Samenvatting sociale psychologie. Schooljaar . Leerkracht Griet Van Vaerenbergh. Deze samenvatting bevat alles wat te kennen valt voor dit vak. Info werd gehaald uit de slides en de hoorcolleges. Ik behaalde een 17/20 met deze samenvatting.
–
0. Inleiding
Sociale deprivatie = tekort → bij mensen, hebben prikkels nodig
Kinderen sociaal depriveren → sommige kregen warme thuissituatie, sommige
niet → verschil neurologisch waarneembaar; minder neuronale verbindingen
o Lager IQ, meer angststoornissen, depressie,…
Sociale paradox = willen contact, maar soms bang voor contact
Mensen → obsessief sociaal
Safety by numbers = als meer mensen het doen, dan volgen wij de groep omdat we
denken dat zij het beter weten
1. Studieobject van de sociale psychologie
1.1 Gebiedsomschrijving
Sociale psychologie = wetenschappelijke studie van de manier waarop gedachten,
gevoelens en handelingen beïnvloed worden door feitelijke, voorgestelde of
geïmpliceerde aanwezigheid van anderen – Allport
1.1.2 Een wetenschappelijke studie
Alle daagse kennis vs. empirische cyclus
Subjectief Objectief
Onafhankelijke variabele = degene waarvan verwacht
wordt dat hij invloed heeft op het resultaat
Bv. Welk soort water de plantjes krijgen
Afhankelijke variabele = gemeten gedrag
Bv. Hoe groot de plantjes zijn, hoeveel mensen hulp bieden,…
1.1.2 De gedachten, gevoelens en handelingen van mensen
ABC-model:
o A: affectief = hoe we voelen (gevoelens)
o B: behavior = invloed op ons handelen
o C: cognitie = hoe we denken
1.1.2 Beïnvloed worden door feitelijke, voorgestelde of geïmpliceerde aanwezigheid van anderen
Invloed door:
o Fysiek/feitelijk → aanwezigheid van anderen
o Voorgesteld → niet aanwezig zijn van anderen; inbeelden wat zij zouden doen
o Implicitet/onrechtstreeks → niet door mensen beïnvloed
1
,1.1.3 Enkele aanvullingen
1. Beïnvloed worden en ook: beïnvloeden
2. Niet alle invloed is bewust
3. Sociale psychologie gaat verder dan enkel beïnvloeden door sociale factoren,
verschillende invalshoeken
2. De eigen invalshoek van sociale psychologie
- Snijpunt tussen psychologie en sociologie
- Toch eigen plekje
2.1 Onderscheid met de sociologie
- Maatschappelijke kenmerken of groepskenmerken → kijkt naar situatie waar
individu zich in bevindt
- Tegenover aandacht voor individu → grotendeels hierrond
- En dan: individu en onmiddellijke omgeving
2.2 Eigen plaats binnen de psychologie
- Persoonlijkheidspsychologie – dispositionisten → verklaringen zoeken in karakter
- Sociale psychologie – situationisten → verklaring zoeken in situatie
- Interactionisme → waarom gedragen mensen zich hoe ze zich gedragen?
2
, –
1. Hoe normen ontstaan
Expliciete norm = norm wordt aangeduid/aangegeven (vb. bordje met niet voorsteken)
Impliciete norm = niet aangegeven, maar wel verwacht (bv. dankjewel zeggen)
Externe omstandigheden zorgen voor ingang treden bepaalde normen
1.2 Normen die spontaan ontstaan binnen de groep
- Overleg en rationele besluitvorm
- Spontaan en vaak onbewust
1.2.1 Normen als product van sociale vergelijking
Sociale vergelijking → hoe doen anderen het -> je neemt gedrag van anderen over
Sociale normering = spontaan ontstaat een norm binnen een groep door te kijken naar
anderen
Sherif → ambigue (= onduidelijkheid) situatie :
Onderzoeksvraag → wanneer je mensen bij elkaar zet en je geeft ze een
onduidelijke opdracht, wat gaan ze dan doen?
In volledig verdonkerde kamer met 1 lichtpuntje dat lijkt te bewegen
Ze werden 1 voor 1 in kamertje gezet -> over welke afstand lijkt dit puntje te
bewegen?
Creëerde 2 condities → alleen + groepsconditie → in groepsconditie 3
proefpersonen die ook in alleen conditie zaten
Resultaat → 3 proefpersonen kwamen na 3 pogingen tot
gemeenschappelijke norm => sociale normering
1.2.2 Enkele toepassingen (link hoofdstuk 7)
- Voorbeelden alledag → wat zet ik op insta (wat kan (niet)?)
- Sensibiliseringscampagnes
- Casus – help save the environment → twee hangers (= onafhankelijk variabele),
1tje met en 1tje zonder sociale normering (andere voor jou deden het ook) →
conditie 2 gebruikte meer mensen hun handdoek opnieuw (= afhankelijke
variabele)
2. Impact groepsnorm op individu
2.1 Automatische sociale invloed
- Subtiel en onbewust → geeuwen, lachen,…
- Kameleoneffect → gelaatsuitdrukkingen/non-verbale gedrag anderen
overnemen → lijdt tot sympathieker vinden van personen
3
, 2.2 Conformeren aan een groepsnorm
Conformeren = neiging om eigen opinies, attitudes of gedragingen aan te passen aan
wat norm binnen groep is → negatieve klank in Westen, kan ook positief zijn
Verschil Sherif en Asch:
- Sherif -> ontstaan norm → Ash -> er al een norm
- Sherif -> lichtpuntjes experiment met ambigue situatie → Ash -> proefpersonen
weten 100% zeker wat ze moeten doen, zo gaan ze minder mee met de groep
Experiment van Asch (gebruikte duidelijke stimuli):
1 standaard lijn, 3 vergelijkende lijnen die waarvan slechts 1 even lang → 6
pseudopersonen maar 1 echte proefpersoon → welke lijn is even lang → 18 beurten en
12 keer kiezen psp foute lijn → wat doet proefpersoon? = 2/3 durft tegen groep ingaan
Twee soorten conformisme: (link hfdstk 3)
- Informatieve sociale beïnvloeding van Sherif → we gaan ons aanpassen aan de
groep omdat we zelf te kort aan info hebben:
o Onduidelijke situatie
o Sprake van crisis
o Andere mensen zijn deskundigen
- Normatieve sociale beïnvloeding van Asch → bij voldoende info gaan we soms
toch conformeren om te voldoen aan norm v/d groep
o Hypes
o Lichaamsbeeld -> pressure to be thin
Inwerkende factoren volgens Asch:
- Kenmerken groep:
o Grootte groep? → plafondeffect tot 4 personen (= conformisme
proefpersonen sterker bij meer mensen, vanaf 4 sterkste invloed)
o Unanimiteit → we denken er allen hetzelfde over
o Groepscohesie → samenhangen groep, hoe meer samenhang, hoe meer
conformisme
- Kenmerken situatie:
o Ambiguïteit → onduidelijkheid
o Publiek of privé → publiek conformeren we veel meer
o Onderwerp of thema → bepaald met welke groep je gaat conformeren
o Injunctieve (= norm die voorschrijft hoe we ons best zouden
gedragen/wenselijke gedrag) en descriptieve (= hoe mensen zich
werkelijk gedragen) normen
- Kenmerken cultuur → sommige culturen meer conformisme dan anderen
- Minderheidsinvloed → Moscovici → zijn mensen die voor zichzelf kunnen denken
+ zo groep beïnvloeden:
o Consistentie = zo lang je groep wilt beïnvloeden, eigen standpunt
behouden
o Inzet
o Autonomie = je mag geen verborgen agenda hebben
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sophievandoren. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.
