100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting Familierecht (ppt + lessen geïntegreerd + soms boek) €9,49   In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting Familierecht (ppt + lessen geïntegreerd + soms boek)

 129 keer bekeken  7 keer verkocht

Volledige samenvatting van familierecht gebaseerd op de powerpoints, aangevuld met de nota's uit de lessen en soms het boek

Voorbeeld 4 van de 127  pagina's

  • Ja
  • 5 januari 2022
  • 127
  • 2021/2022
  • Samenvatting
book image

Titel boek:

Auteur(s):

  • Uitgave:
  • ISBN:
  • Druk:
Alle documenten voor dit vak (23)
avatar-seller
vub123
HOOFDSTUK 8: FAMILIES
1. Betrekkingen tussen partners: horizontaal familierecht (partnerrelatierecht)
2. Betrekking tussen ouders en kinderen: verticaal familierecht
3. Verwanten
4. Kruispunten




INLEIDING

Waar gaat het over?

 Titel en definitie van ‘familie’ en ‘familiale betrekkingen’ in het (oude) BW?
 Neen, je vind nergens in het BW een definitie voor familie of familiale betrekkingen. We gaan
verschillende begrippen door elkaar terugvinden zoals gezin, familie, huishoudens.

 Verwarring tussen ‘familie’, ‘gezin’ en ‘huishouden’: wanneer gaat het om familierechtelijke betrekking?
 3 categorieën van elkaar onderscheiden (zie hieronder)

 Soorten familierechtelijke betrekkingen in (oud) BW:
 Tussen partners (1°)
o ‘het gezin’ = partners + kinderen die huishouden vormen (=enge betekenis)
 Tussen ouders en kinderen (2°)
 Binnen de ruimere verwantengroep (3°)
o ‘uitgebreide familie’, huishouden is niet noodzakelijk



Definities:

 ‘gezin’ in ruimere opvatting: elk huishouden van partners of verwanten die economisch van elkaar
afhankelijk zijn

 ‘huishouden’: groep personen die samenleven onder éénzelfde dak en samenleving gezamenlijk ‘besturen’
=> gezin = huishouden tussen familieleden
 Bv. Samen rekeningen betalen, samen investeren in het huis zoals bijvoorbeeld een nieuwe badkamer

 Horizontaal familierecht= solidariteit op basis van bestaan van partnerrelatie (1°) => binnen één generatie
verbanden leggen
 Binnen één generatie omdat er geacht wordt binnen je generatie een partner te zoeken

 Verticaal familierecht= solidariteit over de generaties heen (2° en 3°), ook tussen leden van eenzelfde
generatie omwille van gemeenschappelijke voorouders (bv. Broers-zusters)

 ‘familie’ => huishouden => functionele benadering => momenteel: eerbied van het gezins- en familieleven
(art. 8 EVRM): beleving ‘familierechtelijke’ betrekkingen en ‘feitelijke betrekkingen’ die ermee voldoende
vergelijkbaar mee zijn



1

,  Als we vandaag ons afvragen wat familie juist inhoud dan gaan we kijken naar het Europees Hof voor
de Rechten van de Mens, meer en meer is dit een feitelijke aanknopingspunt. Kijken naar de band van
het gezins- en familieleven, dit zijn beschermwaardige relaties die geviseerd worden door art. 8 EVRM.

 Het kan een juridische betekenis hebben, familierechtelijke betrekkingen (vastgestelde betrekkingen)
of een feitelijke betekenis (gewoon het feit dat je leeft als een familie).




PARTNERS: HORIZONTAAL FAMILIERECHT

WAAR GAAT HET OVER?

= eerste pijler familie en familierecht (=partnerrelatierecht)

 Bescherming die partners elkaar (moeten) bieden omwille van levensgemeenschap (zal bestaan, bestaat of
heeft bestaan) (=doel eerste pijler)

 Partnerrelatierecht bepaalt aanvang, eindiging en juridische inhoud levensgemeenschap tussen partners en
ten opzichte van derden

 Partnerrelatie bepaalt aanvang, eindiging en juridische inhoud levensgemeenschap tussen partners en ten
opzichte van derden



Wanneer is er dan spraken van een partnerrelatie als we willen gaan aanknopen bij levensgemeenschap?
Wanneer wordt die levensgemeenschap aangegaan tussen partners? Wat is het onderscheid met andere
relaties?

 Persoonlijke relaties, aanknopingspunt: gevoelsbanden of uiting van gevoelsbanden worden beklemtoont
 Solidariteit bestaan tussen de partners

 Banden en betrekkingen moeten enige duurzaamheid vertonen
 Samenwoning, duur van de relatie, feit dat er gemeenschappelijke kinderen zijn geboren

 Levensgemeenschap tussen minstens twee personen op basis van gelijkwaardigheid (‘consenting adults’)
 Twee toestemmende volwassenen, twee personen die ervoor kiezen om zo een partnerrelatie duidelijk
aan te gaan. (concensueel)



Hoe zit het als we het bekijken vanuit een sociobiologisch standpunt?

 Horizontaal familierecht is ‘nevenfunctie’ van het verticale familierecht (sociobiologisch)
 Opname zorgfunctie over kinderen => (economisch) minder zelfredzaam => opvangen door solidariteit
andere
Vb. Als één van beide partners beslist om de zorg van de kinderen op te nemen dan plaatst deze
zichzelf in een kwetsbare economische positie, je kan niet gaan werken want je moet voor de kinderen
zorgen. Deze kwetsbaarheid of de mindere zelfredzaamheid moet opgevangen worden door de andere
ouder die wel inkomsten zal generen. Daarom is de solidariteit zo belangrijk.


2

,  Stabiele opvoedingsomgeving tussen ouders = in het belang van het kind
o Vroeger, voor 1987 was het zo dat in opvatting van de wetgever het huwelijk het optimale
opvoedingskader was voor een kind. Binnen het huwelijk moesten kinderen worden verwekt en
geboren worden, dat waren vroeger de wettige kinderen. Kinderen die buiten het huwelijk
werden geboren waren kinderen die veel minder goed werden behandelt, minder juridische
gevolgen aan werden gekoppeld. Nog slechter behandelde kinderen waren de kinderen verwekt
door overspel, nog slechter waren kinderen geboren uit een incest relatie.

o De wetgever had vroeger dus de opvatting om het huwelijk voldoende stabiel te maken om
ervoor te zorgen dat kinderen goed kunnen opgevoed worden in een stabiele omgeving. Daarom
was het vroeger veel moeilijker om uit de echt te scheiden. Één van de factoren waar vroeger, tot
2007 rekening mee werd gehouden, was dat bij een echtscheiding op grond van feitelijke
scheiding, de echtscheiding mocht niet tot gevolg hebben gehad dat de (materiële) belangen van
het kind niet geschonden zouden worden/ in het gedrang worden gebracht. Op grond hiervan
kon de rechter vroeger weigeren om een echtscheiding uit te spreken.

 Vandaag: vele andere redenen partners onderling solidair moeten zijn = focus geworden



VORMEN

Drie soorten partnerrelaties in het burgerlijk recht:

 Huwelijk
 Wettelijke samenwoning
 Feitelijke samenwoning



Dwingende wetsbepalingen:

Huwelijk > wettelijke samenwoning > feitelijke samenwoning

 Huwelijk bevat de meest dwingende wetsbepalingen die automatisch van toepassing zijn van zodra u in het
huwelijk treedt.

 Bij een wettelijke samenwoning heeft men enkele wetsbepalingen van het huwelijk overgenomen maar men
heeft er een heel aantal weggelaten.

 Feitelijke samenwoning staat niet in het burgerlijk wetboek, dit is geen statuut, hier en daar gaat er ad hoc
naar worden verwezen, enkele kleine regeltjes die van toepassing zijn op feitelijke samenwoners. Ad hoc
regeling, geen statutaire regeling.



Huwelijk & wettelijke samenwoning zijn geïnstitutionaliseerde samenwoningsvormen => beperking
contractvrijheid, raakt staat van persoon (u gaat een verhouding van staat aan)! Er worden rechten en plichten
vastgelegd tussen echtgenoten en wettelijke samenwoners onderling, en ook ten opzichte van derden de
rechtspositie bepaalt.




3

, SAMENWONGING ALS AANKNOPINGSPUNT VOOR REGELGEVING INZAKE PARTNERRELATIES

 Bestaan levensgemeenschap (met samenwoning) ipv partnerrelatie
 De wetgever gaat proberen rechtsgevolgen te koppelen aan het feit dat u een levensgemeenschap
bent aangegaan, niet zozeer aan de partnerrelatie.

 => boeiende rechtsontwikkelingen, in welke mate verschil in beschermwaardigheid:
 van seksueel-affectieve partners van verschillend dan wel gelijk geslacht
 van verwanten die levensgemeenschap vormen (ook omkaderen?)
 van klooster (levens)gemeenschappen, andere levensgemeenschappen ...
 => verschil in lotsverbondenheid => hoe meten? Bescherming of contractvrijheid?

 Ibid. evolutie in verticaal familierecht: levensgemeenschap belangrijker ipv bloedband
 Bezit van staat heeft (in 2007) als grondslag voor de vastlegging van een afstammingsband

 Feitelijk gezinsleven in de zin van art. 8 EVRM > bloed- of juridische banden
 EHRM gaat minder kijken naar bloed of juridische banden deze gaat kijken naar persoonlijke nauwe
banden die een beschermwaardige situatie kunnen uitmaken. Enkel naar het feitelijk gezinsleven, is dit
er? Ja? Dan koppelen we hier rechtsgevolgen aan.

 Quid feitelijke samenwoning? Bestaan? Aard? Registratie wenselijk en mogelijk?
 Wetgever heeft een probleem met het vertellen van wie nu juist feitelijke samenwoners zijn, dit staat
nergens gedefinieerd. De vraag is moeten we om te kunnen spreken van feitelijke samenwoners hen
gaan verplichten om dat eerst uitdrukkelijk te verklaren dat ze feitelijke samenwoners zijn? Laten
registreren? Is dit wenselijk? Als we dit zouden doen dan moeten we als wetgever voor ogen houden
dat we ene hele categorie van mensen die deze registratie niet willen, of niet van op de hoogte zijn, we
gaan die vergeten.




GRONDRECHTEN

 Recht op huwen (art. 12 EVRM, art. 9 Handvest Grondrechten EU), cf. nationale wet zonder dat kern ervan
wordt aangetast

 Inhoudelijk geen voorbehouden relatierecht gewaarborgd
 Recht op bescherming gezinsleven zonder te moeten huwen
 Geen volledige gelijkstelling voor niet-huwelijkse levensgemeenschappen die maar gedeeltelijk
vergelijkbaar zijn, bescherming naar de mate van vergelijkbaarheid
 Huwelijk = vergelijkingspunt
 Huwelijk > wettelijke samenwoning > feitelijke samenwoning = toelaatbaar
 Aangaan geïnstitutionaliseerde vorm van duurzaam samenwonen = uiting voornemen
gemeenschappelijk gezinsleven = dwingende rechten en plichten
 Streven van stabiliteit van huwelijksbanden door voordeligere regels is geoorloofd
 Bescherming privéleven = gezinsleven niet dwingendrechtelijk beschermen, verantwoording?
o Als je er niet boor kiest dan zou het niet dwingrechtelijk mogen beschermt worden.
o Neen, het recht op privéleven houdt in dat iedereen zelf zijn feitelijke samenwoning vorm mag
geven, zijn solidariteit mag regelen, door contractueel regelingen of net geen regelingen te
trekken.

4

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

√  	Verzekerd van kwaliteit door reviews

√ Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vub123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 62555 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€9,49  7x  verkocht
  • (0)
  Kopen