Samenvatting
Samenvatting Lichaam en Mond deel 2
- Instelling
- Arteveldehogeschool (Artevelde)
dit is de samenvatting van alle slides en notities van het vak lichaam en mond deel 2
[Meer zien]Voorbeeld 10 van de 151 pagina's
Voorbeeld 10 van de 151 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Inhoud1 Anamnese....................................................................................................................................... 8
1.1 Anamnese: wat is het belang? ................................................................................................ 8
1.1.1 Medische zorg vooraf nodig?.......................................................................................... 8
1.1.2 Complicatierisisco? ......................................................................................................... 8
1.1.3 Gevolg van een onderliggende medische aandoening?.................................................. 8
1.1.4 Gevolg van een medische behandeling?......................................................................... 8
1.1.5 Slaagkans? ...................................................................................................................... 9
1.1.6 Risico op acute situaties?................................................................................................ 9
1.2 Anamnese: wetgeving ............................................................................................................ 9
1.3 Anamnese: mondeling of schriftelijk? .................................................................................... 9
1.4 Anamnese: wanneer herhalen? .............................................................................................. 9
1.5 Anamnese: beperkingen van patiënt .................................................................................... 10
1.6 De anamnese: 3 onderdelen................................................................................................. 10
1.6.1 Algemene anamnese .................................................................................................... 10
1.6.2 Medische anamnese ..................................................................................................... 10
1.6.3 Tandheelkundige anamnese ......................................................................................... 10
1.7 Lichamelijk onderzoek .......................................................................................................... 11
1.7.1 Huid .............................................................................................................................. 11
1.7.2 Ogen ............................................................................................................................. 13
1.7.3 Oren .............................................................................................................................. 14
1.7.4 Keel ............................................................................................................................... 14
1.7.5 Hals ............................................................................................................................... 14
1.7.6 Ademhaling................................................................................................................... 15
1.7.7 Hartslag en bloeddruk .................................................................................................. 15
1.8 Overleg arts .......................................................................................................................... 15
2 Farmacologie ................................................................................................................................ 16
2.1 Algemene inleiding ............................................................................................................... 16
2.2 Praktisch ............................................................................................................................... 16
2.2.1 BCFI ............................................................................................................................... 16
2.2.2 De basics ....................................................................................................................... 16
2.3 Basisprincipes ....................................................................................................................... 17
2.3.1 Farmacokinetiek ........................................................................................................... 18
2.3.2 Farmacodynamiek ........................................................................................................ 19
3 Infectieziekten .............................................................................................................................. 21
, 3.1 Definities .............................................................................................................................. 21
3.2 Viraal .................................................................................................................................... 22
3.2.1 Mononucleosis infectiosa ............................................................................................. 22
3.2.2 Varicella zoster ............................................................................................................. 23
3.2.3 Herpes simplex ............................................................................................................. 24
3.2.4 Influeza ......................................................................................................................... 25
3.2.5 Mazelen ........................................................................................................................ 27
3.2.6 Molluscum contagiosum............................................................................................... 28
3.2.7 De bof ........................................................................................................................... 28
3.2.8 HIV & AIDS .................................................................................................................... 29
3.3 Bacterieel.............................................................................................................................. 31
3.3.1 Gonorroe ...................................................................................................................... 31
3.3.2 Syfilis ............................................................................................................................. 32
3.4 Schimmel .............................................................................................................................. 33
3.4.1 Candidiasis .................................................................................................................... 33
4 Farmacologie ................................................................................................................................ 35
4.1 Anti-infectieuze medicatie .................................................................................................... 35
4.1.1 Antibacteriële middelen ............................................................................................... 35
4.1.2 Antimycotische middelen ............................................................................................. 36
4.1.3 Antivirale middelen ...................................................................................................... 37
4.2 Middelen tegen pijn en koorts ............................................................................................. 37
4.2.1 Paracetamol.................................................................................................................. 38
4.2.2 NSAIDs en selectieve COX-2 remmers .......................................................................... 38
4.2.3 Opioïden ....................................................................................................................... 38
5 Immunologische afwijkingen ........................................................................................................ 39
