Samenvatting

Samenvatting inleiding tot de orthopedagogiek

0 keer verkocht

Instelling
Vrije Universiteit Brussel (VUB)

Dit is een samenvatting van het vak Inleiding tot de orthopedagogiek, gemaakt in academiejaar . Met deze samenvatting werd een 15 gehaald. In de samenvatting staan een aantal hints gemarkeerd die we van de prof kregen, deze kwamen ook op het examen.

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 94 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 31 december 2021
Aantal pagina's 94
Geschreven in 2019/2020
Type Samenvatting

2019 2020
samenvatting
inleiding tot de orthopedagogiek

Volgen

BousN Lid sinds 3 jaar 16 documenten verkocht

Inleiding tot de orthopedagogiek
Examen: giscorrectie van -0;33

Geen data!

1.Benaming van het vakgebied

1.1 Heilpedagogiek
 Deze term komt uit Duitsland: de bakermat van de orthopedagogiek
 Werd geïntroduceerd door Georgens & Deinhardt (1861)
o verwijst naar genezen (Heilen): beperkingen genezen met opvoedkundige
maatregelen.
o In pastorale kringen verwees het naar de heilsboodschap voor de minstbedeelden
 Ook in Nederland werd heilpedagogiek gebruikt  door J.H. Gunning. Het was de
pedagogiek voor abnormale (beperkte) kinderen (cfr. genezing) naast therapeutische
pedagogiek voor misdadige kdn (cfr. behandeling) (Gunning, 1909)
 Is zeker het gevolg van de rol die medici hebben gespeeld in de opvoeding van kdn met een
beperking
 Internationaal termen die verwijzen naar genezen: remedial teaching, ...
 Benamingen zeggen iets over de hoe men over iets denkt en geven bepaalde nuances weer.
Vandaar dat het interessant is deze benamingen eens te bekijken
 het lijkt ook nuttig dit te bespreken daar de term niet internationaal aanvaard is.

Kritiek op heilpedagogiek
 Veel beperkingen zijn niet te genezen
 Orthopedagogiek is een opvoedkundige wetenschap geen paramedische
 Opvoeden beoogt niet te genezen of gezond maken maar is gericht op groeien en
ontwikkelen als mens
 Heilpedagogiek is dan een toegepaste wetenschap (gebaseerd op psychopathologie) en geen
autonome wetenschap
 Opvoeding is eigenlijk niet gericht op een zo goed mogelijk herstel van het individu maar op
toekomstige leven als mens. Opvoeden heeft groeien, zich ontwikkelen op het oog, niet het
genezen

Ondanks kritiek…

 Term Heilpedagogiek wordt in Duitsland gebruikt
 Deelgebieden Heilpedagogiek zijn (Heinz Bach, 1969):
o Heil-erziehung blijft voor de te helen/genezen kdn (bv. gedragsmoeilijkheden)
o Sonder-erziehung voor kdn met een blijvende beperking
o Förder-erziehung voor bijgestuurde gewone ontwikkeling (aanpassingsproblemen,
crisissen, ….)
 Ook gebruikt in DUI: ‘Sonderpädagogik’, ‘sonderschule’, ‘sondererziehung’

1

,  Naast de term Heilpedagogiek (1909) werd in Nederland gebruik gemaakt van de termen:
o Orthopedagogiek (1949)
o Speciale pedagogiek (Waterink, 1955)
o Na tweede wereldoorlog krijg woord Heil een negatieve connotatie en wou men
vermijden dit te gebruiken

1.2 Speciale Pedagogiek (Waterink, 1955)

De term speciale pedagogiek suggereert geen enkele connectie met geneeskunde

Pedagogiek voor kdn die anders zijn, opvallende kdn of kdn met een beperking:

 Voordeel: geen verwijzing naar genezen
 Nadeel:
o Zijn kdn met een beperking anders (bv. kdn met een leerstoornis)?
o Zijn ‘kdn met beperking’ het object van Orthopedagogiek?
o Te veel nadruk op het speciale i.p.v. op analogie met gewone (opvoeding van kind
met beperking is misschien niet zo anders)
o Andere kdn (zonder beperking) behoeven misschien ook speciale opvoeding
(woonwagenkdn, depressieve kdn, …)
 Internationaal: Special education: verwijst echter naar school en onderwijs en niet naar
opvoeding (parenting, …)  bijzonder onderwijs
 Kritiek op speciale opvoeding:
o Legt te sterk de nadruk op het speciale, opvoeding van kinderen met een handicap
mogen we niet beschouwen als een andere soort opvoeding
o Er zijn nog andere situaties waarin voor speciaal aangepaste opvoeding moet worden
gezorgd  kinderen zonder vaste woonplaats, kinderen van immigranten, …

1.3 Orthopedagogiek

 Ortho
o Griekse ‘orthos’ betekent: recht omhoog, juist of volgens de regel
o verwijst niet naar rechtzetten wat krom is (zoals in de geneeskunde meestal het
geval is) want kan niet (cfr. Hiervoor)
o verwijst naar ‘aangepast aan’ (maw. een aangepaste vorm van opvoeding)
o Moor (1969): ‘De nieuwe term orthopedagogiek kan in alle talen worden
gehanteerd en wordt in het bijzonder gebruikt wanneer men het niet heeft over
gewone pedagogiek. Daarbij wordt het prefix ortho begrepen als aangepast aan’
(p. 15).

2

,1.4 Ortho-agogiek?

 Enerzijds … te verrechtvaardigen daar agogiek = begeleiding/vorming van kdn en
volwassenen
 Anderzijds … begeleiding van kdn is kwalitatief verschillend van die van volw.
o opvoeden noodzakelijk voor kdn, niet gewenst voor volwassenen
o andere disciplines maken ook het onderscheid, in geneeskunde is pediatrie of
kindergeneeskunde ook een afzonderlijke discipline.
 Dus orthopedagogiek voor kdn en ortho-agogiek voor volwassenen (cfr.
Opleidingsonderdeel Ortho-agogiek)
 Maar verschil betreft meer dan enkel leeftijd. Gaat om wezenlijk verschillende vormen
van menselijke relaties.
 Opmerking:
o In Nederland zelfs orthopedagogiek ook als het begeleiding van volwassenen
betreft
o Ook in Vlaanderen werken orthopedagogen in begeleiding van volwassen
personen met een handicap
 in 1949 in alle talen gebruikt maar is internationaal niet ingeburgerd geraakt

1.5 Speciale educatiewetenschappen

Van daele pleit ervoor om ook in het Nederlands de term educatiewetenschappen te gebruiken.
Broekaert schrijft dat we orthopedagogiek dan speciale educatiewetenschappen zouden moeten
noemen.

1.6 Orthopedagogiek in andere landen

 Nederland, Vlaanderen en Zuid-Afrika: orthopedagogiek
 Engelstalige landen: special education (maar vooral gericht op onderwijs).
 Duitstalige landen: Heilpedagogiek
 Frankrijk (ook spanje): éducation spéciale of éducation spécialisé
 Canada: orthopédagogie

3

, Het object van de orthopedagogiek

Wortels Orthopedagogiek

Oorsprong: niet één vakgebied maar een drievoudige oorsprong:
1. Vakgebied Onderwijs aan kdn met een beperking
o onderwijs aan kdn met een beperking (1545: Pedro Ponce de Leon: onderwijs voor
dove kdn uit adellijke families) vooral uit sociale bewogenheid (?) en niet op basis
van pedagogische deskundigheid.
o Geneesheren interesseerden zich voor beperkingen: Itard, Séguin, Montessori, …
vanuit wetenschappelijke hoek
o Ontwikkeling onderwijs aan kdn met beperking
 1545: Pedro Ponce de Leon: doven  actieve benedictijnermonnik die les
gaf aan dove kinderen uit adellijke families
 1762: M.T. de Brabandère (Meulebeke): inrichting voor doofstommen
 1770: Charles Michel de l’Epée (Parijs): inrichting voor doofstommen
 1784: Valentin Haüy (Parijs): tolk blinden
 19e E: Itard (1774-1838): de wilde van Aveyron
 1837: Séguin (Parijs): eerste school verstandelijk beperkten
 BE: Congregatie van de Broeders en de Zusters van Liefde: oprichting voor
mentaal gehandicapten onderwijs
2. Vakgebied Residentiële zorg voor verwaarloosde kdn en jeugdige delinquenten (van Gelder)
o Opnieuw georganiseerd door sociaal bewogen mensen (J.B. De la Salle, ...)
o Verwaarlozing zou leiden tot delinquent gedrag
o Ook psychiaters interesseerden zich wetenschappelijk voor deze kinderen met
afwijkend gedrag en psychiatrische problemen
o De oorzaak van het gedrag wordt vooral in het kind gesitueerd zie: “Die
pädagogische Pathologie oder die lehre von den Fehlern der Kinder” (Strümpel 1890).
Dit werk bevat ook een pedagogische therapie (heilerziehung) om delinquente kdn te
genezen
3. Vakgebied Ambulante hulpverlening aan ouders en kdn om een uithuisplaatsing te
voorkomen
o USA - child guidance clinics (omstreeks 1909)
o 1928 in Nederland reeds een Medisch Opvoedkundig Bureau (MOB)
o Hier waren voornamelijk psychiaters en kinderpsychologen werkzaam

Drie orthopedagogische werkgebieden

1. Opvoeding van en onderwijs aan kdn met een beperking
=> Buitengewoon Onderwijs

2. Residentiële zorg voor verwaarloosde kdn en jeugdige delinquenten Þ Residentiële
hulpverlening (mobiele)

3. Ambulante hulpverlening aan ouders en kdn om een uithuisplaatsing te voorkomen
Þ Ambulante en mobiele orthopedagogische hulpverlening (niet residentieel, maar gaan
ook niet aan huis  gaat er zelf op gesprek) => multifunctionele centra

4. + semi-ambulante centra: dagcentrum zonder overnachting

4

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper BousN. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 69052 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen

Samenvatting

Samenvatting inleiding tot de orthopedagogiek

Document informatie

Onderwerpen

Geschreven voor

Verkoper

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud