Samenvatting
Samenvatting dermatologie vanaf les 13
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
3e bachelor - dermatologie vanaf les 13
[Meer zien]Voorbeeld 6 van de 35 pagina's
Voorbeeld 6 van de 35 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Dermato 2020-2021LES 13: TRICHOSEN, ONYCHOSEN, HIDROSEN EN KERATOSEN
Onychosen
= aandoeningen en afwijkingen van nagel en het nagelbed
Vraag: Welke nagelafwijkingen = hint naar diagnose psoriasis?
- pitting √ (zeer duidelijk)
- onychomadesis x
- subunguale hyperkeratose √ (je kan dit zien bij schimmelinf, maar ook bij psoriasis)
- onycholyse √ (zeer duidelijk)
Invaginatie van het embryonale epitheel
Anatomie: - nagelwal (lateraal/proximaal)
- lunula = maantje (wit boogje op de nagel tegen cuticula)
- cuticula (plaats van aanhechting)
- nagelriem = eponychium (huid waar dat nagel fixeert)
NAGELAFWIJKINGEN
Heel frequent
= clue voor andere huid- of systeemziekten (bv psoriasis, alopecia areata, lichen planus, chronische
longziekten, doorgemaakte koortsperiode, inname van medicatie (chemotherapie/cytostatica)
Klinisch onderzoek: beschrijf
Vorm
Kleur
Oppervlak
Dikte
Loslating
Plaats van afwijking op nagel en omgevende huid
LABO
KOH-preparaat bij mycosen (KOH breekt welwanden)
Kweek (mycosen, bact.)
Histologie (biopsie)
Termen: paronychia = ontsteking van de nagelwallen
Onycholyse = loslating van de nagelplaat (witverkleuring) – psoriasis, frequent manipuleren
Onychomycosis = schimmelnagel (brokkelig en geel – subunguale hyperkeratose)
Onychorrhexis = splitsen distale nagel (probleem vaak prox. bv nagelmatrix)
Trachyonychia = ‘sandpaper’ nagelplaat (psoriasis, lichen planus, alopecia areata)
Pitting = putjes in nagelplaat (psoriasis, lichen planus, alopecia areata)
Onychomadesis = prox. loslating van nagel (na hoge koorts – gn behandeling)
Koilonychie = lepelvormige nagels (vaak traumatisch)
Beaulijnen = dwarsgroeven in nagels
Leukonychia = witverkleuring van nagels (fysiologisch)
Horlogeglasnagels (bij blanken vaak chronisch longlijden)
Unguis incarnatus
=ingroeinagel (nagel die in het omliggende weefsel groeit, gewoonlijk thv laterale nagelwallen)
Kliniek:
Erytheem, oedeem, infectie, pus, granulatieweefsel, hypertrofie van nagelplooi en PIJN!
Pathofysiologie:
1
,Dermato 2020-2021
Verkeerd knippen nagel (kort/rond) / dragen van te nauwe schoenen
Behandeling:
a) Conservatief
a. Chloraminebadjes (ontsmetting)
b. Iso-Betadine lotion (ontsmetting)
c. Fucidine/fucicort thv nagelwal
d. Aanstippen granulatieweefsel met zilvernitraat
e. Nagelrand vrijprepareren en bijvijlen
f. Plaatsen van wiekje/vetgaas onder nagelrand
b) Chirurgisch
a. Partiële nagelwigexcisie + fenolisatie nagelmatrix (fenol inbrengen)
Preventie:
= belangrijk (frequent probleem)
Breed schoeisel
Nagels recht knippen
Nagelbeugel (houdt curvatuur in de hand)
Hidrosen
= aandoeningen en afwijkingen van de zweetklieren
Vraag: meest frequente bijwerkingen van anticholinergica?
- hypertensie x
- droge mond √
- hoofdpijn x
- urineretentie √
- huideruptie x
- accommodatiestoornissen √
Opm: oppassen bij glaucoom en prostaatproblemen
Zweten
4 miljoen zweetklieren
Functie: thermoregulatie, excretie van water, elektrolyten, medicatie
Uitlokkende factoren:
- emotioneel (palmoplantair, axillair)
- thermisch (hele lichaam)
- gustatoir (gelaat)
Soorten zweetklieren
1. Eccriene zk
a. OS met cholinerge postganglionaire vezels
b. Hele lichaam
2. Apocrien zk
a. OS met adrenerge postganglionaire vezels
b. Oksels, tepels, anogenitaal
Hyperhidrosis = overmatig zweten
Prevalentie 2,8% (oksels 0,5%)
Psychosociale morbiditeit
Start op jonge leeftijd (13-25 jaar)
Definitie
>1ml/m2/min
Gegeneraliseerd, regionaal of focaal
Primair/idiopathisch <-> secundair (onderliggende pathologie)
2
,Dermato 2020-2021
Etiologie
Gegeneraliseerde: DM, menopauze, hyperthyreoïdie…
Primaire focale idiopathische hyperhidrose
= focaal, zichtbaar, excessief zweten gedurende min 6 maand zonder duidelijke oorzaak met min 2
van kenmerken:
- bilateraal en relatief symmetrisch
- invloed op dagelijkse activiteiten (psychosociale morbiditeit)
- min 1 episode per week
- aanvang voor 25j
- positieve fam anamnese
- afwezigheid van nachtelijk zweten (alarmbel voor hematologische afw)
ZWEETTEST
a. Gravimetrie (mg/min) – studieverband
b. Iodium-Zetmeeltest (Minor) – praktijk (isobetadine + zetmeel + zweet = zwart)
BEHANDELING
a. Topisch (aluminiumchloride) – axitrans en als dit niet werkt: doorverwijzen
b. Systemisch (anticholinergica)
c. Botox
d. Iontophorese (elektrische stroom in badje – wekelijks)
e. Mira Dry (selectieve verhitting zk ~ microgolfoven: levenslang effect)
f. Chirurgie (sympathectomie, suctie curettage)
Keratosen
= verdikking van stratum corneum vd huid
Histologie
a. Orthokeratose (weinig schilferend)
= verdikking stratum corneum, hoornlaag normaal uitziend
b. Parakeratose (schilferend)
= abnormale verhoorning met pycnotische kernen id hoornlaag (verliezen kern niet)
Callus
= eelt
Chronische mechanische druk
Handpalmen en voetzolen
Clavus
= likdoorn
Circumscripte vorm van eelt thv voet
Wigvormige keratose, druk thv bot PIJN
Etiologie: statiekprobleem, slechtzittende schoenen
DD. Verruca vulgaris
BEHANDELING: (~behandeling van wratten)
a. Verwekende zalf (salicylzuur 20-40% in vaseline, ureum 50%)
b. Mechanisch decaperen met mesje
c. Cryotherapie
d. Drukontlasting (vijlen, steunzolen) – verwijs naar podoloog
3
,Dermato 2020-2021
Trichosen
= aandoeningen en afwijkingen van haren
Problemen: a. afname beharing
b. toename beharing
c. (abnormale beharing)
Haaranatomie en fysiologie
- aanleg van haarfollikels: W9-W22 (vroeg) embryonaal
- aantal bij geboorte;
Totaal 5milj
Hoofd 1milj
Scalp 100.000
- types:
a. Lanugo haren: lang, dun, nt gepigmenteerd (anorexia, fysiologisch)
b. Vellus haren: kort, fijn, nt gepigmenteerd (bv armen) (vellus=wol)
c. Intermediaire haren: overgangsharen
d. Terminale haren: lang, dik, gepigmenteerd (bv scalp)
- haarcyclus
= niet synchroon (uitgezonderd 2 gesynchroniseerde golven; 1 in utero uitval, 2 na 7m occipitaal)
a. Anagene fase
a. Groei
b. Duurt 1-6j afh van locatie
c. 85-95% vd cyclus
d. Waaier/trompetvormige bulbus, niet volledig gekeratiniseerd, gepigmenteerd, inwendige + uitwendige wortelschede
b. Katagene fase
a. Overgang/regressie
b. Duurt 3 weken
c. <1% vd cyclus
d. clubvormige bulbus, volledig gekeratiniseerd, restanten wortelscheden, deel van secundaire haarkiem
c. Telogene fase
a. Rust
b. Duurt 3 maanden
c. 5-15% vd cyclus
d. Na telogene fase valt het haar uit
e. clubvormige bulbus, volledig gekeratiniseerd, niet gepigmenteerd, al dan niet met epitheliale (wit) zakje
- Haarlengte bepaald door - duur van anagene fase
- groeisnelheid (gem 1cm/maand)
HAARUITVAL
= effluvium/defluvium
Alopecie is het resultaat (plekken)
- Diffuus:
a. Acuut
b. Chronisch
