Samenvatting
Samenvatting familiesociologie
- Instelling
- Universiteit Antwerpen (UA)
Deze samenvatting omvat zaken besproken tijdes de les + ppt. Ik behaalde hiermee een 17/20.
[Meer zien]Voorbeeld 10 van de 97 pagina's
Voorbeeld 10 van de 97 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
FamiliesociologieInhoudsopgave
LES 1: INLEIDING NIET TE KENNEN.................................................................................................................. 5
ALGEMENE INFO:....................................................................................................................................................5
LES 2: HISTORISCH PERSPECTIEF OP FAMILIEVERANDERING IN EUROPA.........................................................5
DEEL 1: DE “GRAND NARRATIVES”............................................................................................................................5
T. Parsons (1951)..............................................................................................................................................5
W. J. Goode......................................................................................................................................................7
DEEL 2: DE DIVERSITEIT AAN FAMILIEVORMEN IN HET PRÉ- EN VROEG INDUSTRIËLE EUROPA.................................................8
Familie in pré-industrieel Europa.....................................................................................................................8
Een scheiding tussen Oost en West Europa?...................................................................................................9
DEEL 3: INDUSTRIALISATIE EN VERANDERING IN FAMILIEVORMEN.....................................................................................9
Hoge/Middenklasse.........................................................................................................................................9
Arbeidsklasse: half-open familiestructuur.....................................................................................................10
Industrialisatie en verandering in familievormen..........................................................................................10
Samenvattend:...............................................................................................................................................10
DEEL 4: FAMILIEVORMEN NA WOII.........................................................................................................................10
Twee transities...............................................................................................................................................10
DEEL 5: HUWELIJK VANDAAG DE DAG.......................................................................................................................12
Kenmerken van het huidig huwelijk...............................................................................................................12
CONCLUSIE..........................................................................................................................................................12
LES 3: HUISHOUDELIJKE TAAKVERDELING..................................................................................................... 13
WAT IS HUISHOUDELIJKE TAAKVERDELING..................................................................................................................13
Definitie van huishoudelijke taakverdeling....................................................................................................13
Vinden we huishoudelijke taakverdeling leuk?..............................................................................................13
Huishoudelijke taakverdeling vs. kinderzorg..................................................................................................14
METING VAN HUISHOUDELIJKE TAAKVERDELING..........................................................................................................14
Dagboekmethode...........................................................................................................................................14
Directe bevraging...........................................................................................................................................15
PREVALENTIE HUISHOUDELIJKE TAAKVERDELING..........................................................................................................15
Genderverschillen...........................................................................................................................................15
Trends.............................................................................................................................................................16
SAMENVATTEND...................................................................................................................................................17
TRADITIONELE ECONOMISCHE MODELLEN..................................................................................................................17
Assumpties.....................................................................................................................................................17
Tijdsbeschikbaarheidsperspectief..................................................................................................................17
New Home Economics: H. Becker...................................................................................................................17
Empirische evidentie......................................................................................................................................18
Kritiek.............................................................................................................................................................19
ONDERHANDELINGSMODELLEN (RELATIEF-MIDDELEN PERSPECTIEF).................................................................................19
Assumpties.....................................................................................................................................................19
“Husbands and Wifes: The dynamics of Married Living” (Blood & Wolfe, 1960)..........................................19
Empirische evidentie......................................................................................................................................19
Kritiek.............................................................................................................................................................19
GENDERPERSPECTIEF.............................................................................................................................................20
Assumpties.....................................................................................................................................................20
Gender ideologie............................................................................................................................................20
Doing gender..................................................................................................................................................21
Wat dan met same-sex koppels?...................................................................................................................22
MACRO-LEVEL PERSPECTIEVEN.................................................................................................................................22
1
, Impact van de Welvaartstaat........................................................................................................................23
Cross-level interactivities (=moderator-effect)..............................................................................................23
SAMENVATTEND...................................................................................................................................................23
LES 4: FAMILIEBELEID BINNEN EUROPA........................................................................................................ 24
WAT IS FAMILIEBELEID?.........................................................................................................................................24
Soorten familiebeleid.....................................................................................................................................24
HISTORISCHE ONTWIKKELING FAMILIEBELEID IN EUROPA...............................................................................................24
Veranderende context....................................................................................................................................24
Familiebelied voor WO-II................................................................................................................................25
Eerste uitbreiding: WOII tot 1970..................................................................................................................26
Tweede uitbreiding: vanaf 1970....................................................................................................................27
Vanaf 1990: Aandacht voor vaders................................................................................................................27
Verschuivingen in achterliggende doelen familiebeleid................................................................................27
HEDENDAAGS FAMILIEBELEID IN EUROPA...................................................................................................................28
Uitgaven aan familiebeleid, 2009..................................................................................................................28
Kinderopvang voor kinderen <3jr, 2011.........................................................................................................28
Ouderschapsverloven.....................................................................................................................................29
HOE KUNNEN WE DE VARIATIES BINNEN DE EUROPESE LANDEN VERKLAREN?....................................................................29
Familiebeleid ingebed in welvaartstaten.......................................................................................................29
Kritiek op Esping-Andersen............................................................................................................................29
Kritiek op defamilizatie...................................................................................................................................29
Division of labor models.................................................................................................................................30
FAMILIEBELEID IN BELGIË........................................................................................................................................31
Financiële ondersteuning...............................................................................................................................31
Moederschapsverlof en geboorteverlof.........................................................................................................31
Thematische verloven & tijdskrediet/Vlaams zorgkrediet.............................................................................31
Kinderopvang.................................................................................................................................................32
IMPACT VAN FAMILIEBELEID....................................................................................................................................32
Ouderschapsverlof en tewerkstelling.............................................................................................................33
Ouderlijk geluk...............................................................................................................................................33
Borstvoeding..................................................................................................................................................33
LES 5: INTERGENERATIONELE RELATIES........................................................................................................ 34
INTERGENERATIONELE SOLIDARITEIT:.........................................................................................................................34
Vormen van internationale solidariteit..........................................................................................................34
Concept van “Linked lives”.............................................................................................................................34
FAMILIES & HUISHOUDENSSAMENSTELLING...............................................................................................................36
Levensverwachting in België..........................................................................................................................36
Levensverwachting in Noorwegen, naar opleidingsniveau vanaf leeftijd 35................................................36
Totale vruchtbaarheids-graad, 2019.............................................................................................................36
Gemiddelde leeftijd bij eerste kind.................................................................................................................36
Mediane leeftijd waarop men grootouder wordt naar opleidingsniveau, Duitsland....................................36
Childlessness...................................................................................................................................................37
Huishoudenssamenstelling in Europa............................................................................................................37
Demografische verandering in Europa...........................................................................................................37
Huishoudenssamenstelling in Europa............................................................................................................37
CULTUREEL-CONTEXTUELE CONTEXT & INTERGENERATIONELE SOLIDARITEIT......................................................................38
Invloed van de welvaartstaat.........................................................................................................................38
Attitudes t.o.v. opwaartse intergenerationele solidariteit.............................................................................38
Attitudes t.o.v. opwaartse en neerwaartse intergenerationele solidariteit..................................................38
Individualisme en zorg...................................................................................................................................39
Verlenen van hulp door grootouders.............................................................................................................39
GEVOLGEN VAN INTERGENERATIONELE SOLIDARITEIT....................................................................................................39
Gevolgen voor tewerkstelling.........................................................................................................................40
Zorg en gezondheid: chronische ziekten........................................................................................................40
Gevolgen van intergenerationele solidariteit................................................................................................40
2
, CONCLUSIE..........................................................................................................................................................40
LES 6: LIEFDE EN ASSORTIVE MATING........................................................................................................... 42
OPMERKINGEN.....................................................................................................................................................42
WAT IS LIEFDE?....................................................................................................................................................42
Wat is liefde?..................................................................................................................................................42
Liefdeswiel......................................................................................................................................................42
Liefde is (niet) universeel................................................................................................................................42
SOCIOLOGISCHE PERSPECTIEVEN OP LIEFDE.................................................................................................................43
1. Giddens (1992): The transformation of intimacy: Sexuality, love and eroticism in modern societies.......44
2. Bauman, Z. (2013). Liquid love: On the frailty of human bonds................................................................45
3. Beck & Beck-Gernsheim (1995) "The normal chaos of love".....................................................................46
Oefening.........................................................................................................................................................46
ASSORTIVE MATING..............................................................................................................................................47
Partnering/mating squeeze...........................................................................................................................48
Het belang van de partnermarkt....................................................................................................................48
Hoe kunnen we de neiging tot homoganmie verklaren?...............................................................................49
Gender(on)gelijkheid op de partnermarkt.....................................................................................................49
Onlie dating....................................................................................................................................................50
CONCLUSIE..........................................................................................................................................................52
LES 7: INTERGENERATIONELE MOBILITEIT..................................................................................................... 53
1 INTERGENERATIONELE MOBILITEIT: WAT?...............................................................................................................53
Vicieuze cirkel van armoede en rijkdom.........................................................................................................53
1.2 Indicatoren van intergenerationele mobiliteit: Rijkdom..........................................................................53
1.3 Indicatoren van intergenerationele mobiliteit: Professionele Status.......................................................58
Indicatoren van intergenerationele mobiliteit: Opleiding..............................................................................59
2 THEORETISCHE VERKLARINGEN VOOR INTERGENERATIONELE MOBILITEIT........................................................................62
2.1 Structureel-functionalisme.......................................................................................................................62
2.2. Conflict theorici.......................................................................................................................................62
2.3 Culturele verklaringen..............................................................................................................................63
LES 8: SOCIOLOGISCHE PERSPECTIEVEN OP SEKSUEEL GEDRAG.....................................................................67
INTRO.................................................................................................................................................................67
SEKS?.................................................................................................................................................................67
KINSEY (1947): ‘INSTITUTE FOR SEX RESEARCH’.........................................................................................................67
Kinsey scale:...................................................................................................................................................67
MASTERS & JOHNSON (1966-1970): THE HUMAN SEXUAL RESPONS STUDY..................................................................67
GAGNON & SIMON (1973): SEXUAL SCRIPTS............................................................................................................67
Seksuele scripts worden beïnvloed door 3 niveaus........................................................................................68
DE RELEVANTIE VAN DE DRIE NIVEAUS HANGT AF VAN DE CONTEXT.................................................................................69
Paradigmatische maatschappijen..................................................................................................................69
Post-pragmatische maatschappijen..............................................................................................................69
DE RELEVANTIE VAN DE DRIE NIVEAUS HANGT AF VAN DE LEVENSFASE.............................................................................70
Gagnon & Simon (1973): Sexual Conduct: The Social Sources of Human Sexuality......................................70
Toepassing 1:..................................................................................................................................................70
Toepassing 2:..................................................................................................................................................71
Samenvattend................................................................................................................................................72
SEKSUEEL GEDRAG IN EMERGING ADULTHOOD TIJDENS DE CORONAPANDEMIE..................................................................72
Emerging adulthood.......................................................................................................................................72
Exploration in love and sexual behaviour......................................................................................................72
En then, COVID-19 hit.....................................................................................................................................73
RESULTATEN VAN ONZE BEVRAGING..........................................................................................................................73
Relatiestatus...................................................................................................................................................73
Relatiewensen & dating.................................................................................................................................74
Seksueel gedrag.............................................................................................................................................76
Effect op “mentaal welbevinden studenten”?...............................................................................................76
3
,LES 9: INTRA FAMILIAAL GEWELD................................................................................................................. 78
DEFINITIE EN CIJFERS.............................................................................................................................................78
Wat?...............................................................................................................................................................78
Cijfers..............................................................................................................................................................79
GESCHIEDENIS VAN INTRAFAMILIAAL GEWELD IN EUROPA.............................................................................................81
Parnergeweld.................................................................................................................................................81
Kindermishandeling........................................................................................................................................83
Oudermindhandeling.....................................................................................................................................84
RISICOFACTOREN INTRAFAMILIAAL GEWELD................................................................................................................84
Partnergeweld................................................................................................................................................84
Ouderenmishandeling....................................................................................................................................85
Kindermishandeling........................................................................................................................................86
THEORETISCHE PERSPECTIEVEN OP PARTNERGEWELD....................................................................................................88
Grand theorieën.............................................................................................................................................88
Middel range theorieën..................................................................................................................................89
Criminologie theorieën...................................................................................................................................89
Intrafamiliaal geweld theorieën.....................................................................................................................91
THEORETISCHE PERSPECTIEVEN OP KINDERMISHANDELING EN OUDERENMISHANDELING......................................................92
EXAMEN INFO.............................................................................................................................................. 93
LEERDOEL PER LES.................................................................................................................................................93
EXAMEN............................................................................................................................................................. 96
TIPS................................................................................................................................................................... 97
4
,Les 1: Inleiding NIET TE KENNEN
Algemene Info:
- Lessen worden opgenomen
- Studiemateriaal: Slides (alles) + notities
o Teksten op BB gebruiken als extra info.
- Examen (75%): Schriftelijk examen met mondelinge toelichting
o 2u tijd voorbereiding met verbetering ter plekke + toelichting
- Paper (25%)
o Max 5 pagina’s
o Ouders interviewen en koppelen aan theoretische kaders
o Zeker niet uitstellen
! De definitie van familie bestaat niet en zal ook nooit bestaan omdat er is geen consensus over is.
Heteronormativiteit: het idee, de overtuiging of aanname dat heteroseksualiteit de standaard en/of
de natuurlijke toestand van de mens is. Volgens die norm zijn er twee complementaire en tegenover
elkaar staande geslachten met eigen sociale rollen.
Les 2: Historisch perspectief op familieverandering in
Europa
Tijdens deze les zien we hoe families en huishoudens in Europa doorheen de tijd zijn geëvolueerd.
Deel 1: De “Grand Narratives”
Grand Narratives = Macro-sociologische theorie die probeert verschuivingen doorheen de tijd te
verklaren aan de hand van welbepaalde ideologieën. Die ideologieën worden gezien als de enige
juiste. Binnen deze theorie wordt er een nadruk gelegd op de industrialisering.
De vroege sociologie heeft de neiging om geschiedenis op te delen in de periode vóór en na
industrialisatie.
Deze macro-sociologische perspectieven hebben zowel voordelen als nadelen
- Voordeel: in staat om de grote veranderingen te beschrijven
- Nadeel: Neiging om het verleden sterk te vereenvoudigen tot een homogene periode
T. Parsons (1951)
Parsons was een functionalist. Die vond dus dat alles dat er
bestaat in de maatschappij enkel bestaat omdat het een functie
heeft. Hij ziet de maatschappij/samenleving als een lichaam en
daarin meerdere organen met een gedifferentieerde (en
noodzakelijke) functie, namelijk de systemen. Op deze manier
hebben al de systemen een belangrijke rol in de samenleving en
als eentje wegvalt stopt de samenleving met bestaan.
Volgens Parsons evolueert de familievorm mee met
veranderingen maatschappij = functionele fit
Voorbeeld: veranderingen t.g.v. de industrialisatie:
5
, Voor de industrialisatie Vanaf industrialisatie
Uitgebreide familie (tante, nonkels, oma…) Geïsoleerd gezin (mama, papa)
Familie = economische productie-eenheid (thuis en Familie ≠ economische productie-eenheid
werk op dezelfde locatie) Familieleden werkten buitenhuis en verhuisden
naar stedelijke gebieden
Familie = multifunctioneel (gezondheidszorg, Familieleden elkaar niet meer nodig, een groot
onderwijs, moreel politiewerk, …) deel van de taken worden overgenomen door de
Verplicht om met familieleden samen te werken om overheid en markt (door bedrijven, scholen,
te kunnen overleven. Je moest elkaar verzorgen. ziekenhuizen, politie, kerk, …)
→ =structurele differentiatie
Hierdoor kunnen families zich specialiseren. In dit
systeem hebben geïsoleerde gezinnen een
voordeel omdat ze mobieler/flexibeler zijn
waardoor de families zich zullen aanpassen aan het
industrialisatieproces.
Natuurlijk zijn er wel nog contacten met het uitgebreide familienetwerk. Maar, deze contacten zijn
op basis van vrije keuze, eerder dan verplichting
Volgens Parsons was deze verschuiving van verantwoordelijkheid van het gezin naar de overheid een
sociale evolutie, eerder dan een afbraak van het bestaande sociale systeem
De geïsoleerde nucleaire familie krijgt na de industrialisatie 2 functies:
1. Primaire socialisatie = Socialisatie die tijdens de kinderjaren plaatsvindt
Tijdens deze tijd wordt de persoonlijkheid van het kind in die mate gevormd dat het de
kernwaarden van de maatschappij geïnternaliseerd. Op deze manier zorgde de nucleaire
familie voor consensus en sociale orde in de maatschappij! (hierbij speelde moeders het
grootse rol)
→ personalities are ‘made not born’
2. Stabilisatie van volwassen persoonlijkheden
Volgens Parsons moet de familie voor emotionele zekerheid en ondersteuning zorgen. Het
gezin moet werken als een veilige haven of een warm bad tegen de dagelijkse stress. (vb. uw
“kinderlijke kant” kunnen uiten door thuis met uw kinderen te spelen)
- Verworven status i.p.v. toegeschreven status
• Pre-industrialisatie: je kreeg je status op basis van de familie waartoe je behoort.
• Post-industrialisatie: sociaaleconomische status kan bereikt worden buiten de
familie, wat kan leiden tot conflicten binnen de uitgebreide familie.
Een zoon kan bijvoorbeeld een hogere status dan zijn vader bereiken omdat hij een
betere job opneemt. Parsons vermoedde dat dit type van conflict minder
waarschijnlijk is binnen de nucleaire dan de uitgebreide familie. (voordeel van de
nucleaire familie)
- Stabilisatie van volwassen persoonlijkheden is ook ondersteund door de genderspecifieke
verdeling van arbeid
Leden van het gezin krijgen een specifieke rol (rolallocatie). De leden dienen deze rol
goed te vervullen opdat het gezin goed kan functioneren.
Vrouw: expressieve rol (zorg, affectie, veiligheid, emotionele steun)
Man: instrumentele rol (kostwinner)
De rol als kostwinner is volgens Parsons enorm stresserend. De functie van de vrouw
is dan om de man emotioneel te ondersteunen, ongeacht haar eigen toestand.
Parsons ziet de rollen van man en vrouw als complementair – gelijkwaardige
6
, bijdrage tot functioneren van het gezin – maar op een andere manier die aansluit
bij de biologische verschillen tussen mannen en vrouwen
Conclusie
Parsons stelt dat uitgebreide families met hun nadruk op traditie, de vooruitgang en moderniteit
belemmerden. Daarentegen kan alleen het kerngezin effectief het prestatiegerichte en geografisch
mobiele personeelsbestand verschaffen dat nodig is om de moderne industriële economieën
succesvol te laten zijn.
W. J. Goode
Algemeen idee
- Opkomst van nucleair gezin gaat hand in hand met industriële revolutie. Hij ziet de IR als een
breuklijn (≠Parson die de opkomst van het nucleaire gezin eerder ziet als een evolutie!)
- Voorspelde dat deze verandering ook plaats zou nemen in andere landen zodanig die ook
industrialiseerde (vb. Afrika, China)
→ Dit is een voorbeeld van een macro-sociologisch perspectief die de veranderingen in de familie
patronen verklaard. Deze perspectief is enkel in staat om algemene trends te beschrijven en
verklaren (dus niet de realiteit, die complexer en genuanceerder is)
Gevolgen van de IR
1. Geografische mobiliteit ↑ (bv. Families die verhuisden dichter bij de fabrieken of scholing
instelling)
Dit stimuleerde de vorming van nucleaire gezinnen omdat ze gemakkelijker kunnen
verplaatsen dan uitgebreide families.
2. Sociale mobiliteit ↑
Nieuwe arbeidscategorieën ontstaan
§ Fase 1 van de industrialisatie: Plots grote vraag naar arbeiders (ipv boeren)
§ Fase 2 van de industrialisatie: Toename vraag naar middenkader
§ Fase X van de industrialisatie: Ingenieurs, ICT-specialisten, …
Hierdoor kan het gezin niet meer de noodzakelijke opleiding voorzien en komen er
specialiseerde opleidingen buiten het gezin. Zo ontwikkelen kinderen een andere levensstijl
dan hun ouders.
3. “Verworven status” i.p.v. “toegeschreven status”
Voor de IR was de arbeidsstatus sterk verbonden met die van je eigen familie (zonen van
boeren werden zelf boeren) OF je werd een job toegeschreven door de patriciër/adel
Na de IR: Families hebben minder controle over de verdeling van jobs, mensen moeten
beginne solliciteren voor jobs.
4. Specialisatie en differentiatie ↑: de functies van de huishoudens worden overgenomen door
instellingen.
Voorbeelden: Huishoudens zijn niet langer de eenheid van productie, betaalde arbeid wordt
steeds meer buitenshuis gedaan, van thuisbevalling naar ziekenhuisbevalling
→ Deze 4 elementen leiden tot het ontstaan van “conjugal families” of nucleaire gezinnen!
Kenmerken van de “conjugal family”
Nucleair huishouden
- Ouder-kind gezinnen wonen minder frequent bij extended familie
- Gezinnen worden kleiner (↓ aantal kinderen)
7
,- Gezinnen geraken meer geïsoleerd: Gezin steeds meer gezien als rustplek (weg van de rest van
de maatschappij/arbeidsmarkt)
- Ontstaan van privacy
De opkomst van nucleaire gezinnen zie je ook gereflecteerd op de architectuur. We zien bij
stadswoningen minder frequent ‘porches’ die ervoor een plaats waren waar mensen uitgebreide
familie, buren, etc) met elkaar socialiseerden.
Later zag je hoe de middenklasse een aparte kamer gebruikte om onbekende volk te ontvangen. Enkel
familie en dichte vrienden mochten in andere delen van het huis. Met deze aparte kamers werd er dus
een afstand gemaakt tussen de buiten en de binnen wereld. Net zoals de porches komen ze ook steeds
minder vaak voor, er is dus geen welbepaald plek meer om vreemden in uw huis te ontvangen.
Bilaterale erfenissen
- Pré-industrialisatie: erfenis gebeurde via één lijn
- Industrialisatie:
Rijkdom komt hoofdzakelijk via eigen arbeid, eerder dan erfenissen.
Familiebezit wordt gelijk verdeeld over alle kinderen (en eventueel andere personen)
Vrouwen behouden ook steeds vaker hun eigen familienaam, ipv deze van hun man
over te nemen.
→ steeds meer gender gelijkheid
Vrije partnerkeuze
- Ouders hebben na de industrialisatie minder controle over de keuzes van de kinderen.
Kinderen gaan langer naar school en zijn hierdoor minden onder het toezicht van de
ouders. Er wordt bovendien meer aandacht gegeven aan liefde en romance bij het
huwen.
Afname economische transfers bij het huwelijk
- Bruid- en bruidegomsschat verdwijnen, enkel nog cadeaus bij het huwen. (cfr. Les rond
liefde)
Egalitaire interacties
- Met de industrialisatie worden ook de relaties tussen partners en tussen ouder-kind
meer egalitair. Ervoor: één persoon die de baas was.
Deel 2: De diversiteit aan familievormen in het pré- en vroeg industriële Europa
Familie in pré-industrieel Europa
De theorieën van Parson en Goode waren niet echt gebaseerd op data maar eerder op observaties
en verwachtingen, waardoor hun ideeën niet altijd klopten. Vandaag hebben we wél betrouwbare
archiefdata uit de pré-industriële periode die ons helpt om empirische kennis over familievormen
toen te formuleren.
De verzamelde data komen vooral uit kerkgemeenschap, register en/of census. Hier werd ‘familie’
gedefinieerd als: personen die onder hetzelfde dak wonen en onder de autoriteit van één persoon en
personen die verbonden waren door een familieband en/of een arbeidsband.
Opgelet! Recentere onderzoek verschoof hierdoor de focus van familie naar huishouden.
Uit de archiefdata blijkt er dat familievormen veel complexer waren dan hoe de grand narratives het
deden uitschijnen. Bij de pre-industrieel periode bestonden er 3 types van huishoudens:
- Nucleaire huishouden: ouders met kinderen
8
, Bestond doorheen heel Europa maar vooral in (o.a.) NL, FR, GB, D … Het is dus zeker
geen gevolg van de IR.
- Extended (uitgebreid) huishouden: nucleair HH + één of meerdere familieleden
- Multiple/Joint huishouden: Meerdere getrouwde koppels onder één dak:
→ Het idee van het nucleair gezin klopt dus niet volledig. Vaak woonden er ook niet-familieleden in
het huis (sociologische ontdekking!) (Voorbeeld: werkers bij seizoenarbeid of huishoudhulp bij rijkere
gezinnen). Zo was het huishouden een uitgebreid netwerk van (niet)familieleden.
We merken ook groten verschillen tussen landen binnen Europa. Hiervoor hadden Parson en Goode
geen oog voor.
Conclusie: Dat nucleaire huishouden gevolg is van de industriële revolutie is dus een mythe
Een scheiding tussen Oost en West Europa?
John Hajnal: European marriage pattern
Aan de western van de Hajlan lijn (rode lijn) vond het Westers-
Europese huwelijks patroon plaats.
De blauwe lijnen tonen de delen in Europa die die West-Europese
patroon niet volgden.
West huwelijkspatroon:
- Huwelijk op late leeftijd (mid-20 jaren)
- Kleine leeftijdsverschillen tussen partners
- Groot aandeel vrouwen blijft ongehuwd
- Ontstaan van neolokaal1 huishouden na het huwelijk
- Klein aantal kinderen binnen huishouden
Huwelijkspatroon in Oost-Europa, Zuid-Europa en Noord-West
Europa
- Huwelijk op jonge leeftijd
- Uitgebreide huishoudens waren de norm
- Hoog aantal kinderen in combinatie met hoge mortaliteit
Conclusie: er was zeker geen sprake van een uniforme pré-industrieel Europa met afwezigheid van
een nucleair huishouden
Veel klopte wél aan de theorieën van Goode en Parson: de industrialisatie heeft inderdaad een groot
impact gehad op de familiedynamiek. Hun grootse fout was de vereenvoudiging van het leven voor
de industrialisatie. Deze veranderingen gingen bovendien eerder over een hervorming van bestaande
variaties, dan een uniforme overgang van uitgebreide naar nucleaire huishoudens!
Deel 3: Industrialisatie en verandering in familievormen
We zien grotere verschillen tussen de veranderingen bij hogere/middenklasse dan de veranderingen
bij de arbeidersklasse.
Hoge/Middenklasse
- Bestaande familiebanden werden versterkt met als doel geld/bezittingen in de familie te
houden (↔ Grand theorieën)
1
Kenmerk van een vestigingspatroon dat inhoudt dat jonge echtparen een eigen woonplaats kiezen.
9
, - De familie werd steeds meer beschouwd als een blijvend instituut, verbonden met een
specifiek territorium, stuk land, of arbeidsactiviteit.
- Toename van endogene huwelijken (bv. Tussen neven/nichten) (dit om het vermogen
binnen de familie te houden)
- Opkomst van de ideologie van de Bourgeoisie familie die hun eigen gewoonten beginnen
te creëren om zich zo te differentiëren van de lagere klassen.
§ Familie zonderde zich meer af van publieke ruimte
§ Toegenomen scheiding werk en familieleven
§ Cf. sociale distinctie t.o.v. arbeidersklasse
Arbeidsklasse: half-open familiestructuur
Tijdens de vroege industrialisatie waren de arbeidershuishoudens klein. Vanaf de 19 e eeuw beginnen
ze te groeien ten gevolge van:
- Jongere huwelijksleeftijd
- Toename aantal kinderen
- Daling kindermortaliteit
- Kinderarbeid waardoor kinderen hebben een economisch motief kreeg
- Tijdelijke inwonende familieleden
- Andere residenten (vb. huurders) als extra inkomsten
Industrialisatie en verandering in familievormen
Andere situatie in Centraal-Europa rond 1850
- Traditionele arbeid bleef bestaan naast opkomend kapitalisme
- Enorme toename van inwonende werkkrachten (jonge mannen en vrouwen) in huishoudens
toename van huwelijksleeftijd en uit/afstel van huwelijk
enorme toename van buitenechtelijke kinderen
Samenvattend:
- Tijdens pré- en vroege industrialisatie: verschillende familiepatroon bij hogere &
middenklasse vs. arbeidersklasse
- Industrialisatie verspreidde zich ongelijk doorheen Europa waardoor je een grote variatie in
familievormen krijgt: realiteit complexer dan grand theorieën het deden uitschijnen
Deel 4: Familievormen na WOII
Pas na WOII zien een het begin van homogenisatie en standaardisatie van het huishouden. Met de
opkomst van het mannelijk kostwinnersmodel, de stijgende levensstandaard, anticonceptie en de
opstart van de welvaartstaat zien we hoe de nucleaire model dominant begint te worden.
Twee transities
1ste transitie (1950-1970): Gouden jaren van het mannelijk kostwinnersmodel = gouden jaren
van het nucleaire gezin
- Lage huwelijksleeftijd zowel bij hoge, midden, als arbeidersklasse
- Bewuste beperking van aantal kinderen
- Duidelijke taakverdeling: kostwinner-huishoudster
- Hoge emotionele eisen voor huwelijk
- Gezin is consumptie en verzorgingseenheid
10
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper amberbatista1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,79. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 80467 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen