1. a tour of the world
1.1. De pandemie van 2020
• December 2019: berichten over nieuw virus in Wuhan (China), stad gaat in lockdown op 23
januari 2020
• RoW eerst bezorgd over impact op Chinese economie en deze van handelspartners ~ global
supply chains
• Januari: eerste gevallen in Europa (Italië en beyond), in februari eerste cases gerapporteerd
in VS
• Aantal ziekenhuisopnames en sterfgevallen steeg zorgwekkend snel
• Maart 2020: lockdown in meeste landen, ook België
• Oorsprong van de crisis uitzonderlijk:
o doorgaans: onevenwichten (huizenmarkt, dot.com bubble)
o hier: exogene en onverwachte schok ~ virus
• Drie “kanalen” ~ zware recessie volgde wereldwijd
o productieketens werden verstoord
o bedrijven / sectoren waar telewerk niet mogelijk was, gingen dicht
o daling inkomens leidde tot daling van de vraag
• Hoelang zal de recessie duren? (kijken naar Spaanse griep in 1918)
o nu: hardere lockdown (voorrang aan gezondheid)
o lengte van de recessie ten opzichte van omvang
verenigde staten, laxe lockdown en geen economisch voordeel gebaat
1.2. De financiële crisis van 2008-2009
• Tussen 2000 en 2007 kende de wereldeconomie een periode van economische groei.
• In 2007 stortte de huizenmarkt in in de VS, wat leidde tot een grootschalige financiële crisis.
• Deze financiële crisis luidde een sterke economische recessie in, waarbij ook de
aandelenprijzen kelderden.
• In het derde kwartaal van 2008 werd de outputgroei in de VS negatief (tot einde 2009).
• Internationale handel en financiële verwevenheid zorgden ervoor dat de crisis in de VS de
ganse wereld raakte.
Beide crisissen kennen een verschillende oorsprong:
• Financiële crisis: shock in de VS in 2008 was relatief beperkt (instorting huizenmarkt)
o balansen van banken werden geïmpacteerd op eenzelfde manier als een daling van
de aandelenkoersen met 4%
o crisis legde een aantal problemen in de financiële wereld bloot
• Covid-pandemie: daling van output (door lockdowns)
o eerst: gezondheidscrisis, nadien: focus op ondersteuning
o beperkte impact op financiële systeem
1
, o korte(re) doorlooptijd? Nog af te wachten ! (cfr. Spaanse griep 1918)
1.3. De Verenigde Staten
• De Amerikaanse economie is groot
o Met een output van $20.5 triljard in 2018 is de Amerikaanse economie goed voor
24% van de mondiale output.
• De levensstandaard in de VS is hoog
o Output per capita is $62,500 (nagenoeg het hoogste in de wereld).
• Economen kijken ook naar:
o outputgroei
o werkloosheidsgraad
o inflatiegraad
• De Amerikaanse economie was gezond in 2018: de effecten van de 2008-2009 crisis waren
niet of nauwelijks meer voelbaar.
• Toch aandachtspunten: lage beleidsrente, lage productiviteitsgroei en tekort op de
handelsbalans
Waarom kan de Fed rate niet onder 0 gaan?
• Deze beperking is gekend als de zero lower bound.
• Wanneer deze intrestvoet negatief zou worden, zou iedereen verkiezen om cash aan te
houden in plaats van obligaties aan te kopen (liquiditeitsval).
Waarom zijn lage intrestvoeten een potentieel probleem?
• Lage intrestvoeten beperken de mogelijkheden van de Fed om adequaat te reageren op
negatieve schokken in de toekomst.
• Lage intrestvoeten kunnen aanleiding geven tot het nemen van excessieve risico’s door
investeerders die hun opbrengsten willen verhogen.
2
, • Productiviteitsgroei speelt een belangrijke rol in de lange-termijn toenames van de output
per capita, maar deze groei vertraagt sinds 2010 (ongeveer 50% van de productiviteitsgroei
in de jaren ‘90).
• De daling van de productiviteitsgroei is bijkomend zorgwekkend omdat ze de levenstandaard
van de armeren in de maatschappij onevenredig treft.
Amerika: tekort op handelsbalans dat wil zeggen meer import dan export
1.4. De EU
1.4.1. De eurozone
• De Europese Unie (EU) is een groep van 27 Europese landen met een gemeenschappelijke
markt.
• In 1999 werd een muntunie opgericht – de eurozone – waarbinnen de euro (€) de nationale
munten verving in 2002.
• In tegenstelling tot de VS, likte Europa in 2018 nog steeds haar wonden na de financiële crisis
van 2008-2009.
• In 2018-19 was de outputgroei nog steeds lager dan het gemiddelde voor de crisis.
• De eurozone wordt vandaag geconfronteerd met twee problemen:
o Hoe kan de werkloosheidsgraad teruggedrongen worden?
o Hoe kan de gemeenschappelijke munt op een efficiënte manier gebruikt worden
• De gemiddelde werkloosheidsgraad in 2018 is hoog, maar er is een grote verscheidenheid op
landenniveau (Duitsland: 3%, Spanje: 15%).
• De hoge werkloosheidsgraad was een direct gevolg van de financieel-economische crisis.
• Zelfs wanneer de Spaanse werkloosheidsgraad minimaal was voor de crisis (8%), was ze nog
steeds het dubbele van deze in de VS.
• Een aantal economen geloven dat arbeidsmarkt-rigiditeiten (bv. een te hoge bescherming
van werknemers) aan de basis liggen van deze problemen.
Voorstanders van de euro wijzen op:
• de economische voordelen door het wegvallen van wisselkoersrisico’s
• haar bijdrage tot de het aanzien van Europa als een belangrijke economische wereldspeler
Tegenstanders halen aan:
• de nadelen van een gemeenschappelijk monetair beleid voor een grote diversiteit aan
eurolanden
• het verlies van de wisselkoers als aanpassings-instrument binnen de eurozone
3
, 1.4.2. ECB
maatregelen van de ECB:
• PEPP: Pandemic Emergency Purchase Programme (opkopen obligaties door de cb)
• Green deal
1.4.3. Brexit
• Schrik voor migratie ligt aan de grondslag van de Brexit maar das geen waar
• De Ouderen wouden vooral weg
1.5. China
• China is zeer vaak in het nieuws.
• De bevolking in China is 4x zo groot als deze in de VS.
• De Chinese output is $13.5 triljard, ongeveer 60% van deze van de VS.
• De output per persoon is ongeveer 15% van deze van de VS.
• De Chinese economie kent nu reeds 4 decennia een zeer sterke groei (inhaalbeweging).
• China’s sterke economische groei is het gevolg van een sterke kapitaalaccumulatie en
technologische vooruitgang.
• De groeivertraging na de financieel-economische crisis wordt gezien als een gewenste
beleidsinterventie: een groter deel van de output gaat naar consumptie in plaats van naar
investeringen.
o Buitenlandse investeringen
o Groeivertraging is gewenst
1.6. Vooruitblik
• We konden in dit hoofdstuk ook gekeken hebben naar India, Japan, Latijns-Amerika,
Centraal- en Oost-Europa of Afrika…
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jansejansens88. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.