5.1 Introductie ............................................................................................................................ 39
5.2 De soldaten van ons lichaam ................................................................................................ 39
5.3 Overgevoeligheidsreacties ................................................................................................... 42
5.3.1 Type 1 ........................................................................................................................... 42
5.3.2 Type 2 ........................................................................................................................... 44
5.3.3 Type 3 ........................................................................................................................... 44
5.3.4 Type 4 ........................................................................................................................... 44
5.4 Auto-immuniteit ................................................................................................................... 46
5.4.1 SLE (Systemic Lupus Erythematosus) ............................................................................ 46
5.4.2 Sjörgen .......................................................................................................................... 46
5.4.3 Blaarziekten .................................................................................................................. 47
, 5.4.4 Lichen planus ................................................................................................................ 48
5.5 Immuunsupressie ................................................................................................................. 48
5.5.1 Orgaantransplantaties .................................................................................................. 48
5.6 Farmacologie van immuunsuppressie .................................................................................. 49
5.6.1 Corticosteroïden ........................................................................................................... 49
5.6.2 Cyclosporine ................................................................................................................. 49
6 Oncologie ..................................................................................................................................... 50
6.1 Wat is kanker? ...................................................................................................................... 50
6.1.1 Soorten ......................................................................................................................... 50
6.2 Hoe vaak komt het voor? ..................................................................................................... 50
6.3 Hoe ontstaat kanker? ........................................................................................................... 50
6.4 Preventie van kanker? .......................................................................................................... 51
6.5 Introductie tot de kankerbehandelingen .............................................................................. 52
6.5.1 Lokale behandelingen ................................................................................................... 52
6.5.2 Systemische behandelingen ......................................................................................... 52
7 Luchtwegen en longen ................................................................................................................. 53
7.1 Anatomie en fysiologie ......................................................................................................... 53
7.2 Onderzoek ............................................................................................................................ 55
7.3 Astma ................................................................................................................................... 56
7.4 COPD: chronic obstructive pulmonary disease ..................................................................... 58
7.5 Longfibrose ........................................................................................................................... 59
7.6 Infecties ................................................................................................................................ 60
7.6.1 Virale BLW (bovenste luchtweg infectie) ...................................................................... 60
7.6.2 Bronchitis...................................................................................................................... 60
7.6.3 Pneumonie ................................................................................................................... 60
7.6.4 TBC................................................................................................................................ 60
7.7 Hypo- en hyperventilatie ...................................................................................................... 61
7.7.1 Slaapapneusyndroom ................................................................................................... 61
7.7.2 Hyperventilatie ............................................................................................................. 62
7.8 Pneumothorax ...................................................................................................................... 62
8 Anemie ......................................................................................................................................... 63
8.1 Algemene inleiding ............................................................................................................... 63
8.2 Kliniek van anemie ................................................................................................................ 63
8.3 Ethiologie.............................................................................................................................. 63
8.3.1 Verminderde aanmaak ................................................................................................. 63
8.3.2 Verhoogde afbraak = hemolytische anemie ................................................................. 66
,9 Stollingsstoornissen...................................................................................................................... 67
9.1 Introductie tot de normale bloedstolling.............................................................................. 67
9.2 Stollingsstoornissen .............................................................................................................. 67
9.2.1 Primaire hemostase ...................................................................................................... 67
9.2.2 Secundaire hemostase .................................................................................................. 69
9.2.3 Fibrinolyse (tertiaire fase) ............................................................................................. 70
9.2.4 Evenwicht tussen de 3 fasen......................................................................................... 70
9.3 Medicamenteuze toepassing ................................................................................................ 71
9.4 Andere .................................................................................................................................. 72
9.4.1 Trombose...................................................................................................................... 72
9.4.2 Embool.......................................................................................................................... 73
10 Hypertensie en circulatiestoornissen ....................................................................................... 74
10.1 Algemene inleiding ............................................................................................................... 74
10.2 Regulatie van de bloeddruk .................................................................................................. 76
10.2.1 Neuronale factoren ...................................................................................................... 76
10.2.2 Hormonale factoren ..................................................................................................... 77
10.2.3 Lokale factoren ............................................................................................................. 77
10.3 De bloeddruk meten ............................................................................................................. 77
10.4 Hypertensie .......................................................................................................................... 78
10.4.1 Oorzaken ...................................................................................................................... 78
10.4.2 Symptomen .................................................................................................................. 79
10.4.3 Behandeling .................................................................................................................. 79
10.4.4 Orale relevantie ............................................................................................................ 80
10.5 Hypotensie ........................................................................................................................... 80
10.5.1 Syncope ........................................................................................................................ 81
10.5.2 Orthostatische collaps .................................................................................................. 81
10.5.3 Overgevoelige sinus carotis-reflex ................................................................................ 82
10.5.4 Shock ............................................................................................................................ 82
11 Hartziekten ............................................................................................................................... 83
11.1 Anatomie en fysiologie ......................................................................................................... 83
11.2 Ischemische hartziekten ....................................................................................................... 86
11.2.1 Angina pectoris ............................................................................................................. 86
11.2.2 Acuut myocardinfarct ................................................................................................... 88
11.3 Hartfalen (decompensatio cordis) ........................................................................................ 89
11.4 Geleidings- en ritmestoornissen ........................................................................................... 90
11.5 Afwijkingen van de hartkleppen ........................................................................................... 91
, 11.6 Aangeboren hartafwijkingen ................................................................................................ 91
11.7 Infectieuze endocarditis ....................................................................................................... 92
11.8 AB-profylaxe ......................................................................................................................... 92
12 Keel-, neus- en oorafwijkingen ................................................................................................. 94
12.1 Farynx en speekselklieren..................................................................................................... 94
12.1.1 Anatomie en fysiologie ................................................................................................. 94
12.1.2 Infecties van keel en neusamandelen ........................................................................... 95
12.2 Larynx = strottenhoofd ......................................................................................................... 97
12.2.1 Anatomie en fysiologie ................................................................................................. 97
12.2.2 Infecties ........................................................................................................................ 98
12.2.3 Stemplooiverlamming .................................................................................................. 99
12.2.4 Slikstoornis ................................................................................................................... 99
12.2.5 Wurgreflex .................................................................................................................. 100
12.3 Neus en neusbijholten ........................................................................................................ 101
12.3.1 Anatomie en fysiologie ............................................................................................... 101
12.3.2 Rhinitis ........................................................................................................................ 102
12.3.3 Sinusitis ....................................................................................................................... 104
12.3.4 Neusbloedingen .......................................................................................................... 106
12.4 Gehoor en evenwichtsorgaan ............................................................................................. 107
12.4.1 Anatomie en fysiologie ............................................................................................... 107
12.4.2 Pathologie van het middenoor ................................................................................... 108
12.4.3 Presbyacusis ............................................................................................................... 108
12.4.4 Evenwichtstoornissen ................................................................................................. 109
13 Ziekten van het spijsverteringsstelsel ..................................................................................... 110
13.1 Slokdarm............................................................................................................................. 111
13.1.1 Anatomie en fysiologie ............................................................................................... 111
13.1.2 Onderzoek .................................................................................................................. 111
13.1.3 Achalasie..................................................................................................................... 112
13.1.4 Diffusie slokdarmspasmen .......................................................................................... 112
13.1.5 Gastro-intestinale reflux ............................................................................................. 112
13.1.6 Infectieuze oesaphagitis ............................................................................................. 113
13.1.7 Medicinale etsing........................................................................................................ 113
13.1.8 Slokdarmcarcinoom .................................................................................................... 114
13.2 Maag................................................................................................................................... 114
13.2.1 Anatomie en functie ................................................................................................... 114
13.2.2 Onderzoek .................................................................................................................. 115
, 13.2.3 Gastritis ...................................................................................................................... 115
13.2.4 Ulcus pepticum ........................................................................................................... 116
13.3 Lever ................................................................................................................................... 116
13.3.1 Anatomie en fysiologie ............................................................................................... 116
13.3.2 Cholestase .................................................................................................................. 117
13.3.3 Acute en chronische ontsteking.................................................................................. 117
13.4 Pancreas ............................................................................................................................. 118
13.4.1 Anatomie en functie ................................................................................................... 118
13.4.2 Pancreatitis ................................................................................................................. 118
13.4.3 Cystische fibrose ......................................................................................................... 119
13.5 Darmen ............................................................................................................................... 120
13.5.1 Anatomie en functie ................................................................................................... 120
13.5.2 Apendicitis .................................................................................................................. 120
13.5.3 Coeliakie ..................................................................................................................... 121
13.5.4 Syndroom van Peutz-Jeghers ...................................................................................... 122
13.5.5 Chronische darmontsteking ........................................................................................ 122
14 Veranderingen in geslachtshormonen.................................................................................... 125
14.1 Regulatie van de geslachtshormonen ................................................................................. 125
14.2 Orale effecten van de geslachtshormonen ......................................................................... 126
14.3 Puberteit............................................................................................................................. 126
14.4 Menstruatie ........................................................................................................................ 127
14.5 Oral anticonceptiva ............................................................................................................ 127
14.6 Zwangerschap en borstvoeding .......................................................................................... 127
14.7 Geneesmiddelen tijdens zwangerschap en lactatieperiode ............................................... 129
14.8 Postmenopauze .................................................................................................................. 130
15 Eetstoornissen ........................................................................................................................ 134
15.1 Obesitas .............................................................................................................................. 134
15.2 Anorexia nervosa en boulemia nervosa ............................................................................. 134
16 Diabetes mellitus .................................................................................................................... 136
16.1 Normale glucosestofwisseling en insuline .......................................................................... 136
16.2 Diagnostiek ......................................................................................................................... 137
16.3 Classificatie van diabetes mellitus ...................................................................................... 137
16.3.1 Diabetes mellitus type 1 ............................................................................................. 137
16.3.2 Diabetes mellitus type 2 ............................................................................................. 138
16.4 Klinische verschijnselen ...................................................................................................... 139
16.5 Behandeling type 1 DM ...................................................................................................... 139
, 16.6 Behandeling type 2 DM ...................................................................................................... 140
16.7 Acute ontregeling ............................................................................................................... 141
16.8 Late complicaties ................................................................................................................ 141
16.9 Insulinebehoefte bij ziekte en stress .................................................................................. 142
16.10 Orale manifestaties ........................................................................................................ 142
16.11 Het tandheelkundig behandelplan ................................................................................. 143
17 Aandoeningen van het centraal zenuwstelsel ........................................................................ 144
17.1 Syncope .............................................................................................................................. 144
17.2 Epilepsie (convulsie of insult) ............................................................................................. 145
17.3 Multiple sclerose (MS) ........................................................................................................ 147
17.4 Neurodegeneratieve aandoeningen ................................................................................... 147
17.4.1 Parkinson .................................................................................................................... 147
17.4.2 Huntington.................................................................................................................. 149
17.4.3 Dementie .................................................................................................................... 149
17.5 Cerebrovasculair accident (CVA) ........................................................................................ 150
17.6 Myasthenia gravis ............................................................................................................... 151
,1 Anamnese
In de zorg wordt anamnese gedefinieerd als ‘de ziektegeschiedenis zoals de patiënt die zich
herinnert’. Maar men weet niet in hoeverre die info correct is. Praktisch is het een vraaggesprek
tussen hulpverlener en patiënt. Bij de ouder wordende bevolking krijgt men vaak te maken met
systemische ziekten (deze patiënten hebben vaak meerdere problemen), polyfarmacie (>5
medicaties per dag), patiënten die denken dat de ziekte niet relevant is en krijgt men te maken met
infectieuze aandoeningen. Maar alles is belangrijk want het kan invloed hebben op de
mondgezondheid, complicatierisico en het kan een risico zijn voor de hulpverlener.
1.1 Anamnese: wat is het belang?
1.1.1 Medische zorg vooraf nodig?
De anamnese geeft clues in de medische zorg, voorafgaand aan de behandeling.
Bv: patiënt met kunsthartklep moet multiple extracties ondergaan. De patiënt neemt 1-malig
profylactische antibiotica om endocarditis te voorkomen.
1.1.2 Complicatierisisco?
Het is belangrijk om de anamnese goed te bekijken om het complicatierisico goed te kunnen
inschatten.
Bv: bij een patiënt met bloedstollingsrisico zijn er verschillende stappen die correct moeten uitgevoerd
worden om de stolling te voorkomen of om de stolling correct te laten verlopen.
1.1.3 Gevolg van een onderliggende medische aandoening?
Wanneer men vergeet te vragen of de patiënt medicatie neemt, krijg je te maken met bijvoorbeeld
een parodontitis die niet reageert op de behandeling.
1.1.4 Gevolg van een medische behandeling?
Kaaknecrose = afsterven van het kaakbot. Dit kan komen door het gebruik van bisfosfonaten.
Deze patiënt wordt behandeld voor osteonecrose. Het bot bevriest maar de botgenezing wordt
onmogelijk gemaakt. Dit kan dus gebeuren als men extracties uitvoert bij bot dat niet kan genezen.
,1.1.5 Slaagkans?
De slaagkans van een behandeling wordt medebepaald door je levensstijl. Zo gaat roken (of ex-roker
zijn) en het hebben van implantaten niet samen. Vernauwing van de bloedvaten (veroorzaakt door
roken) zorgt voor een minder goede doorbloeding van het tandvlees en dus voor een minder goede
genezing. Hierdoor zullen de implantaten niet goed vastgroeien in het kaakbot.
1.1.6 Risico op acute situaties?
Bijvoorbeeld bij een patiënt met Diabetes type 2 moet men zien dat er snelle en trage suikers
aanwezig zijn in de praktijk voor het geval de patiënt een daling in bloedsuiker krijgt.
1.2 Anamnese: wetgeving
De anamnese bevat routinevragen betreffende de gezondheidstoestand van de patiënt. Deze vragen
worden uiteraard besproken met de patiënt. Indien nodig wordt er overlegd met de arts (huisarts of
specialist).
1.3 Anamnese: mondeling of schriftelijk?
Mondeling: + reacties van de patiënt observeren (bv inspelen op twijfels)
+ begrijpt de patiënt alles?
- vergetelheid van de zorgverlener
- juridisch
- tijdrovend
Schriftelijk + volledigheid van de anamnese
+ tijdsbesparing
+ juridisch
- implicaties van de antwoorden
Wij werken in de praktijk met een combinatie van mondelinge en schriftelijke anamneses.
1.4 Anamnese: wanneer herhalen?
Normaal wordt een anamnese om de 2 jaar herhaald. Maar telkens de patiënt een nieuw medicatie
voorschrift krijgt of er wordt een ingreep gepland of de patiënt werd in het ziekenhuis opgenomen,
dan moet de anamnese ook opnieuw worden afgenomen.
, 1.5 Anamnese: beperkingen van patiënt
Soms kan het afnemen van de anamnese bemoeilijkt worden. Dit kan komen door de beperkte
kennis van de patiënt, door een taalbarrière of door culturele verschillen. Zo hebben verschillende
culturen en andere ziektebeleving en is er soms een taboe rond bepaalde onderwerpen (bv. Drugs).
Ook kan het zijn dat de patiënt bepaalde aandoeningen gaan onderschatten of overschatten. De
patiënt kan ook een aandoening hebben die nog niet is gediagnosticeerd. Hierdoor kan de patiënt
hier nog niet over praten. Vraag het daarom altijd na (bv. Zwanger/mogelijks zwanger).
1.6 De anamnese: 3 onderdelen
1.6.1 Algemene anamnese
Bij binnenkomst verwelkom je eerst je patiënt en identificeer je de patiënt. Nadien stel je jezelf voor
en verduidelijk je de rol/functie die je uitvoert. Tot slot bespreek je het doel van de afspraak en
hoelang de afspraak zal duren.
- Doel
- Administratieve gegevens
- Toestemming uitwisseling informatie
1.6.2 Medische anamnese
De medische anamnese is een vragenlijst die polst naar hart- en vaataandoeningen, aandoeningen
van het ademhalingsstelsel, andere medische aspecten, medicatiegebruik en de levensstijl. Bij het
medicatiegebruik wordt er bevraagd of er een indicatie is voor AB-profylaxe.
Na het afnemen van de medische anamnese wordt de ASA-score bepaald. Iemand die niet rookt en
‘niet’ drinkt (enkel met speciale gelegenheden) wordt als ASA I geclassificeerd. Iemand die rookt,
zwanger is of een sociaal drinker is, wordt als ASA II geclassificeerd.
De anamnese komt in het EPD terecht.
1.6.3 Tandheelkundige anamnese
Bij het afnemen van de tandheelkundige anamnese wordt de levensstijl bevraagd en worden er ook
nog enkele extra vragen gesteld. Ook worden hier de klachten van de patiënt bevraagd. Dit volgens
het model van MacLeod: WWKKVV
- Waar: locatie en uitstraling
- Wanneer: wanneer begon het, hoe lang duurt het, variatie
- Kwaliteit: hoe voelt het
- Kwantiteit: intensiteit, omvang, handicap
- Verzwarende en verzachtende omstandigheden
- Verwante zaken: andere symptomen
Indien er prothetisch werk aanwezig is zal er gekeken worden of dit vast of uitneembaar is, hoe oud
het werk is en hoe stevig het werk nog is.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lanademu. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen