100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Samenvatting Religie, zingeving en levensbeschouwing (B-KUL-A08C2A) €5,99
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
  4.  
  5. Bachelor In Communicatiewetenschappen
  6.  
  7. Religie, Zingeving En Levensbeschouwing (BKULA08C2A)

Samenvatting

Samenvatting Religie, zingeving en levensbeschouwing (B-KUL-A08C2A)
 18 keer bekeken  0 keer verkocht

Volledige samenvatting van het vak Religie, zingeving en levensbeschouwing.

Voorbeeld 3 van de 26  pagina's

Document informatie

  • 3 januari 2022
  • 26
  • 2020/2021
  • Samenvatting

Onderwerpen

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (7)

Verkoper

avatar-seller
mattiecebosmans

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

Religie, zingeving en levensbeschouwing
Relevantie RZL
- Altijd vraag naar religie door sociologen:
1. Weber: relatie protestantisme en kapitalisme
2. Marx: vervreemding (alienatie) & onderdrukking + opium van het volk
3. Habermas (zie later)
- Religie aanzien als voorbijgestreefd: ‘iets van het verleden’
 Maar: religieusgeïnspireerd terrorisme, dierenwelzijn, “kerst”markt, zwartenpietendiscussie,…
- Dus: spanningen over religie in SL

Begrippen
Zingeving
- = in onze cultuur/tijd is er een crisis van de zingeving: er is geen collectief referentiekader als zingeving
meer
 Vroeger: antwoorden + herkenning in katholieke zingevingssysteem
 Vanaf begin ’90: einde van de Grote Verhalen (einde SU)  laat iedereen het zelf uitzoeken
Levensbeschouwing
- = Een opvatting over de zin van het leven, een oordeel over doel en zin van menselijk bestaan
(Kramers)
- Een reflectie van het leven.
- Een volledige neutrale levensbeschouwing bestaat niet .
 Je hebt altijd referentiekaders waarin je functioneert.
o Ook het nihilisme is een levensbeschouwing.
- Westerse geseculariseerde cultuur: iedereen is op zoek naar zijn ‘waarheid’
 Vandaag de dag kan je je nog wel afvragen of het nog echt over een waarheid gaat
(complottheorieën, sociale media …)
Religie
- Niet alle religies zijn godsdiensten
 Ze hebben niet allemaal een god (Boeddhisme)
- = Ultieme zingevingssysteem, dat vorm krijgt via symbolen, riten, transcendente opvattingen, meta-
empirische
 Transcedent: wat ons overstijgt
 Meta-empirische: wat niet direct waarneembaar is
- Komt van “religare” = verbinden/herlezen

Secularisatie, desecularisatie en globaslisering
Secularisatie
- = meer afwezig worden van religie in een samenleving
 15eE: samenhang met moderniteit => wetenschappelijke ontdekkingen & Humanisme
 16eE: godsdienstoorlogen
 18e E: de Verlichting
 Vanaf 19eE: natiestaat als alternatief voor religie
o Niet meer als hoofdbestandsdeel van samenleving, meer in de marge van het publieke
leven
o Staat krijgt sacrale invulling
o Secularisatiethese = naarmate mens meer weet, zal godsdienst altijd meer & meer naar
de kant van de samenleving worden geduwd.
o => Nieuwe waardemeters:
- Door verwetenschappelijking
- Door kapitalisme: geld als belangrijke zaak-
 1968: cultuuromslag => emancipatie tegen onderdrukking patriarchale structuur (volgens
Glucksman)
1

, o Afrekening van een oud wereldbeeld van gezag en traditie
 1989: religie als maatschappelijk randverschijnsel
o Einde van de communistische wereld in Europa
- In het communisme was godsdienst verboden -> godsdienst werd in de
maatschappij een randfenomeen
- In de westerse wereld had men wel godsdienstvrijheid maar ook secularisatie
o Vrije wereld: OOK secularisatie, want: vervangen door geld, wetenschap

Overgang secularisatie => desecularisatie
- Rond einde Koude Oorlog, want tijd van globalisering + terugkeer religie
- Volgens Berger (1999): ‘The desecularization of the World’
 Meer moderniteit zorgt niet voor minder religie
 Er is een West-Europese uitzondering
o Er is alleen in West-Europa een grote secularisatie gebeurd en niet in de hele wereld.
o De VS zijn een goed voorbeeld waar religie stand houdt in een moderne wereld.
 Wetenschappers zijn te kritisch over geloof en zitten in een bubbel
o Ze gaan automatisch elkaars uitgangspunt overnemen en bevestigen.
o Ze zien niet meer wat er werkelijk gebeurt -> terugkeer van religie
o
- Volgens Kepel (1991): ‘La revenche de Dieu’
 God was lang weggeduwd uit de geschiedenis van de mens, door de heersende systemen.
 Maar God komt terug in conflicten onder bevolkingen (Vb: Joegoslavië)
- Volgens Michlekthwait & Wooldridge (2009): ‘God is Back’
 Auteurs waren de hoofdredacteurs van The Economist.
 Bespreken het fenomeen dat God is teruggekeerd.
- In 1978:
 Breukjaar wanneer religie terug een belangrijke rol is gaan spelen.
 Iraanse revolutie: Religieuze revolutie die van het moderne Iran een theocratie maakte, 1 e keer
dat we de kracht van de Islam zagen als politieke actor.
 Paus Johannes Paulus II: zet de katholieke Kerk terug politiek op de kaart
- Maar in W-EU: complex
 Secularisering wordt doorgezet
 Niet-gelovige wetenschappers: inzien waarde van religie => sociaal nut
 Terugbrengen sacraliteit/spiritualiteit, MAAR: wantrouwen tegen geïnstitutionaliseerde
godsdiensten
- Recente trend:
 Terug een secularisatie (zie gafieken pwp)
Botsende beschavingen
- Terroristische aanslagen in kerken, moskees , synagogen …
- Volgens Huntington (1994): ‘Clash of Civilization’
 7/8 beschavingen op wereldvlak die worden gekenmerkt door godsdienst
o Islamitisch, katholiek protestants, orthodox ….
 Conflicten tussen beschavingen
o Iedere beschaving is gebouwd op 1 leidende godsdienst.
o Binnen iedere beschaving is er een leidende mogendheid
o In het westen is dat de VS waar het christendom het grootst is. Men dacht na de val van
het communisme dat ook Rusland zou aansluiten bij het westen. Maar er is een
breuklijn tussen oost en west. Zo is bv India een andere beschaving waarin het
Hindoeïsme de leidende rol speelt.
 Dus: stelde voor:
o Multiculturalisme afzweren
o Westerse waarden zijn niet universeel: zijn niet overal implementeerbaar
 ! veel kritiek:
1. Oversimplificatie want beschavingen zijn niet uniforme blokken
- Er zijn bv in de VS nog 10 staten die executeren.

2

, - Ook zijn er andere ethische kwesties zoals abortus waarover we in het Westen
discussiëren.
2. Eerder conflicten binnen beschavingen
- Bv islamitische samenlevingen zijn in conflict met elkaar.
3. Volgens Roy: band tussen “gebied & religie” wordt losser
- Deze band was te simpel, dit komt door onder andere het internet, hierdoor
komen verschillende ‘kruisingen’. Bv een Nederlander wordt een radicale
moslim
4. Weinig oog voor uniformisering OF Amerikanisering (via bv. Internationale
organisaties)
 Invloed van 9/11 op tegenstelling Islam  Westen

Godsdienst en…
Globalisering
- Veramerikanisering?
 Volgens Barber: ‘Jihad vs Mc World’
o Jihad als culturele reactie op dominantie van Amerikaanse structuur/cultuur
o Verschillen: volgen OF oppositie
 Volgens Riccardi:
o Godsdiensten moeten zich heruitvinden, herstructureren
o Er zijn op dit moment ongelooflijk veel bekeringen (in alle richtingen). De meeste
aandacht gaat naar de bekering naar moslim (vaak radicaliserend), maar anderen
worden christen, boeddhist,… Het gaat erom uw eigen parcours uit te stippelen in een
samenleving van levensbeschouwingen.
o Migratie:
- Via globalisering
- Leidt tot superdiversiteit (=> voor alle religies)
o Gelijktijdig verschillende fenomenen:
- Vooral superdiversiteit in steden
- Verschillende generaties van migranten
o Vroeger: secularisatie als integratie
o Nu: religie meer benadrukken (=> gevolg van globalisering)

Internationale relaties
- Tot voor kort werden internationale relaties tussen staten gezien in termen van (militaire en
economische) macht. Een mooi voorbeeld hierbij is het boek van Henry Kissenger “diplomacy” (1994).
- Religie als macht:
 Politiek
 Economisch
- Voorbeelden:
 Bv. Saoudi-Arabië: Wahhabisme
o Conservatieve, islamitische religie
o is vandaag een politieke factor van formaat.
 Iraanse Revolutie
 Geopolitieke invloed van de Heilige Stoel (Vaticaan)
 Opkomst van neoprotestantisme
 Orthodoxie is een blinde vlek
o Evolutie orthodox Rusland, Servïë,… toont hoe belangrijk religie is geworden
 Opkomst van IS, een zelfverklaard kalifaat:
o Zo’n opkomst in onze dagen toont hoe belangrijk de hele factor religie is geworden.

In media
- Via media: blinde vlek, want: gaan steeds uit van het paradigma van secularisering, vaak omdat
journalisten desecularisering niet zien
 => Framing:

3

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

√ Verzekerd van kwaliteit door reviews

√ Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mattiecebosmans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 55628 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€5,99
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd