Socialezekerheidsrecht
Korte inleiding ( NIET ALLES IN BOEK + Inleidende pp1 moet je niet kennen
voor het examen)
INLEIDING OM HET HOOFDSTUK TE SNAPPEN en om de plaats in de samenleving te snappen
Vaak gebruikte term = sociaal vangnet
- Basis= inkomen uit arbeid
- Geen inkomen uit arbeid= vervangingsinkomen (één van de twee grote aspecten van het recht)
Sociale zekerheidsuitkering= verbonden aan eigen bijdragen aan de sociale zekerheid ( je moet zelf
bijdragen voor je iets kan krijgen, een tijdje gewerkt hebben EN dan kan je er van genieten)
vb. iemand verliest zijn werk en wil een uitkering, maar hij moet voldoende gewerkt hebben. Als dat zo
is krijgt hij geld zo niet dan valt hij door de mand en krijgt hij geen geld)
Sociale bijstand= zonder eigen bijdrage (geven aan iedereen die in nood is, relatief weinig
voorwaarden )
vb. als je niet aan de voorwaarden voldoet krijg je dan van het OCMW een soort leefloon ( enige
voorwaarde is dat de persoon geen menswaardig leven kan lijden)
KRITIEK op het Belgische systeem
- Onbeperkt in tijd ( je kan het zolang als je wil raadplegen
- Te ruime toegang tot sociale zekerheid ( omdat ze niemand in armoede willen)
- Sociale bijstand= geen eigen bijdrage
Theodore Dalrymple ( heeft een theorie over sociale zekerheid) sociale voorzieningen zijn het probleem, niet de
oplossing)
In België Activering ( zorgen dat de mensen jobs vinden/hebben)
Sociale bescherming : onderscheid kunnen maken (Belangrijk)
Onderscheid is zeer belangrijk!
- Werknemers
- Zelfstandigen
- Ambtenaren
We willen dat mensen werken WANT iemand die werkt draagt bij tot de sociale zekerheid
Twee uitschieters in uitgaven
- Ziektekosten
- pensioenen
Twee historische modellen
- Bismarck-model (verplichte sociale verzekering voor arbeiders en hun werkgevers bijdrage moesten betalen
aan de overheid)
- Beveridge-model (minimumuitkering aan iedereen, minimaal sociaal zekerheidssysteem)
,Hoofdstuk 1: Inleiding tot de sociale zekerheid
1. Wat is sociale zekerheid?
= Geheel van maatregelen en instellingen die als doel hebben aan elke burger voldoende bestaansmiddelen te waarborgen.
Dit wanneer diens bestaanszekerheid ten gevolge van een bepaalde risico’s wordt bedreigd.
Bv. Na een ongeval, bij ziekte, werkloosheid of ouderdom, bij zwangerschap en na de bevalling,…
Inkomsten blijven doch kosten nemen toe: tegemoetkoming in kosten
Bv. Door ziekte of een ongeval zware kosten hebben voor de medische zorgen, opvoeding van de kinderen DUS
kinderbijslag
HET ZELFDE ANDERS GEFORMULEERD
Sociale risico’s TWEE manieren bestaanszekerheid van de burger aantasten
1) Inkomen verminderen
= Arbeidsinkomen valt gedeeltelijk of volledig weg
Bv. Na een ongeval, bij ziekte, werkloosheid of ouderdom, bij zwangerschap en na de bevalling,…
OPLOSSING
De verschillende sectoren van de sociale zekerheid komen tussen ( bepaalde voorwaarden) inkomensverlies op te
vangen
2) Uitgave te vermeerderen
= Arbeidsinkomsten worden aangetast door bijkomende uitgaven
Bv. Door ziekte of een ongeval zware kosten hebben voor de medische zorgen, opvoeding van de kinderen
OPLOSSING
De verschillende sectoren van de sociale zekerheid komen tussen kosten gedeeltelijk op te vangen of terug te betalen
Sociale zekerheidsuitkering
= verbonden aan eigen bijdragen aan de sociale zekerheid ( je moet zelf bijdragen voor je iets kan krijgen, een tijdje gewerkt
hebben EN dan kan je er van genieten)
vb. iemand verliest zijn werk en wil een uitkering, maar hij moet voldoende gewerkt hebben. Als dat zo is krijgt hij geld zo
niet dan valt hij door de mand en krijgt hij geen geld)
7 TAKKEN van de sociale zekerheid OF 5+2 takken ( hier kan je enkel van genieten als je zelf bijdrage hebt geleverd)
- Rust- en overlevingspensioenen
- Werkloosheid
- Gezinsbijslag
- Ziekte- en invaliditeitsverzekering
- Jaarlijkse vakantie
- 2 apart= beroepsrisico’s: Arbeidsongevallenverzekering En Beroepsziekteverzekering
Beroepsrisico’s zijn beroepsziekten en arbeidsongevallen
,Sociale bijstand of residuaire regeling ( geen bijdrage plicht)
!!! Verschil van sociale zekerheid doordat hiervoor er geen bijdrageplicht is
- Soorten
OCMW steunverlening
Maatschappelijke integratie ( RMI)
Maatschappelijke dienstverlening
Inkomstengarantie voor ouderen ( IGO)
Te weinig bijdrage geleverd hebben om een pensioen te hebben, dus ze krijgen een minimumpensioen
Gewaarborgde gezinsbijslag
Als je bijvoorbeeld nog niet de juiste papieren hebt
Tegemoetkoming aan gehandicapten
= bijvoorbeeld leefloon, gewaarborgde gezinsbijslag,…
= zonder eigen bijdrage (geven aan iedereen die in nood is, relatief weinig voorwaarden )
vb. als je niet aan de voorwaarden voldoet krijg je dan van het OCMW een soort leefloon ( enige voorwaarde is dat de
persoon geen menswaardig
1. Enkele kenmerken van de sociale zekerheid.
1.1. Solidariteit
Centraal begrip van ons sociaalzekerheidssysteem = SOLIDARITEIT ( tussen verschillende personen/ categorieën)
Solidariteit doordat:
- Werkende mensen bijdragen moeten betalen in hun verhouding tot hun loon
- Financiering door gemeenschap
- Andere aspecten van het systeem
- Uitkering en tegemoetkoming ontvangen
1.1. Verplicht karakter ( Bismarck-model)
- Wettelijke onderwerping aan een stelsel van sociale zekerheid
- Verplichte bijdragen
1. Stelsels van sociale zekerheid.
3 stelsels goed uit elkaar kunnen houden!!!!!! ( Wij spitsen ons toe op de werknemers)
1) De stelsels van de loontrekkende
Werknemers= verbonden met een werkgever door een arbeidsovereenkomst ( kan altijd ontslaan worden en hier spreken
we over LOON Loon= arbeidsovereenkomst) Dragen het meeste bij en genieten van veel rechten.
2) Het stelsel van de zelfstandigen
Ambtenaren= verbonden met een overheid door een statuut ( je bent vast benoemd DUS werkzekerheid. Hier spreken we
over wedde) Dragen minder bij en hebben iets minder rechten
, Als men ontslagen word heeft hij minder dekking omdat hij niet bijdraagt tot de werkloosheid ( geen
werkloosheidsuitkering)
Vijf takken in de sociale zekerheid:
- Geneeskundige verzorging
- Arbeidsongeschiktheid of invaliditeit
- Moederschapsverzekering
- Gezinsbijslag
- Pensioen en faillissement
1) De stelsels voor de ambtenaren
Zelfstandigen= niet verbonden door een arbeidsovereenkomst of een statuut (Werkgever)
1. Structuur van de RSZ.
Sociale zekerheid voor werknemers hoofdzakelijk gefinancierd door bijdragen op het loon + aangevuld met
overheidssubsidies. (WN en WG betalen een deel van de bijdrage dragen beide de sociale lasten
Begrippen schema pagina 249 + extra zelfgemaakte schema
- Brutoloon
- Nettoloon
- Totale loonkost
Naast sociale bijdragen ontvangt het stelsel van de sociale zekerheid ook subsidies van de overheid
Zie schema pagina 251
RSZ= rijksdienst voor de sociale zekerheid
- Centraal organisme van de sociale zekerheid
- Innen van de sociale bijdragen en de overheidsbijdragen
Verdelen van de fondsen over de verschillende takken van de sociale zekerheid via de centrale organismen: AFKORTINGEN
KENNEN
Dit zijn de 5 takken plus twee!!
RIZIV= rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering
Verdeelt geld tussen ziekenfondsen en de officiële Hulpkas voor ziekte en invaliditeitsverzekering.
Behandeld alles die betrekking heeft met ziekteverzekering
RVA= rijksdiensten voor arbeidsvoorzieningen
Stelt het recht op werkloosheidsvergoedingen vast. En voor de uitbetaling doen ze een beroep op de hulp-kas voor
werkloosheidsuitkeringen. Of op de uitbetalingskassen van de drie vakbonden ( ACV, ABVV, ACLVB)
Centrale organisme met betrekking op uitkering en recht op betaling
FPD= federale pensioendienst
Berekent pensioenen en betaalt die uit
RJV= rijksdienst voor jaarlijkse vakantie
Zelf een deel van de uitbetalingen van het jaarlijkse vakantiegeld voor handarbeiders verricht EN een deel ervan doorgeeft
aan de private vakantiefondsen opgericht door de werkgevers
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper stacigenouw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,39. Je zit daarna nergens aan vast.