Samenvatting pedagogisch handelen
1. Het pedagogisch model: overzicht
1. Inleiding
• Grieks: pedagogiek = kinderen leiden
• Pedagogiek: wetenschappelijk studie of theoretische reflectie van het opvoedingsgebeuren
o Beoefend door pedagogen
• Pedagogie: praktijk van opvoeden door ouders, leerkrachten, grootouders, …
• Leerkracht
o Professioneel gevormde opvoeder
o Kunnen verantwoording afleggen over zijn opvoeding handelen
• 3 aspecten die pedagogisch handelen complexer maken
o Onmiddellijk ageren bij probleem
▪ Direct handelen → escalatie verhinderen
▪ Handvaten geven hoe dit doen
▪ Tegengestelde = bevriezen (kan niet eerst opzoeken wat je moet doen)
▪ Ook mimiek
o Je kan niet niet ageren
▪ Handelen: bv. bij probleem uitpraten of complement geven goed werk
▪ Niet handelen: kind autonomie geven → erin geloven zelf oplossen
▪ Afh situatie handelen of niet handelen
▪ Kan via lichaamstaal
▪ Nadenken welke boodschap geef ik mee
o Aanpassen aan elk kind
▪ Elk kind andere noden
▪ Hoe best handelen met dat specifiek kind
▪ Iedere situatie anders
2. Componenten pedagogisch model
• Verschillende tandwielen beïnvloeden elkaar
• Kind staat centraal: vertrekken vanuit het kind
• Groen: wat kind nodig heeft: psychologische basisbehoeften
• Oranje: hoe de leerkracht erop kan reageren
• Blauw: contexten invloed op kind/ leerkracht
• Paars: kind moet klaar zijn voor maatschappij → handvaten
geven
3. Het kind en zijn psychologische basisbehoeftes
• Model laat toe vanuit reflectie → veilige onderwijsleersituatie
• Kind + zijn unieke set ontwikkelingsmogelijkheden (cognitief, sociaal, moreel, …) centraal
o Elk kind = uniek
o GEEN 2 gelijke kinderen
• Benadering & aanpak bij elk kind anders
o Wel mogelijk
▪ Algemene regels (bv. elkaar laten uitspreken)
▪ Dezelfde waarden (bv. eerlijkheid)
1
, o Eerder wijze waarop is verschillend per kind
▪ Bv. hoe kind complement geven of terecht wijzen
• Uitbouwen veilige onderwijsleersituatie = rekening psychologische basisbehoeften kinderen
• 3 psychologische basisbehoeftes (volgens Luc Stevens)
o Behoefte aan verbondenheid
o Behoefte aan competentie
o Behoefte aan autonomie
1. Verbondenheid: ik hoor erbij
• Kinderen behoefte aan veiligheid & geborgenheid
• Warm & hechte band leerlingen → kinderen zich aanvaard & op hun gemak voelen
• = ik voel me erkend (= verbondenheid, zich met iemand verbonden voelen)
• Wat is de diversiteit van de groep → daarop inspelen
o Bv. grote voetbalfanaten, voorbeelden in lessen geven over voetbal
2. Competentie: ik kan het
• Kinderen behoefte om dingen te kunnen & goed doen
• Zelfvertrouwen kinderen stimuleren → nog meer gestimuleerd om hun best te doen
3. Autonomie: ik wil het zelf
• Niet enkel door iemand gestuurd worden
• Ook zelfsturing
• Situaties & opdrachten aanbieden waarin kinderen zelf keuzes kunnen maken
4. Basishoudingen leerkracht
• 4 basishoudingen leerkracht
o Waarderen
o Ondersteunen
o Uitdagen
o Vertrouwen
• Met elkaar verbonden + versterken elkaar
1. Waarderen
• = onvoorwaardelijk accepteren van het zijn van elk kind
• Kind ervaart dat hij er mag zijn
• ! NIET elk gedrag goedkeuren
• Kind accepteren om wie hij is, kan en doet
• Omgang met kinderen houdt in
o Kind serieus nemen
o Kwaliteiten erkennen + beroep op doen
o Talenten stimuleren
o Verantwoordelijkheid geven
o Betrekken bij beslissingen
2. Ondersteunen
• = kind helpende hand bieden om wereld rondom zich met zelfvertrouwen te herkennen
• Kind ervaart het ontstaan & bevestiging in vertrouwen
o Door in relatie te gaan met iemand
2
, 3. Uitdagen
• = kind activeren, laten op verkenning gaan, zaken laten ervaren & ontdekken, laat
experimenteren, laat eigen beslissingen nemen
o Zo zich verder ontwikkelen in zijn kunnen & zijn
o Zo kind ontdekken wie hij is & zijn talenten
4. Vertrouwen
• = kind laten ervaren dat je in hem gelooft
• Niet constant controleren MAAR loslaten (= kind ontdekkingsproces gunnen)
• Je al leerkracht beschikbaar opstellen & ondersteuning afstemmen op noden kinderen
5. Contexten waarbinnen pedagogisch handelen plaatsvindt
• Plaatsen & personen
• Invloed op wie kind is
• Inzicht in contexten
➔ Begrijpen hoe kind zich gedraagt & waarom
➔ Breder beeld kind
➔ Helpen sterkere band
• Kind van nature intrinsieke motivatie om te leren & ontdekken
• Steun betrokkenen uit omgeving = cruciaal belang
o Nodige (psychologische) ondersteuning → kinderen verder ontwikkelen naar
veerkrachtige, actieve, gelukkige, … kinderen
1. Thuismilieu
• Actoren: primaire opvoeders van kind die in gezinsverband samenleven
• Alle soorten gezinsvormen (ook grootouders & andere familieleden)
• School & gezin belangrijkste partners in opvoeding kind
o Versterken basisbehoeftes kind
o Maximale ontplooiingskansen bieden
▪ Hiervoor open communicatie & houding belangrijk
▪ Duurzame relatie met vertrouwen centraal belangrijk
• Scholen kanalen creëren ouders stap naar school zetten
o Voor formele & informele info
• School verwachtingen van gezin (belangrijke invloed schoolsucces kinderen)
o Scholen investeren duurzame partnerschap met ouders
(inspanning van beide partijen)
2. Peers
• Diverse groepen: klasgroep, jeugdbeweging, sportclub, …
• Versterken basisbehoeftes kind
• Rol ontwikkeling zelfbeeld
o Via sociale vergelijking beeld afleiden van zichzelf door manier waarop anderen
handelen, denken voelen
o Vanuit vergelijking een eigen identiteit ontwikkelen
• Bijdragen tot verschaffen info over wereld & andere mensen
• Emotionele ondersteuning → competentiegevoel versterken
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Naiodenoose. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.