Hoofdstuk 1: inleiding
1. Definitie en situering van het strafprocesrecht
- Geheel van rechtsregels die gevolgd moeten worden in verband met
o De vaststelling of een misdrijf werd gepleegd
o Door wie het werd gepleegd
o Op welke manier men de schuldige de door de wet voorgeschreven
straffen en maatregelen kan opleggen
o De werking en bevoegdheden van de instellingen en organen die hiermee
belast zijn
2. Accusatoir en inquisitoire rechtspleging
- Accusatoir (deel voor de vonnisrechter, de berechting)
o Mondeling
o Openbaar
o Tegensprekelijk
- Inquisitoire rechtspleging (deel voor de onderzoeken)
o Schriftelijk
o Geheim
o Niet-tegensprekelijk
België is een gemengd systeem
3. Voornaamste bronnen van het strafprocesrecht
- Wetboek van Strafvordering
- Rechtspraak
- Rechtsleer
Hoofdstuk 2: vorderingen die uit een misdrijf ontstaan
- Strafvordering= dat doordat het misdrijf plaatsgevonden heeft, het Openbaar
Ministerie een vordering kan instellen in naam van de maatschappij om de pleger
van dit misdrijf te sanctioneren door middel van een straf of een maatregel
- Burgerlijke vordering= schadevergoeding door de benadeelde of slachtoffer
o Is niet altijd, kan ook zijn dat er een misdrijf gepleegd is zonder dat er
slachtoffers aanwezig waren
1. De strafvordering
1.1. De uitoefening van de strafvordering
1.1.1. Het Openbaar Ministerie
o Art. 28quater, tweede lid Sv.
1.1.1.1. Wie is het Openbaar ministerie?
Rechtbank van eerste aanleg: procureur des Konings+ substituten
Arbeidsrechtbank: arbeidsauditoraat+ arbeidsauditeur
Hof van Beroep: procureur-generaal
Hof van Cassatie: procureur-generaal bij het Hof van Cassatie
Federaal parket: federale procureur en 18 federale magistraten
Opsporingsonderzoek: procureur des Konings
Strafvordering instellen= de zaak aanhangig maken bij een rechter
Opportuniteitsbeginsel (Openbaar Ministerie)
o Verschillende opties voor vervolging of niet
Seponering, minnelijke schikking, …
,Strafprocesrecht
1.1.1.2. Kenmerken van het Openbaar Ministerie
Hiërarchisch opgebouwd
Leden van een bepaald parket staan onder toezicht van het
hoofd van dat parket, bv een procureur-generaal
Ondeelbaar
Ze treden nooit in eigen naam op, ze vormen 1 eenheid en
ze zijn dus vervangbaar
Onafhankelijk
Onafhankelijk van de rechtbank
Vertolkt de noden van de gemeenschap en treedt in haar
naam op
Positief injunctierecht van de minister van Justitie
Art. 151 Ger. W. en art. 364 Sv.
Minister van Justitie kan vervolging verplichten
OM moet dan verplicht een strafvordering instellen
Geen NEGATIEF: kan dus geen strafvordering verhinderen
Sinds 2014: ook de regeringen van de deelstaten kunnen
dit via de minister van Justitie
1.1.2. De burgerlijke partij (+benadeelde partij)
o Slachtoffer van een misdrijf: klacht indienen straf krijgen en vervolgd
worden stelt niet automatisch de strafvordering in, eerder een
signalisatie van wat er gebeurd is vraagt dus geen burgerlijke vordering
o Burgerlijke partijstelling: vraagt een schadevergoeding voor de geleden
schade en dus een burgerlijke vordering
Er is al een strafvordering: burgerlijke partijstelling komt erbij
Nog geen strafvordering: art. 70 Sv.: partij kan zich stellen bij de
onderzoeksrechter om toch nog een schadevergoeding te
verkrijgen
Bij sommige zaken kan je geen burgerlijke partij stellen bij de
onderzoeksrechter: bv; minderjarigen…
1.2. Tegen wie wordt de strafvordering uitgeoefend?
- Tegen een persoon: natuurlijk of rechtspersoon
- Dader, mededader of medeplichtige van een misdrijf de ‘verdachte’ tijdens het
onderzoek tijdens gerechtelijk onderzoek ‘de inverdenkinggestelde’ tijdens
de aanhangig making voor de rechtbank ‘de beklaagde’
1.3. Wijze van uitoefening van de strafvordering
- OM kan op verschillende manieren kennis krijgen van een misdrijf
o Eigen waarneming
o Proces-verbaal van de politie
o Aangifte
o Klacht
- Strafvordering instellen of niet is afhankelijk van de procureur des Konings
o Opportuniteitsbeginsel: kan beslissen of het de moeite is of niet
o Kan ook minnelijke schikking, seponeren, voorafgaande erkenning schuld
,Strafprocesrecht
1.3.1. Van ambtswege
o OM kiest ambtshalve welke beslissing hij/zij zal nemen
1.3.2. Aangifte
o Gebeurt door een persoon (geen slachtoffer)
o Ook hierbij kiest OM wat ze ermee doen
1.3.3. Klacht
o Gebeurt door het slachtoffer van een misdrijf
o Vraagt hier nog geen schadevergoeding, enkel vervolging
1.4. Hinderpalen bij uitoefening van de strafvordering
1.4.1. Schorsing van de strafvordering door, vanwege de persoon van de
verdachte
o Leden van de federale kamers en van de gemeenschaps- en gewestraden
Parlementaire onverantwoordelijkheid (art. 58 Ger. W.)
Ze kunnen niet vervolgd worden voor meningen die ze
uitdrukken in de uitvoering van hun functie, ook niet als die
mening strafbaar is
Parlementaire onschendbaarheid (art. 59 Ger.W.)
Houdt een beperking in van de voorwaarden waaronder
een onderzoek tegen een parlementair kan ingesteld of
voortgezet worden
o Ministers, staatssecretarissen (art. 101 Ger. W.) en leden van de
gemeenschaps- en gewestregeringen (art. 124 Ger. W.)
Dezelfde strafrechtelijke onverantwoordelijkheid tijdens de
uitoefening van hun mandaat
Onderworpen aan een speciale procedure voor misdrijven
gepleegd tijdens de uitoefening van hun ambt of wanneer het
misdrijf gebeurd is tijdens hun ambt
o Buitenlandse staatshoofden, regeringsleiders, ministers van Buitenlandse
zaken
o Diplomatieke vertegenwoordigers van een vreemd land genieten van
immuniteit (ook hun familie geniet hiervan)
o Consulaire ambtenaren
Immuniteit tijdens uitoefening van hun ambt
o Ambtenaren van supra- of internationale organisaties
Immuniteit
1.4.2. Schorsing van de strafvordering door, vanwege een prejudicieel geschil
o Prejudicieel geschil: uitzonderlijk zal een strafrechter zich niet uitspreken
over vragen of geschillen die bij hem opgeworpen worden naar aanleiding
van een misdrijf, hij gaat dit voorleggen aan een ander rechtscollege
, Strafprocesrecht
1.5. Verval van strafvordering
1.5.1. Overlijden van een verdachte
o Art. 20 V.T. Sv.
o Dood van de verdachte: einde van de strafvordering
1.5.2. Ontbinding of vereffening van een rechtspersoon
o Art. 20 V.T. Sv.
o Vervalt niet noodzakelijk: als kan aangetoond worden dat het ontbinden
of vereffenen als doel heeft de vordering te ontsnappen
o Als rechtspersoon net in verdenking gesteld werd, ook niet meer mogelijk
1.5.3. Amnestie
o Feit dat vervolgd wordt of zou kunnen vervolgd worden geen misdrijf
meer
1.5.4. Opheffing van de strafwet
o Art. 2, tweede lid Sw.
o Retroactiviteit
o Als de strafwet opgeheven wordt op ogenblik van nog geen definitieve
uitspraak: vervalt de strafvordering
1.5.5. Minnelijke schikking
o Art. 216bis Sv.
o Betaling geldsom
1.5.6. Bemiddeling in strafzaken of strafbemiddeling
o Art. 216ter Sv.
1.5.7. Dading
o Ministerieel departement of een openbare dienst kan een einde stellen
aan de strafvordering door een dading: transactie/akkoord betalen
geldsom
1.5.8. Onmiddellijke inning bij verkeersovertredingen
o Niet door OM maar door bevoegde ambtenaren zoals politie
o Dader is niet verplicht hierop in te gaan
o Niet hoger zijn dan maximaal opgegeven in de wet
1.5.9. De administratieve geldboete
o Sociale wetgeving
1.5.10. De verjaring van de strafvordering
o De termijn waarbinnen de strafvordering moet beëindigd zijn
o Openbare orde
o Bepaald in art. 21 en 21bis V.T. Sv.
1.5.11. Het rechterlijk gewijsde- non bis in idem
o Als iemand vrijgesproken wordt voor een feit, kan die niet nog eens
vervolgd worden voor hetzelfde feit, ookal is er nieuw bewijs
o Art. 339 Sv.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper becuecamille4. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.