- Lokaal:
a. Alopecia areata
b. Traumatisch
c. Cicatricieel
d. Mycosen
4
,Dermato 2020-2021
Telogeen effl uvium (diff uus acuut)
- transiënt verlies van telogene haren (>100 haren/d – minder is fysiologisch)
- meer haarfollikels die overgang maken anageen naar telogeen
KLINIEK
plots opvallende diffuse haaruitval, soms haarverdunning
patiënt heeft angst om kaal te worden
6-16 (3maand) voordien: uitlokkende gebeurtenis (ziek, medicatie, hoge koorts)
Kan tot jaar duren
Gn therapie nodig
OORZAKEN
Na koorts /operatie
Postpartum
Lichte intoxicaties
Chronische ziekten, cachexie
Auto-immune systeemziekten
Syfilis/HIV
Crashdiëten/malnutritie (bypass-operatie)
Ijzertekort
Medicamenteus (stop pil, vitA, DHEA, voedingssupplementen, antimalariamiddel, …)
ONDERZOEKEN
Systeemanamnese incl medicatie laatste 3m
LABO (nt noodzakelijk)
o PBO, CRP, lever, nier, ferritine (tss 50-70microgram/l geeft problemen)
o vitB12, foliumzuur, zink, TSH, Syfilis (ANF, VDRL), HIV
Trektest
o 100-tal haren vastnemen
o Lichte tractie
o >20 haren mee is abnormaal
Trichogram (verder onderzoek)
o Preleveren groep 50-100 hoofdharen laag occipitaal
o Met klem in één snelle, vlotte beweging
o Met microscoop haren in verschillende fases tellen
o Cijfers omzetten naar percentages (>12%=telogeen effluvium) (normaal 5-15%)
BEHANDELING
a) Geruststelling (haarwortels nt kapot) (afwachten =1e keuze)
b) Spontane recuperatie
c) CystineB6 (AZ-behandeling)
d) Cosmetische aanpak: voluminizers, haarstukjes
e) Ijzersupplement
f) Vermijden hypervitaminose A
g) Minoxidil 2 of 5% lotion (haargroei stimuleren)
- antihypertensivum
5
, Dermato 2020-2021
- poeder: slecht oplosbaar
- <5% wordt opgenomen
- 2ml/dag op hoofdhuid, egaal verspreiden, masseren nt nodig (wel dagelijks!)
- 6u niet wassen
- BW Systemisch: hypotensie, reflectoire tachycardie, hoofdpijn, diffuse
hypertrichose (overbeharing), angina pectoris, oedemen
Lokaal: - exacerbatie seborrhoïsch eczeem (vettig)
- irritant contact dermatitis
- allergische contact dermatitis
Vraag: Minoxidil lotion
a. Commercieel beschikbaar in 5 dosissen x (2 en 5%)
b. Kan als bijwerkingen seborrhoïsch eczeem en hypotensie geven √
c. Kan gebruikt worden voor de behandeling van cicatriciële alopecia x
Vraag: telogeen effluvium
a) kan worden veroorzaakt door een ernstige zieke periode √
b) dient steeds verder uitgewerkt te worden adhv technisch onderzoek x
c) vergt altijd een medicamenteuze behandeling x
d) ontstaat een 6-tal maand na de trigger x (3)
Anageen effl uvium (diff uus acuut)
- snelle groeistop/schade aan anagene haren die daardoor katagene en telogene fase overslaan en
uitvallen
- sneller begin, meer uitgesproken haaruitval dan telogeen effluvium
- veroorzaakt door medicatie, intoxicatie of chemotherapie (3-tal w. na inname/eerste contact)
Androgenische alopecie (diff uus chronisch)
= (fe)male patterned hair loss (fysiologisch)
- progressief haarverlies
- welbepaald patroon afhankelijk van geslacht
ETIOLOGIE
- erfelijkheid
- androgenen (testosteron via 5α-reductase I en II naar Dihydrotestosteron (sterker))
PATHOFYSIOLOGIE
- binding androgeen op receptor: EW-synthese in fibroblasten van dermale papil
- verkorte anagene fase
a. meer haaruitval
b. miniaturisatie van haarfollikel (kleinere haren, vellusharen)
c. fibrose (gn cicatrisatie): involutie terminale naar intermediaire/vellusharen
- lag time tss groeicycli ñ(haarwortel langer leeg = minder haren)
KLINIEK
- makkelijk herkenbaar: typisch patroonvorming, zeker bij mannen
- patroonbeschrijvingen
a. Norwood
b. Hamilton: mannen, 6 stadia (ronde kale plek rond middelste haarlijn+wegtrekken temporale haarlijn)
c. Ludwig: vrouwen, 3 stadia (ronde kale plek rond middelste haarlijn)
d. Savin scale
6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper StudentGeneeskundeUGENT. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen