Hoofdstuk 16: RNA
• Algemene eigenschap mRNA: onstabiel (+ grote lengtevariatie)
⤷ Hoge “turnover” nodig voor toelaten regulatie
→ Stabiliteit kan beïnvloed worden (zowel ⊕ als ⊝) door binding eiwitten
• mRNA in prokaryoten:
→ Halfwaardetijd: ong. 2 min.
→ Transcript niet geprocessed: ribosomen binden al tijdens transcriptie1
• mRNA in eukaryoten (algemeen)
→ Primair transcript = hnRNA → processing2 → mRNA →transport naar cytoplasma
▪ Verlaat de kern niet ⤷ ▪ Halfwaardetijd: 6 - 24 uur
▪ Halfwaardetijd: ong. 30 min.
• Interne modificatie bij eukaryote mRNA’s: splicing
→ Introns verwijderd uit primair transcript
• Modificaties aan uiteinden van eukaryotische mRNA’s:
→ 5’ “cap”:
▪ Transcript ong. 20 – 30 lang => toevoeging cap-structuur aan 5’-einde
▪ 7-methyl-guanine met fosfordiësterbinding op 1ste nucleotide mRNA-keten
▪ Uitgevoerd door guanylyl-transferase en guanine-7-methyl-transferase
▪ Nadien mogelijk bijkomende methylaties
▪ Rol bij transport van kern naar cytoplasma + bescherming tegen nucleasen +
herkenningsplaats voor ribosomen
→ Polyadenylatie:
▪ Afknippen 3’-uiteinde door endonucleolytische knip
⤷ ong. +11/+30 van polyadenylatiesignaal (consensussequentie: 5’ AAUAAA 3’)
▪ Toevoeging van polyA-staart (ong. 200 adenines)
▪ Belangrijk voor transport naar cytoplasma, translatie en bescherming tegen afbraak3
• rRNA: belangrijkste component ribosomen
→ Kleine en grote subeenheid (analoog in alle organismen)
→ RNA heeft katalytische + structurele functie binnen ribosoom (“geraamte”)
→ Op basis van rDNA-sequenties kan men evolutionaire boom maken
⤷ Geconserveerde sequenties + variabele gebieden
⤷ ITS (internal transcribed spacer) = spacer tussen rRNA-codes
⤷ Primers (voor PCR) worden voor geconserveerde gebieden gemaakt
• Bij pro- en eukaryoten: alle info voor rRNA in 1 transcriptie-eenheid
⤷ Behalve 5S bij eukaryoten
→ Eerst en voor kleine subeenheid (16S4 voor prokaryoten, 18S voor eukaryoten)
→ Nadien spacer (ITS)
→ Nadien gen voor grote subeenheid (23S voor prokaryoten, 18S voor eukaryoten)
→ In de spacer kan tRNA-gen voorkomen bij prokaryoten
→ Vaak zijn er meerdere kopieën van dit gen => multigenfamilie
⤷ 18S/5,8S/28 in clusters t.h.v. nucleolaire organisatieregio’s (NOR) v chromosomen
⤷ 5S-genen buiten NOR’s in clusters
• Transcriptie en processing van rRNA
→ Genen in 1 transcriptie-eenheid => samen primair transcript (pre-rRNA)
1
Koppeling van transcriptie en translatie
2
Zowel aan 5’ als aan 3’ kant en ook intern
3
Histon-mRNA’s hebben geen polyA-staart → korte levensduur
4
Grootte uitgedrukt in S (Svedbergsedimentatiecoëfficiënt)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ameliakirkov. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,79. Je zit daarna nergens aan vast.