Samenvatting
samenvatting hoofdstuk 8 geschiedenis feniks vwo 5
- Vak
- Niveau
- Boek
In deze samenvatting is hoofdstuk 8 van het boek fenix geschiedenis volledig samengevat
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Meer samenvattingen voor studieboek
-
Geschiedenis samenvatting H4: Tijd van steden en staten
-
Geschiedenis samenvatting H3: Tijd van monniken en ridders
-
Geschiedenis samenvatting H2: Tijd van Grieken en Romeinen
Verkoper
Volgen
anneschuring7
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting geschiedenis: H8 Tijd van burgers en stoommachines VWO 58.1 Industrialisatie en modern imperialisme
kenmerkende aspecten
31 De industriële revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een
industriële samenleving.
32 De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie.
33 De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme,
nationalisme, socialisme, confessionnalisme en feminisme.
Verandering op het platteland
industrie begint op platteland Engeland en Schotland (17e en 18e eeuw):
→Voedselproductie per boer neemt gestaag toe → toenemende gemiddelde levensduur
→ steeds meer voedsel per persoon beschikbaar → daling voedselprijzen → pacht moeilijk
te betalen daarom huisnijverheid: ipv extraatje, bittere noodzaak
- meer boeren genoodzaakt om meer huisnijverheid te verrichten → prijs daalt →
boeren genoodzaakt (financiële nood) naar steden te trekken om
levensomstandigheden te verbeteren
De industriële revolutie begint
Groot-Brittannië economische voorsprong op de rest van de wereld. Door het succes van
het handelskapitalisme werd er veel nagedacht over mogelijkheden om bestaande en
successen te vergroten en bestaande problemen te overwinnen →enkele uitvindingen
gedaan die de industriële revolutie in gang zet
- textielindustrie: uitvindingen die productieproces versnellen - schietspoel
- manier bedacht om machines aan te drijven met waterkracht en later stoomkracht
- machines te groot → verplaatst naar grote fabriekshallen → productie in handen van
economische elite
- fabrieksproducten goedkoop → huisnijverheid weggeconcurreerd → stroom mensen
die naar stad trekken nog groter
- de urbanisatie ging hand in hand met de bouw van nieuwe fabrieken, die arbeiders
nodig hadden → industriële samenleving.
Grondstoffen en afzetmarkt
Vanuit Groot-Brittannië verspreid de industriële revolutie zich over Europa:
- ondernemers streven naar zoveel mogelijk winst → kenmerk van dit industrieel
kapitalisme was dat productie steeg en behoefte was aan meer grondstoffen en
nieuwe afzetmarkten
Relatie tussen moederland en hun koloniën veranderen:
- In koloniaal gebied grondstoffen verkregen em fabrieksproducten worden verkocht
aan inheemse bevolking. Nieuwe en snellere transportmogelijkheden maakten de
uitwisseling makkelijker.
, Afrika wordt op de kaart gezet: enorme hoeveelheid grondstoffen rubber, olie, goud enz.
- er ontstond een modern imperialisme → Afrika snel gekoloniseerd → om conflicten
te voorkomen overlegd over wie welk deel kreeg, belangen van afrikanen geen rol
Belgische koning Leopold II eigenaar Onafhankelijke Congostaat
- veel rubber gewonnen, grondstof die door opkomende auto-industrie gretig aftrek
vindt in Europa en de VS
Nationale trots en superioriteitsgevoel
in 19e eeuw moesten inheemse bewoners zich voegen naar wetten en regels die de
kolonisator oplegde: de economie van de kolonie in dienst van moederland
voor kolonisator onderdrukking bevolking vanzelfsprekend oorzaken:
● nationalisme: verband tussen modern imperialisme en deze trots op het eigen land
en volk: hoe meer koloniaal gebied een land had, hoe meer macht en aanzien.
● sociaal darwinisme: elke denkers passen conclusie van charles darwin (the origin of
species) op relatie tussen groepen mensen: de groep die zich het beste kon
aanpassen aan veranderende omstandigheden zou het meest succesvol zijn
- morele draai waardoor volk niet alleen het recht had om inheemse volken te
overheersen, maar verplicht was
- gekoloniseerde volken helpen ontwikkelen, door westerse beschaving bij te
brengen: white man's burden (de last die de blanke moet dragen)
Nederlandse imperialisme
eilandengroep (nederlands-indië) steeds meer gebieden onder Nederlands bewind, om
effectief te besturen inheemse bestuurders in functie gelaten. In ruil samenwerken met de
Nederlanders
- Boeren op Java: 20% van grond gebruiken om producten te kweken, tegen
vastgestelde lage prijs (plantloon) aan Nederlanders verkopen - cultuurstelsel
- in ruil deel van producten → boeren leveren op tijd
- inheemse bestuurders eisten aanvullende betalingen van hun boeren
Bestuursambtenaar Edward Douwes zag tot welke uitwassen cultuurstelsel leidde:
- uit plundering van inheemse mensen
- boek Max Havelaar veel indruk op Nederland en veroorzaakt groeiende kritiek op
cultuurstelsel
cultuurstelsel voordelen: realiseren van een zo hoog mogelijk koloniaal batig saldo
in 1870 wetten ingevoerd: particuliere ondernemers in Nederlands-Indië kunnen bedrijven
beginnen
- nederlandse overheid geen monopolie meer - einde cultuurstelsel
- ondernemers leggen grote plantages aan: suiker, tabak, koffie en thee
- aardolie gevonden en rubberbomen - hierdoor veranderde Nederlands-Indië meer in
een leverancier van industriële grondstoffen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anneschuring7. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75632 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen