Hoofdstuk 19: Genregulatie basis en
prokaryoten
• Cellen organismen hebben volledig genoom => genregulatie brengt gedeelte tot expressie
⤷ Housekeeping genen + gespecialiseerde genen (celafhankelijk) wel tot expressie
• 2 basisregulatiemechanisme: → Switch: aan-/afzetten omkeerbaar proces)
→ Cascade: sequentieel aan-/afzetten in onomkeerbaar proces
• Hoeveelheid genproduct reguleren:
→ Posttranscriptionele regulatie: processingsnelheid veranderen, differentiële splicing,
mRNA-stabiliteit
→ Controle ter hoogte van translatie: snelheid of #ribosomen, concentratie tRNA’s,
ribosomale proteïnen die initiatie van translatie verhinderen, controle door RNA-molecule
→ Regulatie van transcriptie-initiatie bij eukaryoten: meestal positief door
transcriptiefactoren
→ Regulatie van transcriptie-initiatie: regulatie van prokaryoten (en hun virussen) via dit
▪ Operon1
▪ Negatieve regulatie:
→ Induceerbaar2 operon: binding van regulator (=repressor) => expressie uit
→ Binding inductoreiwit (=inducer) op repressor => expressie aan
→ Repressor bindt met co-repressor => functionele repressor => expressie
⤷ Bij represseerbaar3 operon dat negatief gereguleerd is
▪ Positieve regulatie:
→ Represseerbaar operon: regulator (=apo-inducer) bindt => expressie kan doorgaan
→ Induceerbaar operon: inducer bindt op apo-inducer => functionele inducer
→ Transcriptie verhinderd door binding co-repressor op apo-inducer
▪ Lactose-operon (lac-operon) in E. coli = induceerbaar operon
→ Wanner lactose als C- en E-bron gebruikt moet worden: splitsen in 2 subeenheden
door lactosepermease, β -galactosidase en β -galactosidetransacetylase4 ⤶
→ Negatieve regulatie lac-operon:
o Repressor gecodeerd door regulatorisch gen lacI
o Operator: tussen promotor en startplaats gen
o Lactose = inducer → geen lactose => repressor bindt => geen expressie
→ wel lactose: allolactose bindt op repressor => expressie
→ Positieve regulatie lac-operon:
o Aanwezigheid glucose: inhibeert productie adenylaatcyclase
o cAMP5 aanwezig => bindt met CAP6-eiwit => binding op CAP-bindingsplaats
=> start transcriptie lac-operon
1
Geheel van genen die samen 1 transcriptie-eenheid zitten en de expressie samen gereguleerd wordt door 1
promotor en operator (normaal niet bij eukaryoten)
2
Genen constitutief zeer zwak tot expressie door binding van repressor op operator maar geïnduceerd indien
expressie van het gen plots nodig is => staat normaal uit en kan aangezet worden
3
Genen komen normaal hoog tot expressie maar repressie grijpt plaats bij hoge concentratie aan eindproduct
dus staat normaal aan en kan afgezet worden
4
Liggen samen in 1 operon
5
Cyclisch adenosinefofaat: voor synthese ervan is adenylaatcyclase nodig
6
Cataboliet activator proteïne
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ameliakirkov. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.