Focus van didactiek 2:
- Spel en spelbegeleiding
- Initiatief van de kleuters
- Een uitdagende en rijke ontwikkelingsomgeving creëren
- Vanuit de noden en behoeften van kinderen: Zill-leerplan
- De jongste kleuters en peuters
Hoofdstuk 1) Spel
Stellingen:
Spel is voor een kind van levensbelang, maar doet het voor de lol
Spelen is doelvrij bezig zijn, dus kan het wat opleveren?
1) Spel
Spel is belangrijk!
→ Door vrij te spelen gaan kinderen op verschillende vlakken gaan ontwikkelen
→ Spel moet vanuit het kind zelf komen
1.1) Spel en werk: een schuifjesmodel (Langbein, 2016)
Spel ➢ De kleuters kiezen zelf met wat ze gaan spelen en hoe ze ermee gaan spelen
Werk ➢ De kleuters worden door de leerkracht gestuurd om een bepaald doel te bereiken
1
, 1.1.1) Wat is spel?
Spel = openheid en flexibiliteit:
→ Kleuteronderwijs moet jonge kinderen de mogelijkheid geven om tot spel te komen
→ Ze moeten aan de volgende kenmerken voldoen:
- Er is sprake van plezier
- Er is sprake van een grote mate vrijheid van denken en
handelen
- Er is sprake van regels
- Er is sprake van vrijwilligheid
- Er is sprake van een open en flexibele bezigheid
⇒ De leidster moet tijd voorzien
⇒ De ruimte scheppen
⇒ De materialen voorzien die kinderen de mogelijkheid geven om tot
spel te komen
⇒ De meespeelmethodiek
1.1.2) Werk
Werk = Als er een ingebouwde taak of opdracht aan verbonden is
→ Heeft een speels karakter
→ Gesloten karakter = Door het materiaal dat wordt gebruikt tijdens de activiteit of door de opdracht die gegeven is
bij de activiteit
1.1.3) Overeenkomsten en verschillen tussen spel en werk: het schuifjesmodel
Belangrijkste verschil:
→ De mate van vrijheid van het kind om de activiteit zelf vorm te geven
In de kleuterklas wordt vaak gewerkt met een schuifjesmodel
→ Sommige activiteiten bevatten werk maar ook spel
→ Door dit model kan je het ‘schuifje’ verplaatsen naar zowel werk als spel
→ Het kan op verschillende momenten van de dag verplaatst worden
2
, 1.2) Ontwikkeling van spel
1.3) Begeleiden van spel
Wij als leerkracht moeten de beginsituatie van de kleuters goed kennen:
→ Zo kunnen we werken in de zone van naaste ontwikkeling
→ Hierdoor zetten we hen verder in hun ontwikkelingen
→ Meespelen en meedenken is van groot belang!
Spelbegeleiding is vooral meespelen en meedenken met de kinderen
→ Moet plaatsvinden in de zone van naaste ontwikkeling
Spelbegeleiding op verschillende momenten:
Vooraf het spel - voorwaarden
- Oriënteren
- Vooruitblikken
Tijdens het spel - Verschillende rollen en vormen
Na afloop van het spel - Terugblikken
- Reflecteren
→ Kom op verschillende momenten van belang zijn
3
, 1.3.1) Vooraf aan het spel
Voorwaarden van spel creëren - Kinderen moeten voldoende tijd en ruimte krijgen
- Voldoende materialen (uitdagende materialen)
- Basismaterialen en themamaterialen
- Vrijheid = kinderen moeten activiteiten zelf kunnen bedenken
- Regels in de klas ondersteunen met spel
- Gevoel van vrijheid creëren
Kinderen oriënteren op spel - Ondersteuning bij kiezen (hoort bij hoofdstuk 2)
- Samen overleggen hoe ze kunnen spelen, wat ze nodig hebben en
wat ze willen doen
- Vooruitblikken:
→ Overleggen
→ Plannen
→ Wat te spelen?
→…
Vooruitblikken - Helpt een voorstelling te maken van de situatie waarover ze gaan
spelen
- Samen overleggen wat er allemaal gedaan kan worden in deze hoek
- Je helpt de kleuters om een voorstelling te vormen van de situatie
→ Bv: Wie is de ober? Wie zorgt voor het eten? Wat krijgen ze te
eten?
- Nadenken over de invulling van de rol
- Spelen met soms geleerd worden
→ Bv: demonstratiespel
→ Bv: werken met een spelscript voor de oudste kleuters
1.3.2) Begeleiding tijdens spel
Begeleiding tijdens het spel:
→ Keuzemoment
- Zelfstandig de verschillende vormen doornemen
- Klassikaal de verschillende vormen volgen
Meespelen en meedenken met de kinderen
→ Je gaat als leerkracht je volledig afstemmen op wat de kleuters
doen
→ De plannen die je voor ogen had, moet je even achterwege laten
Gebeurt aan de hand van de meespeelmethodiek:
- Observeren
- Spiegelen
- Verwoorden
- Benoemen
→ De 3v’s benoemen: verkennen, observeren/verbinden, spiegelen/verrijken, iets nieuws toevoegen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper inaravanongeval. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,49. Je zit daarna nergens aan vast.
