Samenvatting Godsdienst
1. Het oude testament
1. De ontstaansgeschiedenis van het oud testament
1. OT als verzameling boeken
Algemene situering Bijbel
• 73 lossen boeken
o Samengesteld in periode van meer dan 1000 jaar
• 2 delen
o Het oude testament
o Het nieuwe Testament
• Waarom belang oude testament bestuderen
o Musea (schilderijen die verwijzen
o Zondag = rustdag (scheppingsverhaal)
o Spreekwoorden uit OT: bv. zondebok, oog om oog tand om tand, in zak en as
zitten
➔ Samenleven en cultuur hierdoor bepaald
• Figuren figuren uit OT
o Mozes
o Ark van Noah
o Joseph
o Adem en Eva
o Koning David
• Bijbelse namen hebben een betekenis (= sleutels om bijbel beter te begrijpen)
• OT: fundament, draagt NT
Het oude testament
• Testament = verbond/ overeenkomst
o Wat God en Christenen wouden doorgeven aan anderen (waarmee verbonden/
graag hebt)
o Verwijst naar verbond tussen God en mensen
• Heilig boek Joden
o Bevat joodse kijk op wereld
• OT belangrijk christenen
o Nt niet te begrijpen zonder OT
o Veel thema’s komen terug in NT
• Joden: OT = Tenach (Hebreeuwse bijbel)
o 39 boeken
o T: thora (wet)
▪ Voorschriften om goed te leven
▪ Aanbod van God
▪ 5 boeken van Mozes: Genesis-Exodus-Leviticus-Numeri-Deuteronomium)
o N: nevijm (profeten)
▪ Boodschappers van God: boodschap brengen aan mensen
▪ Antwoord van Israël
1
, ▪ Verhalen hetzelfde: God vraagt boodschap te brengen – boodschapper wilt
niet – doorheen verhaal door gebeurtenissen toch doen
▪ Jesaia, Jeremia, …
o CH: chetoevim (geschriften)
▪ Terugblik
▪ Poëzie en verhalen: Job, psalmen, spreuken, prediker, hooglied
• Christenen: OT & NT als heilig boek
• JHWH = Hebreeuwse naam voor God
o Weten niet welke klinkers er tussen zitten
o Jahweh = christenen
o Jehowah = jehova getuigen
o Betekent: hij die er is, ik zal er zijn (voor mensen)
• OT ≠ Tenach
o Katholieken extra boeken toegevoegd
o Sommige verhalen gesplitst
• Verhalen in OT spelen zich al tegen achtergrond
o Historische context (geschiedenis Oude Nabije Oosten)
o Geografische context (vruchtbare halve maan)
o Geestescontext (monotheïsme <-> heidens veelgodendom)
• Verhalen soms verkeerde indruk van historische verhalen
o Reden: als chronologisch verhaal aan elkaar geschreven
• Verhalen: historische kern
o MAAR beschreven levenservaringen & wijsheden (!belangrijker)
o Mensen die verhalen schreven: kind van hun eigen tijd
▪ Schreven over datgene wat ze kenden
▪ Geen historische feiten
▪ Beïnvloed door context, tijd, plaats waarin ze leven
• Geschiedenis van een volk
o Eerst: verhalen mondeling doorverteld → vervorming & evolutie
▪ Aartsvaders & exodus
o Dan: neergeschreven
▪ 1ste keer aan hof van de koningen
▪ Profetische geschriften
o Dan: meerdere keren herwerkt
▪ Bv. ten tijde van profeten
o Tijdens & na ballingschap: gestileerd tot 1 verhaal
▪ Tijdens: scheppingsverhalen, verhalen over aartsvaders, verhalen gelinkt aan
rituelen (sabbat, Pesach, …)
▪ Na: verdere redactie door priesters, Thora definitieve vorm, Psalmen/
spreuken/ wijsheden…
➔ Door kopieerwerk steeds opnieuw doorgegeven
➔ Originelen verloren gegaan
• Belangrijkste betekenis/ rode draad van OT
o Volk zoekt het goede/ beloofde land
o Geloof in 1 God die mensen oproept tot verantwoordelijkheid (relatie)
o In voortdurende confrontatie met omliggende volken
2
, Recente ontdekking testen OT
• 1947: dode zeerollen
o Veel ouder dan onze bijbel
o Verhalen bijna hetzelfde
2. Mythen en legendes
• Literaire genres in OT
o Mythes & legendes
o Wetboeken: regels over hoe te leven
o Annalen: semi-historische vertellingen over historische gebeurtenissen
o Profetische boeken: orakels, toespraken van God
o Psalmen: lofliederen
o Spreuken en wijsheden
• Mythe
o Oudgrieks: woord/verhaal
o = verhaal handelingen & gebeurtenissen beschreven uit onbepaald verleden
o Goden, vreemde wezens & helden centraal
o Bevat waarheden die leerzaam & instructief voor mens binnen gemeenschap waar
mythe wordt verteld
• Bekende mythes
o Griekse & romeinse mythes
o Egyptische mythes
o Belgische mythes
o …
• Bijbelse mythes
o Scheppingsverhalen
o Ark van Noah
o Toren ban Babel
o Abrahamverhalen
o Mozesverhalen
o Jona & de walvis
3. Conclusie
• Bijbel: verzameling boeken
• Lange ontstaansgeschiedenis
• Vertelt verhaal over volk op zoek land waar goed is om te leven
• Vertelt verhaal over relatie & ervaringen van dat volk met God
• Bevat soorten verhalen
2. Historische en geografische context OT
1. Situering van de context: grafische context
Het Oude Nabije Oosten
• Vruchtbare halve maan: gebied tss Middellandse Zee, Perzische Golf & Arabische woestijn
o Hier veel eten → mensen gingen naar hier om te wonen
• Mesopotamië (Tigris & Eufraat): twee stromen land
• Kanaän
o Verschillende namen: Palestina, Israël en de Palestijnse gebieden
3
, • !Context:
o Egyptische verhalen: positief, geloofden in veel Goden (goed waren voor mensen) dit
komt doordat ze het goed hadden aan de nijl (zeer vruchtbaar)
o Mesop.: veel overstromingen→ verhalen pessimistische sfeer, negatief
• Culturen die geloven in meerdere goden
• Wij geloven dat er 1 god is en dat hij van de mensen houdt
o Joodse godsdienst ontstaat in context waarin omringende mensen geloven in
meerdere goden (goed of slecht gezind)
o Joden: verzetten zich daartegen, Geloven in 1 god die van de mensen houdt
2. Situering van de context: historische context
Geschiedkundige context
• Geschiedenis van een volk
• Doorheen geschiedenis verschillende namen (volk)
o Tijd van aartsvaders: Hebreeën
o Jakob nieuwe naam: Israël – nakomelingen: Israëlieten
▪ Israël = iedereen die gelooft worstelt wel eens met God
▪ Jacob worstelde hiermee
o Na uiteenvallen koninkrijk:
▪ Noordelijke deel: Israël
▪ Zuidelijke deel: Juda (Judeeërs, later (ballingschap) Joden)
o Onder de Romeinen heet het land Palestina
o Inwoners van huidige staat Israël zijn Israëli’s
o Inwoners van palestijnse gebieden: Palestijnen (moslims en christenen)
• Aartsvaders
o Clanhoofden van zwerversstammen, groepen van kleinvee-nomaden
o Leefden in tenten, trokken in Kanaän heen en weer tussen zomer- en winterweiden
o Eigen religieuze ervaring binnen context van kanaänitische religie (veel godendom)
▪ Kanaänitische God “El” (stier)
▪ Monotheïsme tegenover veelgodendom van kanaänieten
o Hongersnood dreef hen naar Egypte, vruchtbaar land aan de Nijl
• Uittocht of exodus uit Egypte
o Onder farao Ramses II: dwangarbeid Israëlieten
o Uittocht uit Egypte
o +/- 1200 v. Chr. – tocht door Sinaï woestijn
o Vestiging in Kanaän lang en moeizaam proces
o Herders worden landbouwers, tenten worden steden
o Los verband van 12 stammen, met eigen stamhoofden
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Naiodenoose. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.
