PROFESSIONEEL REDENEREN
Samenvatting bestaat uit twee delen
• Deel 1: gegeven door De Zutter, F.
• Deel 2: gegeven door Bulckmans, N.
, DEEL 1
1. PROFESSIONEEL REDENEREN
1.1 Het redeneren van ergotherapeuten
= redeneren over motivatie en wensen van cliënt, mogelijkheden en beperkingen, invloed van de omgeving
= ook organisatorische context is belangrijk: hoeveel tijd heb ik per sessie, hoelang duurt de behandeling
= nadenken over geschikte theorieën en modellen + evidence gebruiken in besluitvorming
“clinical reasoning” = klinisch redeneren = belangrijk onderwerp voor ergotherapie
MAAR wordt te veel geassocieerd met medische benadering
DUS spreken van “professional reasoning” = professioneel redeneren = benadrukt het proces van
ergotherapeut in relatie tot cliënt in verschillende fasen van therapieproces
Ergotherapie als two-body-practice
Wij redeneren over de cliënt vanuit: empirisch-analytisch referentiekader en interpretatief referentiekader
➔ integratie van perspectief op ziekte van cliënt met perspectief op hoe de ziekte het leven van iemand
beïnvloedt ➔ hollistische visie van op cliënt
Empirisch-analytisch referentiekader Interpretatief referentiekader
= denken over vraag of probleem van de cliënt én = gaat ervan uit dat ieders leefwereld uniek is en
over oplossingen bezien vanuit de ziekte of gevormd wordt door ervaringen en sociale context
aandoening
Komt voort uit de menswetenschappen
Gericht op
• Reductie van het probleem Complexiteit van menselijk handelen = uitgangspunt
• Opstellen van hypotheses over oorzaken Instrumenten die gebruikt kunnen worden
• Vinden van bewijs over hypotheses • COPM
• OPHI
Voor het vinden van juiste diagnose, gaan we op
basis van cues, hypotheses opstellen Ergotherapeut
Hypotheses geven richting aan invulling van - Luistert naar cliënt
inventarisatie en analyse van vraag of probleem - Zoekt naar thema’s, metaforen of verhalen
die cliëntperspectief kunnen verbreden
4 stadia van vraaginventarisatie en -analyse volgens
hypothetisch-deductieve methode Dit referentiekader heeft raakvlakken met werkwijze
1. Cue acquisition binnen kwalitatief onderzoek
2. Hypothesis generation
3. Cue interpretation Er wordt gezocht naar betekenis van dagelijks en
4. Hypothesis evaluation maatschappelijk handelen en de beperkingen daarin
= er worden geen hypotheses opgesteld
1: door observatie – verhaal of onderzoek krijgen
we aanwijzingen over oorzaken van problemen Narratives: vertellen van verhalen
→ belangrijk onderdeel
2: cues in kaart brengen en hypotheses opstellen → probeer om positieve occupational narratives te
creeëren met cliënten
3: meer info verzamelen en verder afwegen
4: hypotheses worden getoetst aan informatie en
geëvalueerd of de hypothese standhoudt,
bijgesteld of verweropen moet worden
, Beschouwt lichaam als machine waarvan de Beschouwt persoon als levend wezen, vol met
onderdelen niet meer kunnen functioneren persoonlijke betekenissen
Vormen professioneel redeneren
A. Procedureel redeneren
Redeneren vanuit ziekte – medische condities of functioneren van cliënt om probleem te begrijpen en
interventies te selecteren
→ sluit aan bij empirisch-analytisch perspectief
Redeneervragen: aard van ziekte, beperkingen, stoornissen en contextuele factoren, theorieën,
onderzoeksresultaten, …?
B. Interactief redeneren
Redeneren over betekenis die ziekte of beperking heeft voor cliënt op basis van zijn verhalen
Redeneren over relationele aspecten tussen cliënt en therapeut
→ sluit aan bij interpretatieve perspectief
“redeneren om te ontdekken wat belangrijk en uniek is aan cliënt, zodat maatwerk geboden kan worden”
Redeneervragen: wat is beleving van de persoon over eigen situatie, hoe kan ik een vertrouwensrelatie
opbouwen, hoe samenwerken om tot shared decision te komen, …?
C. Narratief redeneren
Redeneren vanuit levensverhaal van de cliënt over de betekenis van taken, gewoonten en rollen van cliënt
in verleden, heden en toekomst.
→ sluit aan bij interpretatieve perspectief
Redeneervragen: levensverhaal, aard van persoon als handelend wezen, hoe beïnvloedt de aandoening het
levensverhaal, welke taken/rollen zijn betekenisvol en bruikbaar voor bereiken van doelen, … ?
D. Pragmatisch redeneren
Redeneren over de invloed van praktische factoren, invloed van omgeving en van de ergotherapeut zelf op
het therapieproces
Het overstijgt de relatie tussen cliënt en ergotherapeut omdat het over gehele therapieproces gaat
Ergotherapeut wordt beïnvloed door kaders van de overheid, visie en beleid van organisaties, normen –
waarden – opvattingen van therapeut zelf
Redeneervragen: wie is de verwijzer, wie bepaalt de diensten en welke verwachtingen, mogelijkheden
binnen tijd en ruimte, …?
, E. Conditioneel redeneren
Geïntegreerd toepassen van procedureel – interactief – narratief – pragmatisch redeneren waarbij gehele
situatie van cliënt en veranderingen daarin worden beschouwd
= dient om therapieproces op elk moment af te stemmen op behoeften van cliënt, de situatie en nieuwe
gegevens of inzichten van ergotherapeut
→ cliëntperspectief en perspectief van therapeut komen hier samen
Focus ligt op redeneren over mogelijk toekomstbeeld en acties die hiervoor nodig zijn
Redeneervragen: welke interventies dragen bij tot realisatie van behoeften, welke voorwaarden voor
realisatie van toekomstbeeld van cliënt, …?
F. Ethisch redeneren
Het systematisch en kritisch nadenken over normen en waarden in het redeneren – en hoe deze normen en
waarden een rol spelen in situaties waarin mensen handelen en beslissen
G. Politiek redeneren
Onderscheid zich van andere/vorige vormen, want het is gebaseerd op kritisch emancipatorisch
referentiekader
Onderkent de politieke aard van menselijk handelen en de complexiteit van de samenleving
1.2 Professioneel redeneren en besluitvorming
Bij besluitvorming: steeds verschillende factoren afwegen
Wegens rekening houden met twee referentiekaders, ook
perspectieven betrekken
• Therapeutisch perspectief
• Cliëntperspectief
• Perspectief van bewijs
o EBP evidence based practice
o EIP evidence informed practice
• Context
Therapeutisch perspectief Bieden van kwalitatief goede zorg
= zorg komt tegemoet aan reële wensen en behoeften van cliënt
= doeltreffend, doelmatig en cliëntgecentreerd
Geboden interventies en gemaakte keuzes kunnen verantwoorden
Oordeel is gebaseerd op kennis en ervaring en is beroepsspecifiek
Cliëntperspectief Achterhalen van betekenis van ziekte en/of beperking staat centraal
Nagaan welke gevolgen de cliënt ervaart in dagelijks handelen, wat is
betekenis van taken – gewoonten en rollen in verleden – heden en toekomst
➔ beeld van cliënt met zijn ervaringen, wensen, verwachtingen en
toekomstbeeld
Perspectief van bewijs Besluitvorming vindt plaats obv
(EBP) - Waarden en voorkeuren cliënt
- Kennis en ervaring van ergotherapeut
- Beschikbaar bewijsmateriaal (literatuur, handboeken, …)
➔ doel: nemen van beslissingen met of door cliënten over goede of
gewenste zorg of interventie en het kunnen verantwoorden van beslissingen
Context Financiële, organisatorische, … mogelijkheden
