Dit is een vollidige samenvatting van het vak biologische psychologie 2 met uitgebreide uitleg waar deze ontbreekt in de powerpoint. Gemaakt in het jaar en voor dat jaar helemaal compleet.
,Inhoud
Hoofdstuk 1: Onderzoeksmethoden....................................................................................................4
1 beïnvloeden van functies .............................................................................................................4
1.1 laesie-studies ........................................................................................................................4
1.2. Experimentele ablatie...........................................................................................................5
1.3 tijdelijke beïnvloeding ...........................................................................................................6
2 observeren van structuur .............................................................................................................8
2.1 histologische methoden ........................................................................................................8
2.2 tracing ...................................................................................................................................9
2.3 structuur van levend (menselijk) weefsel ............................................................................. 10
3 observeren van activiteit ............................................................................................................ 12
3.1 elektrische en elektromagnetische activiteit ........................................................................ 12
3.2 metabole en synaptische activiteiten................................................................................... 15
Hoofdstuk 2: zicht ............................................................................................................................. 17
1 het oog ...................................................................................................................................... 17
1.1 de stimulus: licht ..................................................................................................................... 17
1.2 anatomie van het oog ............................................................................................................. 17
1.3 de retina ................................................................................................................................. 19
1.4 centraal en perifeer zicht ..................................................................................................... 24
2 hersenregio’s betrokken bij visuele processen............................................................................ 25
2.1 overzicht van het visuele circuit ........................................................................................... 25
2.2 LGN ..................................................................................................................................... 26
2.3 cortex striata ....................................................................................................................... 27
2.4 cortex extrastriata ............................................................................................................... 27
3. kleurperceptie ........................................................................................................................... 28
3.1 ganglioncellen: licht en donker ............................................................................................ 28
3.2 rol van de retina .................................................................................................................. 29
3.3 cortex striata ....................................................................................................................... 31
3.4 cortex extrastriata ............................................................................................................... 32
4 vormperceptie ........................................................................................................................... 32
4.1 spatiale frequentie .............................................................................................................. 32
4.2 cortex striata ....................................................................................................................... 34
5 perceptie van spatiale locatie ..................................................................................................... 37
5.1 rol van de retina .................................................................................................................. 37
5.2 cortex striata ....................................................................................................................... 37
5.3 cortex extrastriata ............................................................................................................... 38
1
, 6 perceptie van oriëntatie en beweging ........................................................................................ 39
6.1 cortex striata ....................................................................................................................... 39
6.2 cortex extrastriata ............................................................................................................... 40
Hoofdstuk 3: Gehoor, evenwicht, tast, smaak en geur....................................................................... 41
1. gehoor ...................................................................................................................................... 41
1.1 de stimulus: geluid .............................................................................................................. 41
1.2 anatomie van het oor .......................................................................................................... 41
1.3 haarcellen en transductie .................................................................................................... 43
1.4 het auditieve circuit ............................................................................................................. 44
1.5 toonhoogte ......................................................................................................................... 45
1.6 volume ................................................................................................................................ 45
1.7 timbre ................................................................................................................................. 45
1.8 spatiale locatie .................................................................................................................... 46
1.9 complexe geluiden .............................................................................................................. 47
2 evenwicht .................................................................................................................................. 47
2.1 anatomie van het vestibulaire systeem................................................................................ 47
2.2 het vestibulaire circuit ......................................................................................................... 48
3 voelen ........................................................................................................................................ 49
3.1 de stimuli ............................................................................................................................ 49
3.2 anatomie van de huid .......................................................................................................... 50
3.3 stimulatie van de huid ......................................................................................................... 51
3.4 het somatosensorische circuit ............................................................................................. 53
3.5 pijn ...................................................................................................................................... 54
4 smaak ........................................................................................................................................ 56
4.1 de stimuli ............................................................................................................................ 56
4.2 anatomie van de smaakpapillen en smaakcellen.................................................................. 57
4.3 smaakperceptie ................................................................................................................... 57
4.4 smaakcircuit ........................................................................................................................ 58
5 geur ........................................................................................................................................... 58
5.1 de stimulus .......................................................................................................................... 58
5.2 anatomie van het olfactieve apparaat ................................................................................. 59
5.3 transductie .......................................................................................................................... 60
Hoofdstuk 4: motoriek ...................................................................................................................... 62
1 skeletspieren.............................................................................................................................. 62
1.1 anatomie ............................................................................................................................. 62
1.2 contractie ............................................................................................................................ 62
2
, 1.3 sensorische feedback .......................................................................................................... 63
2 motoriek & het ruggenmerg ....................................................................................................... 63
2.1 monosynaptische reflex....................................................................................................... 63
2.2 polysynaptische reflex ......................................................................................................... 64
3 motoriek en het brein ................................................................................................................ 64
3.1 dalende banen .................................................................................................................... 64
3.2 corticale structuren ............................................................................................................. 65
3.3 de motorische associatiecortex ........................................................................................... 66
3.4 subcorticale structuren ........................................................................................................ 68
4 complexe motoriek .................................................................................................................... 72
4.1 spiegelneuronen.................................................................................................................. 72
4.2 corollary discharge .............................................................................................................. 73
Hoofdstuk 5: slaap en biologische ritmes .......................................................................................... 76
1. wat is slaap?.............................................................................................................................. 76
1.1 slaapstadia .......................................................................................................................... 76
1.2 hersenactiviteit tijdens de slaap .......................................................................................... 78
2. waarom slapen we? .................................................................................................................. 79
2.1 functies van SWS-slaap ........................................................................................................ 79
2.2 functies van REM-slaap........................................................................................................ 81
2.3 slaap en leren ...................................................................................................................... 81
3. neurale controle van slaap ........................................................................................................ 82
3.1 neurale controle van slaap................................................................................................... 82
3.2 neurale controle van waakzaamheid ................................................................................... 82
3.3 neurale controle van slaap/ waak overgangen ..................................................................... 85
3.4 neurale controle van REM-transitie ..................................................................................... 86
3
,Hoofdstuk 1: Onderzoeksmethoden
1 beïnvloeden van functies
1.1 laesie-studies
• (Laesie = verwonding, beschadiging)
• Bestuderen relatie natuurlijk voorkomende letsels – gedrag (infarcten zorgen vaak voor
hersenschade)
• vb. 1861: Louis Victor Leborgne, bijnaam “Tan” (casestudy)
o Normaal intelligent
o Verbaal begrip
o Maar: kon enkel “tan” zeggen.
• De Fransman Paul Broca kon op basis van dissectie van Leborgnes brein en gelijkaardige
gevallen een sterke correlatie aantonen tussen:
o “Expressieve afasie”, het selectieve onvermogen om zich verbaal uit te drukken bij
gepreserveerd verbaal begrip
▪ Broca afasie/ expressieve afasie
▪ Letsels vaak niet beperkt tot gebied van Broca
▪ Hebben vaak milde begripsproblemen (bij moeilijke grammatica constructie)
▪ Meestal wel spreken maar op telegramstijl, veel substantieven,
werkwoorden, weinig woorden met een grammaticale functie (lidwoorden)
▪ Als doof geboren → expressieve afasie met gebarentaal (ook schriftelijk), dus
niet enkel met praten maar uitdrukkingen
o Schade in de linker anterieure hersenhelft (“zone van Broca”)
▪ vb.: https://www.youtube.com/watch?v=JWC-cVQmEmY
▪ Wernicke afasie: https://www.youtube.com/watch?v=3oef68YabD0
• Geen verbale expressie problemen
• Problemen verbaal begrip (begrijpen niet wat er gezegd wordt en
uitleg dat ze geven trekt ook op niets)
• Herhaalt klanken en woorden
o Wat toont dit aan?
▪ Staat deze regio in voor het gedrag “praten”?
▪ Taal “zit” niet in een bepaalde plaats in de hersenen; menselijk linguïstisch
gedrag omvat verscheidene functies, die ondersteund worden door
dissocieerbare cerebrale structuren
▪ Praten zit niet enkel in het gebied van Broca, maar het heeft wel een heel
bepalende functie
• Nadelen:
o Geen informatie over functioneren voor laesie
▪ Moeilijk om niveau te schatten, want heeft patiënt nooit gezien voor schade
(geen voor situatie) → inpakt moeilijk in te schatten, enkel mogelijk door alg
nom te vergelijken
o Schade vaak niet beperkt tot één welbepaalde structuur
▪ → Moeilijk precieze verbanden vaststellen
o Geen experimentele controlefuncties; worden niet doelgericht beïnvloed;
(correlationeel)
▪ Correlaties zijn moeilijk aan te tonen
▪ Selectie bias
4
, o Sommige regio’s veel vatbaarder voor vb. beroerte of impact-laesie dan andere
o Vroeger: noodzaak autopsie (→ lang wachten, drop-out)
1.2. Experimentele ablatie
• = Weefsel doelbewust vernietigen (om te onderzoeken)
• Veelvuldig toegepast bij mensen
o Lobotomie: verwijderen van (vooral) witte stof in frontale kwab
▪ Toegepast als behandeling, o.m. bij kinderen met gedragsproblemen en
schizofrenie
▪ +/- 40.000 lobotomieën in VS alleen!
▪ 1949: Nobelprijs voor António Moniz voor toepassing bij psychoses
o Resectie van bepaalde delen van de hersenen nog steeds toegepast voor klinische
doeleinden (vb. epilepsie)
• Experimentele toepassing vandaag vooral bij dieren
• Nadelen
o Al deze methoden zijn onomkeerbaar
▪ Impliceert between-subjects methodes → komt nooit 100% overeen
o Al deze methoden produceren bijkomstige schade
▪ Noodzaak adequate controleprocedures (“sham” laesie = bij placebo moet
draad ook door de schedel, maar dan zonder weg schroeiing)
o Veroorzaken leed
o Meer proefdieren nodig = duur
• Voordelen
o Deze methoden laten onderzoeken van causale verbanden toe
1.2.1 Radiofrequente (RF-) laesie
• Draadvormige electrode wordt in de hersenen gebracht,
geïsoleerd behalve punt
o Weefsel wordt verbrand waar het punt zit → alles is
kapot
• Hoog- (radio-) frequente wisselstroom door de draad
• Vernietigt alle weefsels in nabijheid van de electrode
(cellichamen én axonen)
• Dan gedragsobservatie, achteraf verificatie locatie laesie
• Plaatsing stalen draad d.m.v. stereotactisch apparaat
o Fixeert schedel
o Coördinaten van doelregio bepaald o.b.v. anatomische
referentiepunten (vb. bregma) en stereotactische atlas
(/scan)
o Toestel brengt electrode/ buisje / neurostimulator o.b.v..
Coördinaten naar gewenste doelregio
5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper VeerleW. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,49. Je zit daarna nergens aan vast.
