boek blokwijzer (behalve hoofdstuk 8 en 10), boek observeren en rapporteren (hoofdstukken 1,2,4,5), leerstof omtrent de WISC
samenvatting van 43 pagina's
Psychologische test = een beoordelingsprocedure die ontworpen is om een psychometrisch
onderbouwde maat van een of meer psychologische eigenschappen te verschaffen. Het zoekt vooral
naar verschillen:
Interindividuele verschillen: tussen mensen
Intra-individuele verschillen: binnen het individu, hoe iemand evolueert, of hoe
verschillende eigenschappen zich tot elkaar verhouden
Beoordelingsprocedure
Test zijn gericht op het kunnen of zijn van mensen. Kunnen houdt een prestatie in. Zijn houdt een
persoonlijkheidseigenschap of gedragswijze in. Belangrijk, een beoordeling is geen veroordeling.
Psychologische eigenschappen
2 soorten psychologische eigenschappen:
Psychologische trekken (traits) = eigenschappen die min of meer vastliggen
Bv BIG 5 – persoonlijkheidsdimensies
Emotionele stabiliteit = evenwichtig en beheerst
Extraversie = gericht op de buitenwereld
Openheid = interesse voor nieuwe ervaringen
Nauwgezetheid = doelgericht en planmatig
Vriendelijkheid = meevoelend en coöperatief ingesteld
Toestanden (states) = eigenschappen die fluctueren in de tijd
bv studiemotivatie
Allebei niet rechtstreeks zichtbaar = abstracte hypothetische constructen
In de psychodiagnostiek gaan het over wetenschappelijk gefundeerde eigenschappen (evidence-
based): ze worden volgens strikte regels afgeleid uit betrouwbare waarnemingen
Operationaliseren = heel het proces waardoor eigenschappen meetbaar worden gemaakt
5 Psychometrische kwaliteiten
1. Validiteit = het geeft aan in hoeverre het meetinstrument meet wat we beogen te meten
2. Betrouwbaarheid = de herhaalbaarheid van het meetresultaat
3. Standaardisatie = de mate waarin er voor de testprocedure strikte richtlijnen aanwezig zijn
zodat elk individu in dezelfde en meest optimale omstandigheden kan worden getest
4. Objectiviteit = het moet duidelijk zijn hoe de antwoorden op een test in testscores kunnen
worden omgezet, die bovendien ook door iedereen eenduidig te interpreteren en te
implementeren zijn
1
, 5. Normering = de aanwezigheid van een zinvolle vergelijkingsbasis, a.d.h.v. de scores van de
groep kan een individuele score worden vergeleken, waardoor hij een waarde toegemeten
krijgt
3 basisvoorwaarden zijn validiteit, betrouwbaarheid en normering. Ze hebben te maken met de
kwaliteit van het instrument zelf. De andere 2 zijn i.f.v. de betrouwbaarheid en heeft te maken moet
hoe je het instrument dient te gebruiken.
Testhandleiding
Een test bestaat uit een reeks vragen of opdrachten ((test)items). Soms is er testmateriaal nodig. Het
antwoord wordt opgeschreven op een testformulier of een testprotocol. Daarnaast kunnen
sommigen ook via de computer afgenomen worden. Elke test heeft een testhandleiding. Het bevat
de technische informatie die nodig is voor het correct afnemen van een test, scoren, verwerken en
interpreteren van de score.
Kenmerken:
Uiteenzetting van wetenschappelijke achtergrond
Testconstructie
Bestaat uit één of meer schalen die elk één psychologische eigenschap meten
Scoringsprocedure
Standaardisatie van afname en omgeving
Normscores
Betrouwbaarheid
Validiteit
Andere kenmerken van een test
1. Reikwijdte
= geheel van eigenschappen die door de test bestreken wordt. Het bevat:
Domein dat de test in kaart brengt: geheel aan psychologische eigenschappen dat door
de test gedekt worden
Diversiteit aan mensen bij wie het gebruikt kan worden
2. Aanvaardbaarheid
= de mate waarin de cliënt/kandidaat (soms ook de psychodiagnosticus) de test acceptabel vindt om
af te nemen. Dat hangt af van de indruk die de test oproept (indruksvaliditeit of face validity). Het is
belangrijk dat de indruksvaliditeit hoog is, aangezien een tastafname achterdocht kan opwekken.
Indien de cliënt niet mag weten wat de test nu precies meet, omdat ze zich anders kunnen voordoen
om het beter te doen (faking good), moet je de relevantie van de test goed duiden en bij de
nabespreking voldoende transparant zijn.
3. Onpartijdigheid – faire diagnostiek
Een test is partijdig als bepaalde groepen mensen sommige items systematisch anders
beantwoorden, hoewel ze eenzelfde niveau van de achterliggende vaardigheid hebben. Er is dan een
bias of een vertekening. De vertekening kan bij de normgroep liggen, maar ook in de test zelf
ingebakken zitten. Als het gaat om de manier waarop de vragen worden gesteld, noemen we dat
item-of vraagpartijdigheid.
2
,Een helemaal cultuurvrije test bestaat niet. Niet-talige test scoren wel beter. Partijdigheid is niet
hetzelfde als discriminatie. Het kan nooit discriminerend zijn. er kan enkel sprake zijn van
discriminatie indien de testuitslagen op een vooringenomen wijze worden geïnterpreteerd.
4. Praktische aspecten
Het gaat over de afweging tussen de kosten en de baten.
Kosten: prijs, training van psychodiagnosticus,
Baten: veel informatie met weinig oordeelsfouten, info die moeilijk te verkrijgen is via
gewone gesprekken of observatie
Hoofdstuk 2: korte geschiedenis van de psychologische testen
De eerste sporen
Chine (2000 B.C.): vorderingstest voor dienaren van de keizer (om de 3 jaar)
Oude testament: 2 selectierondes met test voor leger
o 1e ronde: mensen die zich niet als angstig omschrijven
o 2e ronde: praktische proeven
Middeleeuwen: eerste schriftelijke examens op universiteiten
Fysiognomie en frenologie
De fysiognomie of gelaatsanalyse = de leer die ervan uitgaat dat intellectuele of
karaktereigenschappen afgeleid kunnen worden uit de fysieke kenmerken van de vorm of de
expressie van iemands gezicht. Dit begon al bij Aristoteles.
Frenologie is de leer van de geest, ze bekijken de vorm van de hersenen, Gall was hiermee
begonnen, uit verschillen in de bouw van de hersenen dacht men dat er bepaalde kenmerken van
iemands persoonlijkheid af te leiden was, dit kon men dan ontdekken door aan de schedel te voelen
Cranioscopie = het bekijken of aftasten van de schedel, dit werd vooral gedaan door Spurzheim en
het leidde tot het uitspreken van frenologie tot kwakzalverij
Een aarzelende start
Francis Galton
Eerste aanzet tot psychometrie. Galton was actief de verschillen tussen mensen aan het bestuderen.
Zo had hij een antropometrisch laboratorium waar mensen metingen konden laten doen (vooral
fysiologisch). Hij ging ervan uit dat verschillen in intelligentie vooral erfelijk bepaald zijn en dit schreef
hij in zijn boek: Hereditary genius.
Sociaal darwinisme = stroming binnen de menswetenschappen die de principes van Darwin
onverkort toepaste op de psychologische verschillen binnen de menselijke soort.
Het vormt de basis van eugenetica, waarvan Galton de vader was. De bedoeling was om allerlei
maatregelen te bedenken en te propageren om de menselijke soort te verbeteren.
Galton was ook bezig met statistiek en legde het fundament voor het begrip correlatie.
James McKeen Cattell
Dit wordt beschouwd als de vader van de psychometrie. Hij gebruikte als eerste de term mental
tests. Hij verschilt veel van zijn mentor Wundt, aangezien hij zich focuste op individuele verschillen
3
, en Wundt focuste zich op het procesmatig verloop van psychologische fenomenen zoals
waarnemingen. Hij had een aantal tests ontwikkeld, hij meet:
Sterkte van handdruk
Snelheid van handbeweging
Tweepuntsdiscriminatie op de huid
Druk die nodig is om een puntig voorwerp op het voorhoofd als pijn gewaar te worden
Gewichtsdifferentiatie
Reactiesnelheid op een geluidsprikkel
Tijd die nodig is om kleuren te benoemen
Lijn van 50 cm opdelen in 2 gelijke helften
Inschatten van tijd
Herhalen van een aantal letters en cijfers
Hij vergeleek dit dan met de scores van examenresultaten, maar de correlatie was heel laag.
De eerste echte intelligentietest
Een Europese uitvinding
Alfred Binet en Théodore Simon maakten de eerste echte intelligentietesten.
Binet begon door zijn hele verschillende dochters met de individuele psychologie. Wat hiervoor
ontwikkelt werd hierrond vond hij nutteloos. Er werd dan de leerplicht in Frankrijk ingevoerd en hij
kreeg de taak door het Ministerie van Nationale Opvoeding om een commissie op te richten die
uitzocht wat er kon gedaan worden aan de kinderen die achter zaten op schoolvlak. Hij moest een
passend instrument ontwikkelen om te bepalen wanneer een kind doorgestuurd kan worden naar
bijzonder onderwijs. Dit werd de Binet-Simon test genoemd. Het beperkt zich niet meer tot 13 jaar
en er is meer differentiatie mogelijk.
Hij ordenden de opdrachten naar leeftijd om zo een inschatting te maken van het verstandelijke
niveau, door de behaalde score te vergelijken met wat een bepaalde leeftijdsgroep nog net niet
aankon. Binet waarschuwde voor een mogelijk ongenuanceerd gebruik van een intelligentiequotiënt.
Hij gebruikte een ‘niveau mental’ waarmee iemand verstandelijke leeftijd al snel gemeengoed werd.
Hij sprak ook niet graag over mogelijke herkomsten van intelligentieverschillen.
De Amerikaanse heroriëntering
Henry Goddard bracht de Amerikaanse vertaling van de eerste Binet test en Lewis Terman bracht de
Amerikaanse vertaling van de Binet-Simon test. De Amerikaanse Stanford-Binet test werd later
gezien als de universele standaard.
Goddard en Terman gingen er beiden van uit dat de test ook de onveranderlijke verstandelijke
aanleg kon meten en dat dit kan weergegeven worden in een exact gedrag (IQ). Wie laag scoort,
werd gezien als een bedreiging. Dit leidde tot raciale wetten met verplichte sterilisatie en selectieve
beperking van immigratie.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tyanavdv. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
