Samenvatting
Samenvatting aansprakelijkheidsrecht 2
Samenvatting van cursus/lessen meneer Maes, academiejaar 20-21
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 31 pagina's
Voorbeeld 4 van de 31 pagina's
In winkelwagenVoorbeeld van de inhoud
Jazmin C.D. Roy Maes 20-21AANSPRAKELIJKHEIDSRECHT
D1 ALGEMEEN: VERBINTENISSEN UIT ONRECHTMATIGE DAAD
H1 SITUERING
SOORTEN AANSPRAKELIJKHEID
BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID = CIVIELRECHTELIJKE AANSP.
Aansprakelijkheid = een persoon met zijn vermogen moet instaan voor de nadelige gevolgen die
anderen ondervinden door een bepaalde handeling of voorval.
Binnen het burgerlijk recht onderscheidt men twee soorten burgerrechtelijke aansprakelijkheid:
- Contractuele aansprakelijkheid: de aansprakelijkheid van een contractpartij wanneer zij
tekortschiet in de uitvoering van een overeenkomst.
- Buitencontractuele aansprakelijkheid: alle gevallen waarin er schade ontstaat tussen twee
partijen die geen contractuele band hebben. Maar er is een causaal verband tussen de fout en de
schade (extra-contractueel)
Verbintenis = buiten contractuele overeenkomst
Art 1370: sommige verbintenissen ontstaan zonder dat er enige overeenkomst is
De fout moet toerekenbaar zijn aan de dader
STRAFRECHTELIJKE AANSPRAKELIJKHEID
Deze ontstaat wanneer iemand opzettelijk of onopzettelijk een norm overtreedt die door de
wetgever strafbaar is gesteld.
BELANG VAN HET ONDERSCHEID (!!)
Strafrechtelijke aansprakelijkheid:
- situeert zich in de publiekrechtelijke sfeer
- bij overtreding: strafrechtelijke vervolging door de overheid gebeuren
- sancties die in de wet zijn voorzien gevangenisstraf en/of geldboete
Burgerrechtelijke aansprakelijkheid:
- situeert zich in de private sfeer.
- De overheid zal zich niet mengen in de sanctionering van burgerrechtelijke fouten
- contractuele fout bij buitencontractuele aansprakelijkheid: zal de aansprakelijke bijna altijd
een schadevergoeding moeten betalen
SAMENLOOP
Strafrechtelijke en burgerrechtelijke aansprakelijkheid kunnen zonder enig probleem gecombineerd
worden.
Contractuele aansprakelijkheid en buitencontractuele aansprakelijkheid zijn immers elk
onderworpen aan een eigen set van regels. In sommige situaties kan het voor de partijen voordelig
zijn om zich te kunnen beroepen op de andere aansprakelijkheidsregels.
De vraag of er een cumul mogelijk is tussen contractuele en buitencontractuele aansprakelijkheid
antwoord in principe negatief: tussen contractpartijen moeten de regels van de contractuele
aansprakelijkheid worden toegepast.
,Jazmin C.D. Roy Maes 20-21
Alleen in uitzonderlijke gevallen zal van het principieel samenloopverbod worden afgeweken.
Samenloop kan alleen wanneer (is pas aan de orde wanneer er sprake is van een misdrijf):
- de fout niet alleen een contractuele wansprestatie is, maar terzelfdertijd ook een schending van
de zorgvuldigheidsplicht uitmaakt en daarenboven (cumulatief)
- de fout andere dan aan de slechte uitvoering te wijten schade heeft veroorzaakt.
OVERZICHT VAN DE BUITENCONTRACTUELE AANSPRAKELIJKHEIDSREGIMES
BASISPRINCIPE
Art 1382 oud BW: Elke daad van de mens, waardoor aan een ander schade wordt veroorzaakt,
verplicht degene door wiens schuld de schade is ontstaan, deze te vergoeden. actieve fout
Schade => patrimoniaal (geld, extrapatrimoniaal (emotionele/morele schade)
Schadeloosstelling: in natura of bij equivalent => schedebeperkingsplicht
Art 1383 oud BW: Ieder is aansprakelijk niet alleen voor de schade welke hij door zijn daad, maar ook
voor die welke hij door zijn nalatigheid of door zijn onvoorzichtigheid heeft veroorzaakt. passieve
fout
algemene zorgvuldigheidsplicht opleggen, wie die overtreedt en daardoor schade
veroorzaakt krijgt een verbintenis tot schadevergoeding opgelegd.
Slachtoffer moet drievoudig bewijsstuk kunnen voorleggen om schadevergoeding te kunnen krijgen:
- Diegene die wordt aangesproken heeft een fout, nalatigheid of onzorgvuldigheid begaan.
- Het slachtoffer heeft daardoor schade geleden.
- De schade is het gevolg van de fout, nalatigheid of onzorgvuldigheid: de toepassing van artikel
1382 BW vereist met andere woorden een oorzakelijk verband tussen de fout en de schade.
PERSOONLIJKE AANSP. VS KWALITATIEVE AANSP.
Persoonlijke aansp.: eigen fout van de betrokkene
Kwalitatieve aansp.: niet eigen fout maar fout van iets/iemand waar je voor verantwoordelijk bent:
- de aansprakelijkheid van ouders voor de foutieve gedragingen van hun minderjarige kinderen
(art 1384, tweede lid BW)
- de aansprakelijkheid van aanstellers voor de fouten van hun aangestelde (art 1384, 3e lid BW)
- de aansprakelijkheid van onderwijzers en ambachtslieden voor de foutieve gedragingen van hun
leerlingen en leerjongens (art 1384, vierde lid BW)
- de aansprakelijkheid voor schade veroorzaakt door zaken (art 1384, eerste lid BW), dieren
(artikel 1385 BW) en gebouwen (art 1386 BW) die men onder zijn bewaring heeft.
FOUTAANSP. VS OBJECTIEVE AANSP.
De klassieke vormen van buitencontractuele aansprakelijkheid vertrekken vanuit een fout.
= foutaansprakelijkheid (= aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad = aquiliaanse
aansprakelijkheid).
Vertrekkend van een objectieve aansprakelijkheid (= foutloze aansprakelijkheid). gevallen waarin
een persoon aansprakelijk gesteld kan worden zonder dat een schadelijder het bewijs van een fout
moet leveren. (zie vb. p.8)
,Jazmin C.D. Roy Maes 20-21
H2 AANSPRAKELIJKHEID VOOR EIGEN FOUTIEVE DAAD, NALATIGHEID OF
ONVOORZICHTIGHEID
OBJECTIEF EN SUBJECTIEF ELEMENT
De aansprakelijkheid voor eigen foutieve, actieve daad, nalatigheid onvoorzichtigheid vereist de
(cumulatieve) aanwezigheid van twee elementen:
- Een objectief element: een persoon heeft een onrechtmatigheid begaan
- Een subjectief element: deze persoon (de schadeverwekker) is schuldbekwaam en de schade kan
hem worden toegerekend. fout moet toerekenbaar zijn aan de dader!!
EEN ONRECHTMATIGHEID (OBJ. ELEMENT)
EEN FOUTIEVE ACTIEVE DAAD, NALATIGHEID OF ONVOORZICHTIGHEID
Objectief element: de schadewekker moet een onrechtmatigheid hebben begaan.
Het kan gaan om een actieve daad maar ook om een nalatigheid of onvoorzichtigheid. Het slachtoffer
moet steeds kunne aantonen dat de opgelopen schade veroorzaakt is door de beschuldigde.
Niemand is aansprakelijk voor de schade ontstaan door overmacht.
TWEE VORMEN VAN ONRECHTMATIGHEID
Men onderscheidt twee vormen van onrechtmatigheid die tot persoonlijke aansprakelijkheid
kunnen leiden:
- Het overtreden van een wet: elke overtreding van een wettelijke of reglementaire norm waarin
een bepaalde gedraging geboden of verboden wordt, geldt automatisch als een
onrechtmatigheid. Ook sancties worden bepaald adhv art 1382 en 1383 BW.
- Het overtreden van de algemene zorgvuldigheidsnorm : van een onrechtmatigheid in de zin van
artikel 1382 of 1383 BW is ook sprake bij elke inbreuk op de ongeschreven regel volgens dewelke
iedereen zich moet gedragen zoals een ‘goede huisvader’ zich in dezelfde situatie zou gedragen.
BEWIJS VAN ONRECHTMATIGHEID
Aantonen overtreding wettelijke reglementaire norm = niet zo moeilijk. Dit bewijs kan geleverd
worden met alle middelen van recht.
Aantonen overtreding algemene zorgvuldigheidsnorm = moeilijker. Rechter moet uitspraak doen
over of de schadeveroorzaker te kwader trouw was of niet. (art 1382 en 1383 BW)
SCHULDBEKWAAMHEID EN TOEREKENBAARHEID (SUBJ. ELEMENT)
Een objectieve onrechtmatige gedraging kan maar als een fout worden gekwalificeerd (in de zin van
art 1382 BW) als zij tegelijk verweten kan worden aan een schuldbekwaam persoon (subjectief). Het
slachtoffer zal dus ook moeten aantonen dat de schadeveroorzaker zich bewust was van zijn daden
(schuldbekwaam was) en dat de schade hem toerekenbaar is.
SCHULDBEKWAAM
Kinderen zonder vermogen des onderscheids: kinderen tot 7-8 jaar oud
Geestesonbekwamen
- Geesteszieken die door een bepaalde stoornis niet in staat zijn hun daden te beheersen
, Jazmin C.D. Roy Maes 20-21
- Personen die door plotse ziekte tijdelijk niet in staat zijn hun daden te controleren en als
geestesonbekwaam worden beschouwd.
Rechtspersonen: zijn van nature schuldonbekwaam aangezien het geen mensen zijn van vlees en
bloed. orgaantheorie: rechtspersoon kan alleen handelingen stellen door middel van fysieke
personen die de rechtspersoon vertegenwoordigen. Wanneer deze organen van het rechtspersoon
schade veroorzaken wordt deze toegeschreven aan de rechtspersoon zelf.
Werknemers: slechts persoonlijk aansprakelijk voor hun bedrog, zware fout of een gewoonlijk
voorkomende lichte fout.
TOEREKENBAARHEID
Risico-aanvaarding: vb. aannemer waarschuwt bouwheer bij materiaalkeuze. Achteraf is de
bouwheer mede aansprakelijk want hij was op de hoogte van de risico’s van de materiaalkeuze.
H3 KWALITATIEVE AANSPRAKELIJKHEID
DE AANSPRAKELIJKHEID VAN OUDERS VOOR HUN MINDERJARIGE KINDEREN
- Art 1384 tweede lid oud BW
- beide ouders zijn in solidum aansprakelijk voor hun minderjarig kind, zelfs al zijn ze gescheiden.
- Als een minderjarig kind een onrechtmatigheid begaat verwijt men het foutieve gedrag aan een
tekortkoming in de opvoeding van het kind en/of aan onvoldoende toezicht vanwege de ouders.
weerlegging aansprakelijkheid: causaal verband betwisten of het foutvermoeden weerleggen.
Gaan pas vrijuit als ze kunnen aantonen dat de schade ook zonder hen zou zijn ontstaan of dat ze
wel degelijk voldoende opvoeding en toezicht hebben gegeven.
AANSPRAKELIJKHEID VAN ONDERWIJZERS EN AMBACHTSLIEDEN VOOR HUN LEERLINGEN EN
LEERJONGENS
- De aansprakelijkheid van onderwijzers is niet beperkt tot minderjarigen!
- Onderwijzers zijn aansprakelijk voor alle schade die een leerling heeft veroorzaakt in de periode
dat hij onder hun toezicht stond
- Schade moet toegebracht zijn aan zaken of aan derden (niet aan zichzelf) Art 1384 vierde lid BW
- Aansprakelijkheid steunt op het vermoeden dat er onvoldoende toezicht is uitgeoefend
vermoeden kan weerlegbaar zijn (geen fout in toezicht bv fout in opvoeding)
- Meerdere personen kunnen aansprakelijk gesteld worden voor dezelfde feiten
Leerlingen die vermogen des onderscheids beschikken
de ouders
de school zelf
AANSPRAKELIJKHEID VAN AANSTELLERS VOOR HUN AANGESTELDEN
Begrip aanstelling valt niet samen met het bestaan van een arbeidsovereenkomst! Het bestaan van
een arbeidsovk is slechts één element dat dat in aanmerking genomen wordt om een
aanstellingsband uit af te leiden.
Voorwaarden om aansprakelijk gesteld te kunnen worden
- De aangestelde moet een fout begaan in de zin van artikels 1382 en 1383 BW
- Moet zelf kwalitatief aansprakelijk zijn voor de fout van een persoon voor wie hij instaat
- Handeling moet verband houden met de bediening waarvoor de aangestelde werd aangesteld en
ook tijdens die bediening plaatsvinden
- De aansteller is ook aansprakelijk als de aangestelde misbruik maakt van zijn functie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jazmin98. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 81113 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen