1. Analyseniveaus
- Waar situeren we de belangrijkste vorm van dynamiek?
- Waltz: ‘three images’
o First image: de aard van de mens ( leiders?)
▪ Verwarrend: zowel ‘de mens’ (trage evolutie) als psychologie van leiders’
(snelle evolutie)
o Second image: de aard van de staat
o Third image: het internationaal systeem
- Verschillende analyseniveaus (zie centrale vraag): aard v.d. mens, individu, de staat, het
internationaal systeem, de wereldsamenleving, institutionele processen, discursieve
structuur, Global history
1.1.2. Actoren
- Actoren met belangen en macht ➔ Internationale politiek
o Duidelijk af te bakenen entiteiten
o Zelf beslissingen kunnen nemen (‘agency’)
o Worden als zodanig erkend
- Vb.: Staat, Transnational Government networks, Global Public Policy Networks, NGO’s +
Klassen, Epistemische gemeenschappen
1.1.3. Belangen
- Doelen van actoren
- Scholen hebben verschillende visies over hoe deze gevormd worden
o Neorealisme: Int. Systeem genereert ‘gelijke’ veiligheidsbelangen op niveau staat
o Liberalisme (pluralisme): verschillende belangen in binnenlandse politiek ➔
afhankelijk van regering (resultante of incoherentie)
o Liberalisme (idealisme): ruimte voor altruïstische belangen
o Marxisme: verschillende klassen met verschillende belangen; autonomie staat?
o Constructivisme: belangen sociaal geconstrueerd + socialisering
- Actoren ondernemen (inter)actie om belangen te behartigen
, 1.1.4. Macht
“Power is the production, in and through social relations, of effects that shape the capacities of
actors to determine their circumstances and fate”
Soorten macht
- Barnett & Duval: twee dimensies
o 1. Interactie Constitutie
▪ Interactie: macht door gedrag en mogelijkheden andere te beperken
• Manifest (effectieve daad) Latent (louter aanwezigheid van
mogelijkheid tot daad: onzichtbaar)
▪ Constitutie: macht beïnvloedt ook het zijn (identiteit, waarden, belangen)
van de andere
o 2. Direct Diffuus
▪ Direct: duidelijk aanwijsbare relatie
▪ Diffuus: A beïnvloedt intermediërende factoren die bestaansvoorwaarden
(vb. instituties, taal) van B mee bepalen
Direct Diffuus
Interacties van specifieke Dwingende macht Institutionele macht
actoren
Sociale relaties van constitutie Structurele macht Productieve macht
Voorbeelden
o Dwingende macht: Verwijdering van Iraakse leger uit Koeweit 1991
o Institutionele macht: VS in het IMF (vetorecht)
▪ Cf. Sharp Power (inmenging in binnenlandse maatschappijen en
instellingen om de andere onderuit te halen)
o Structurele macht: vaak in marxistische (structuur) benaderingen
▪ Vb. wereldsysteemanalyse Wallerstein (Kern-Semiperiferie-Periferie)
o Productieve macht: Macht via kennissystemen en discours
▪ Vb. introduceren van categorieën zoals ‘beschaafd’, ‘schurkenstaat’,
‘Westers’, ‘Democratisch’ etc.
▪ Cf. Soft Power
Bronnen van Macht
- Materiële zaken (= traditionele opvatting)
o Geografische voordelen (bergketens, oceanen etc.)
o Militaire capaciteiten
o Bevolking
o Landmassa
o BNP
Direct inzetbare machtsbronnen =/= potentieel (BNP, landmassa etc.)
- Capaciteit om allianties te mobiliseren
- Marktmacht: grotere consumentenmarkt ➔ afdwingen van anderen (liquide Amerikaanse
markt)
o Vb. Midden-Amerika afh. v. export naar VS
o Vb. EU veel potentiële macht t.o.v. multinationals (duurzame normen)
, o Vb. VS kan banken belastinggegevens afdwingen ( uitsluiting van interessante rijke
consumentenmarkt) (FACTA wetgeving) ➔ Inbraak in bankgeheim (maar is de norm
geworden)
- Immateriële machtsbronnen
o Besluitvaardigheid
Potentieel ➔ effectief gebruiken
Persoonlijkheid van leiders (Obama & chemische wapens)
o Beperkingen op het handelen (ethiek, publieke opinie, internationaal imago,
reputatieschade bij veto etc.)
o Durf: wie meer risico’s durft nemen, krijgt meer gedaan ➔ meer macht.
o Kwaliteit van de diplomatie, inlichtingendienst
o ‘Goede’ ideeën, charisma, geloofwaardigheid ➔ soft power, productieve macht (vb.
bij secretariaten van Internationale Organisaties)
o Institutionele posities
o Macht door zwakte: Rusland mocht niet destabiliseren (dus hulp door Westen 1991-
92)
- Nuance: Verschillende speelvelden
o Militair, economisch, monetair, ideologische ‘sferen in de wereldpolitiek’
Telkens andere machtsverhoudingen.
Asymmetrische en Hybride oorlogsvoering
- Machtsaspecten van asymmetrische en hybride oorlogsvoering:
o Strijdende partijen hebben ongelijke middelen en methoden
Ongelijkheid wordt gecompenseerd door nieuwe manier van oorlogvoering
(guerrilla, kamikaze etc.), nieuwe technologieën (cyber war, drones,
raketten, killer robots, speedboten, ASAT etc.)
- Relatie met Hybrid Warfare
o Verzamelbegrip voor verzameling van conventioneel leger samen met
onconventionele methoden.
Sharp power
Cyber operaties
Ongeïdentificeerde troepen (vb. Rusland in Oekraïne), huurlingen,
paramilities (verlaagt drempel om over te gaan tot acties: geen kenbare
nationaliteit)
2. Liberalisme
2.1. Basisassumpties
- Positiever mensbeeld ( Realisme/Marxisme)
o ‘Mens leert uit zijn fouten’ ➔ Rede, leren, waarden
- Impact van maatschappelijke modernisering ➔ Complexe interdependentie
o Mondialisering = verhoogde vorm van complexe interdependentie ➔ Vernieuwing in
belangen
- Betere mens + Nieuwe belangen ➔ Duurzame vrede & samenwerking zijn mogelijk
- Rol van niet-statelijke actoren
-
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mvdberghe. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73918 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen