Sociaal werk: dekolonisatie
Deel 1: wat is dekolonisatie?
Definitie :“Decolonization is the intelligent, calculated, and active resistance to the forces of
colonialism that perpetuatethe subjugation and/or exploitation of our minds, bodies, and lands, and
it is engaged for the ultimate purpose of overturning the colonial structure and realizing Indigenous
liberation.” werkwoord die gaat over lichaam, geest en land.
–Dekolonisatie gaat om denken en actie
Kolonisatie: relatie met dominante en subdominante groep.
“Colonialism is a structured relationship of domination and subordination, where the dominant and
subordinate groups are defined along ethnic and/or racial lines, and where the relationship is
established and maintained to serve the interests of all or part of the dominant group” Carlos Tejeda
– Manuel Espinoza
• By the 1930s European colonies and former colonies encompassed 84% of the land in the world
(Fieldhouse, 1989)
- European colonization was unique because the colonizing forces were from a different
continent, drastically altering the societies they colonized by restructuring the economies for
their own benefit, and ignoring the needs of the colonized peoples (Loomba, 1998).
Colonization, represented to the world as civilization, created European economic and
governmental expansion throughout much of the world and as a result, Europeans
attempted to control, exploit, and subjugate Indigenous peoples. According to Smith (1999)
Demythologize whitness Achille Mbembe
Het losbreken van:
- “Human history is about the future. Whiteness is about entrapment.” ‘iets gevangen
nemen’
- “Whiteness is at its best when it turns into a myth. It is the most corrosive when it makes us
believe that it is everywhere; that everything originates from it and it has no outside. “ (TINA)
Eurocentrisme samir amin
= Vertrekpunt bij Europese cultuur. (continuïteit: verlichting, …)
Uitgangspunten:
- Focusing on European culture or history to the exclusion of a wider view of the world;
implicitly regarding European culture as pre-eminent. (Oxford Dictionary)
- Europa als maatstaaf – Grieken / Romeinen
- Wat met bijdrage: Moren en Islamitische wereld?
• Eurocentrisme – Eurocentrische kanon?
,• ‘A Eurocentric canon is a canon that attributes truth only to the Western way of knowledge
production.’
• Deze positie: centrum – neutraliteit –
Bv. mensen gaan rapper naar een typische blonde Belg ipv naar een Marokkaan. Terwijl de
Marokkaan meer ervaring heeft.
Orientalisme: Edward Said
Relatie gecreëerd tussen 2 werelden. (Midden-Oosten)
Orientalisme = de dominante vertekende westerse opvatting van de Oriënt, oftewel het Oosten in
culturele zin
Traditioneel denken:
Cigdem Yuksel
Deel 2: Historiek – impact
Dekoloniseren:
• Land – politiek en socio-economisch
• Cultuur en taal
• De geest
• Openbaren ruimtes (commons)
,Politieke kolonisatie
1492: Colombus ‘ontdekte’ zogezegd Amerika
Plunderingen, verkrachtingen, ontvoeringen, slaven, …
Juist vanuit een eurocentrisch perspectief, maar niet vanuit dekolonisatie theorie
Belgisch verhaal:
• 1830
- Leopold I ambieert een kolonie (probeert 15 landen te koloniseren, lukt niet)
• 1885 – 1908 / Leopold II realiseert deze droom Congo Vrijstaat (privé bezit)
• 1908 – 1960 Belgisch-Congo kolonie van België
• ‘Bastaards van de Kolonie’
Bv. eurocentrisme: ziekenhuizen bouwen, mensen helpen, … maar dit gebeurt niet!!
Zwarte mensen in Congo gingen zich kleden zoals Belgen, zij kregen hogere status en werden
evoluees genoemd. Ze kregen een brevet!
Congolezen die dit niet deden, werden gezien als barbaren.
Gekoloniseerde geest x project gedekoloniseerde geest: ngugi
Moedertaal word in kolonies ontnomen. Mensen kunnen niet schrijven en spreken in hun eigen taal.
Het wordt gezien als een schande als kolonie-mensen bv geen Engels kunnen spreken.
Carl von Linnaeus:
4 categorieën die kleur en eigenschappen krijgen.
Caprice = deze mensen hebben een leider nodig. Ze luisteren niet en hebben een hand nodig.
, Culturele Archief – Gloria Wekker:
“Het culturele archief (een term van de Palestijns-Amerikaanse auteur Edward Said) verwijst naar de
patronen die in onze kennis, houding en gevoel zitten. Hoe wij naar zaken kijken en er over praten is
lang geleden in ons culturele archief opgeborgen. Nederlanders zijn eeuwenlang koloniale heersers
geweest en keken dus op een bepaalde manier naar gekleurde volken. We waren ervan overtuigd dat
ze, net als andere Europese volkeren, het recht hadden om het grondgebied uit te breiden en andere
volkeren aan zich te onderwerpen. Die manier van denken is niet opeens verdwenen, slechts
decennia nadat de koloniale overheersing moest worden opgegeven. De ene dag waren we nog de
koloniale overheerser, de volgende waren we opeens ontwikkelingssamenwerker; zou zo’n
aardverschuiving werkelijk binnengekomen zijn? InDutch Racism, maar ook in mijn nieuwe boek,
verklaar ik vanuit het intersectionele denken hoe die structuren nog steeds tot uiting komen in onze
huidige cultuur.”
Reflecteren is noodzakelijk
Zoeken naar bv kinderliedjes, boeken, … en je gaat merken dat daar racisme inzit.
Media, taal, muziek
Brussels Anti-Slavery 1889
• the human (the savior), the inhuman (the savage) and the not (yet) human (the victim)
–A. Ndow (2019)
- Congolees bevrijden van Arabieren: maakt gebruik van oriëntalisme:
Arabier = savage
Witte mens = savior
Congolees = victim en not human
Noord – Zuid- verhouding
Rudyard Kipling: taak van witte man om mensen te gaan redden. Half-kind, half-duivel, … moeten wij
op het juiste pad zetten.
Uiting in de samenleving:
Bv. zwarte piet , cowboy en indianen
Dekoloniale bril: racistisch
Deel 3: sociale laag
Het Einde van de witte wereld. Olivia Rutazibwa
Eerste denkers bracht het koloniaal debat terug.