100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
samenvatting SVAA - vertebraten & vertebrae/ craniaten & cranium €5,99
In winkelwagen

Samenvatting

samenvatting SVAA - vertebraten & vertebrae/ craniaten & cranium

 0 keer verkocht

in deze samenvatting staat de gehele evolutie van de vertebraten. Verder vinden we de anatomie van de wervelkolom en schedel terug. alles staat met tussentitels beschreven in beknopte puntjes, het is zo overzichtelijk mogelijk gemaakt.

Voorbeeld 3 van de 16  pagina's

  • 28 december 2021
  • 16
  • 2021/2022
  • Samenvatting
Alle documenten voor dit vak (19)
avatar-seller
imaniguyssens
SVAA samenvattingen vertebraten &
vertebrae/ craniaten & cranium

H5: ontstaan en evolutie van de vertebraten
A. Positie van de gewervelden in het dierenrijk
 Vertebraten/ gewervelden = monofyletische tak in onderstam van chordata
 Invertebraten/ ongewervelden  97% diersoorten
 Chordata + echinodermata + hemichordata = deuterostomia (nieuwmondigen)
o 1e holte = anus
 Andre bilaterale dieren = protostomia
o 1e holte = mond

B. De chordata
1. Specifieke kenmerken van de chordata
 De notochord
o Rigide, semi-elastische staaf  ondersteunende structuur rug
 Vertebraten uitgegroeid tot wervelkolom
o Aanhechting spieren (golfsgewijze/ undulerende beweging zonder inkorting)
o Belangrijk larvale/ embryonale ontwikkeling  reguleren ontwikkelingsprocessen

 Het centraal zenuwstelsel ontstaat uit een dorsale, holle buis
o Niet-chordata  strengvormig
o Centraal kanaal oblitereren door ontwikkeling zenuwweefsel
 Streng  ruggenmerg
 Centraal  ependymkanaal
 Verwijde voorzijde  hersenen

 Faryngeale zakjes of kieuwspleten
o Verwijde keel  spleetvormige openingen
o Filteren (passief) voedselpartikels
o Geëvolueerd tot inwendige kieuwen  zuurstofopname

 Postanale staart
o Gespierde staart  doorlopende notochord
 Voortbewegingsmiddel (stevig + spieren)

 Een endostyle of schildklier
o Ventraal in farynx
o Productie kleverig slijm (bedekt kieuwbogen)
o Geëvolueerd tot schildklier
 Productie joodhoudende hormonen  reguleren basaalmetabolisme

,2. Overige typische kenmerken bij de chordata
 Gesloten bloedsomloop = bloed stroomt steeds door bloedvaten, niet tussen weefsels
o Vaatstelsel: ventraal hart/ pompende structuur  kieuwboogarteriën  faryngeale
spleten  dorsale aorta

 Cefalisatie = sensoriële input zintuigen geconcentreerd op kop

3. Basisindeling van de chordata
 Subphylum urochordata
o Tunicata = manteldieren  filtervoederend
o Zakvormig lichaam + in-/ uitstroomopening (=sifon)
o 5 kenmerken aanwezig larvaal stadium
 Verliezen notochord, staart & zenuwstelsel
o Sessiel = verankerd aan zeebodem/ rotsformatie

 Subphylum cephalochordata (= schedelozen)
o Langwerpige, mariene, filtervoederende dieren
 Notchord aanwezig adult staium
o Lancetvis (proefdier ontwikkelingsbiologie)
 Mesvormig, semitransparant/wit, flapvormige staartvin, 6cm
 Ingraven zachte bodem  monddelen boven oppervlak
 Plankton + voedselpartikels

 Sybphylum vertebrata (= gewervelden)
o Wervelkolom = vervanging notochord
o Nieuwe morfologische/ functionele kenmerken
 Fylogenie reconstrueren + classificatie gemeenschappelijke afstamming
o Schedel = oerkenmerk  subphylum van de craniata (= schedeldieren)
 Correcter  sommige vertebraten geen wervelkolom

C. Mijlpalen in de evolutie van de vertebraten(sterk
vereenvoudigde weergave)
1. Verwerven van schedel
 Schedel
o Duidelijke kop
o Schedel = losse/ kraakbenige elementen  bescherming hersenen + zintuigen
 Hersenen = 3 hersenblaasjes  5
o Kieuwbogen kraakbenig ondersteund (faryngaele skelet)
o Geen schedeldak + neuraalbuis beschermt door bindweefselplaat

 Neurale kammen
o Embryonale weefseltype  complexe structuren
o Gepaarde ectodermale placodes  bouwstenen organen

 Hoger metabolisme  hogere voedselbehoefte  jagende dieren
o Gespierde farynx  beweging monddelen met hoornige tanden
o Voortbeweging  W-vormige myomeren (= spiersegmenten)

, o Kieuwen = ademhalingssysteem  hemoglobine (zuurstoftransport)
o Hart opgedeeld + hartkleppen (bloedcirculatie)
 Afsplitsing Myxini (= slijmprikken)
o Langgerekte/ aalvormige zeedieren
o Kleverig slijm huid  afweermechanisme
o Vreten kadavers van binnenuit + polychaeten (= borstelwormen)

2. Ontwikkeling van een wervelkolom
 Neuraalbogen  dorsale bescherming neurale buis  wervelkolom
o Vetebrata

 Andere kenmerken
o Onpare vinnen, schedel omsluit volledige hersenen, skelet = kraakbenig, verbeterd
gezichtsvermogen ( hersengebieden visuele stimuli), mediane, 3 e oog, laterale lijn

 Afsplitsing petromyzontida
o Prikken/ steenzuigers
o Ronde kaakloze mond  vasthechten andere organismen (= parasiet)

3. Aanleg van stevige kaken
 1e 2 kieuwbogen  kaakstructuren
o Prooien vastgrijpen

 Afsplitsing gnathostomata/ kaakdieren
o Wervellichaam, Schouder-/ bekkengordel, Gepaarde borst-/ buikvinnen, Verbening
schubben (verloren  wel nog tanden)

 Afsplitsing chondrichthyes/ kaakbeenvissen (haaien/ roggen)
o Geen zwemblaas, uitwendige kieuwspleten, heterocercale (asymmetrisch) staart
(kleine ventrale lob + grotere dorsale lob  staartwervels)

4. Loskoppelen van de kaken van het kieuwapparaat
 Afsplitsing teleostomi
o Kaken  ook 2e kieuwboog + aparte, bewegelijke structuren vooraan kop
o Operculum/ kieuwdeksel  afschermen kieuwopeningen
o Dorsaal faryngael divertikel  zwemblaas (/ longen)
o Beenderig/ verbeend skelet

 Afsplitsing actinopterygii/ straalvinnigen
o Bewegelijke, intrekbare vinnen  ondersteund door vinstralen
o Onparige vinnen  beenderige tussenstukken = pterugioforen
o Parige vinnen  schouder-/ bekkengordel
o Staartvin = homoceraal (= symmetrisch  dorsale lob = ventrale lob)
 Geen uitloping wervelkolom

5. Ontwikkelen van gespierde, parige aanhangsels
 Afsplitsing sarcopterygii/ kwastvinnigen
o Voortbeweging over bodem
o Longvissen/ dipnoi + coelacanth

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper imaniguyssens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 64670 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€5,99
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd