Samenvatting
Samenvatting Inspanningsfysiologie
- Instelling
- Arteveldehogeschool (Artevelde)
Onderdeel podologie bij sporters
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 32 pagina's
Voorbeeld 4 van de 32 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Dr. Jan Verstuyft – Samenvatting Lobke Van PuyveldeINSPANNINGSFYSIOLOGIE
HET LICHAAM IN BEWEGING INSPANNINGSFYSIOLOGIE
BEWEGEN MOET
X
SPORTEN MAG
Duidelijk verschil tussen bewegen en sporten => dekken niet dezelfde lagen
EXERCISE IS MEDICINE (obesitas)
BEWEGEN = HET MEDICIJN VAN DE TOEKOMST (links tussen geneeskunde en paramedische beroepen)
BEWEEG, MAAR BEWEEG VERSTANDIG => niet elke vorm van beweging heeft zelfde bewegingseffecten
Sedentair leven in maatschappij en weinig beweging => gezondheidsproblemen
Meer beweging (behandeling en preventie) heel belangrijk!!
1. OVERZICHT – INHOUD
- Energie om te bewegen
– “De menselijke motor”
=> vergelijking met benzinemotor is op aantal vlakken heel
duidelijk
- Metabole aanpassingen bij inspanning
- Cardiovasculaire aanpassingen
- Bewegen en Gezondheid (welke bewegingsvormen zijn
gezond en op welke manieren moeten die verlopen +
hoe advies geven)
INSPANNINGSFYSIOLOGIE
= wat gebeuren in het lichaam wanneer iemand beweging gaat doen
Alle stelsels spelen mee wanneer we gaan bewegen
Hoofdstuk 1: Energie in het menselijk lichaam
• Energie wordt geleverd, opgeslagen en vrijgegeven (om bewegingen te doen)
• Chemische energie wordt gehaald uit voedsel en omgezet in (onder andere) mechanische energie (beweging)
Vergelijking met benzinemotor
Energie => cellen hebben nodig (hersencellen)
Energie in voedsel (KH en vetten) => niet rechtstreeks gebruiken -> lichaam moet dit afbreken om bruikbaar te maken
ne efficiënt in de spier
ATP
ADENOSINE TRI FOSFAAT
Veel energie in opgestapeld staat in ATP
Adenosine di fosfaat => energie vrijkomen en deze energie gebruiken om te bewegen en sportbeweging uit te voeren
1
,Hoeveelheid ATP in spiercellen is beperkt
Stelt onze spieren in staat te werken.
Er is slechts een heel kleine voorraad.
ATP die direct beschikbaar is in spiercellen => 3sec inspanning uitoefenen en dan voorraad opgebruikt
Het lichaam zal continu ATP moeten aanmaken wil het individu zijn inspanningen verderzetten.
Anders dan bezinemotor -> Gebruiken brandstof maar motor niet instaat brandstof aan te maken
Dit aanmaken is cruciaal in het leveren van verschillende soorten inspanningen.
ATP = Energiedrager
Aanmaak van ATP
- ADP als signaal => eens dit gebeurd is schieten andere systemen ingang…
- Snel via CP
- Via glucose
Zonder zuurstof
Met zuurstof
- Via vetten
Via systemen is het mogelijk energie vrij te maken om ATP terug te gaan opbouwen
ATP voorraad => E gebruiken en kunnen beweging, maar uitgeput want is op => andere wegen aanspreken
CP
Glycolyse = afbraak glucose
Vetzuurverbranding
KH-verbranding
Inspanning zo lang volhouden, als dat er ATP beschikbaar is
2
,Dr. Jan Verstuyft – Samenvatting Lobke Van Puyvelde
VERSCHILLENDE WEGEN
1. Via Creatinefosfaat (CP)
= meest eenvoudige en snelste manier (zit in spiercel en kan onmiddellijk aangesproken worden en gesplitst worden)
• Door splitsing van CP komt energie vrij die gebruikt wordt om ATP te vormen
• Bij zeer intensieve inspanningen raakt CP-voorraad uitgeput
• Aanmaak van nieuwe CP gebeurt dmv energie die vrijkomt bij splitsing van ATP (recuperatie)
= fosfaatsysteem
= anaeroob, alactisch systeem (geen O2, zonder verzuring)
• levert onmiddellijk energie
• korte duur
E gaan gebruiken om ATP op te bouwen
= 2 tandwielen die met elkaar verbonden zijn
10-12sec mogelijkheid tot volhouden!!
Voorraad relatief beperkt en kortdurende inspanningen
Korte afstanden, trappen, 60m sprint => KORTE DUUR EN EXPLOSIEF = CP
2. Aanmaak van ATP via koolhydraten
Fosfaatsysteem: enkele seconden... en dan?
Koolhydraten (KH) uit onze voeding ondersteunen de energielevering
KH als glucose in het bloed of als glycogeen (spieren/lever)
Reservebrandstof op deze 2 plaatsen opstapelen
Glycogeen + ADP + P ATP + Pyruvaat
E die daaruit vrijmaken => gebruiken om ATP terug op te bouwen
In dit geval geen O2 beschikbaar
Pyruvaat -> gaat w omgezet in melkzuur
Vanaf deze splitsing bepaalt de aanwezigheid van zuurstof in onze spieren het verdere verloop
In alle tussenstappen => komen pakketjes E vrij om ATP terug op te bouwen
Eindproduct hier => melkzuur
Anaeroob maar lactisch => met vorming van melkzuur
Aanmaak van ATP via KH zonder zuurstof
Glycogeen + ADP + P ATP + Pyruvaat
Pyruvaat Melkzuur
= anaeroob, lactisch systeem
- Levert na enkele seconden energie
- Bij maximale inspanningen van relatief korte duur (enkele minuten)
- Bij versnellingen, intensieve spelsituaties, ...
- Zeer groot vermogen (hoeveelheid E die per sec w vrijgemaakt, kleine capaciteit (totale hoeveelheid E die via
systeem kan geleverd worden)
400m lopen, 1km tijdrijden en 100m zwemmen
3
, Wat is ‘verzuring’?
In het anaeroob lactisch systeem wordt melkzuur gevormd
Zonder O2 valt melkzuur uiteen in H+ en lactaat
Het is de opstapeling van H+ die de pH van het bloed doet dalen
Het verhoogde lactaat blijft een energiebron die opnieuw aangewend kan worden indien terug O2 beschikbaar is
Spier waar tijdens inspanning gebeurd = HARTSPIER (veel E nodig en kan deze enkel halen door
beschikbaarheid van zuurstof + lactaat als brandstof gebruiken)
Waterstofionen gaan zich afsplitsen => zorgen dat de PH waarde gaat dalen door stijging in zuurtegraad
Aanmaak van ATP via KH met zuurstof
Glycogeen + ADP + P ATP + Pyruvaat
Pyruvaat + O2 + ADP + P ATP + CO2 + H2O
= aeroob systeem (lucht, zuurstof)
- Levert pas na 50 tot 90 seconden energie
- Klein vermogen, grote capaciteit (totale hoeveelheid E die we via totale systeem kunnen vrijmaken = zeer
groot)
3. Aanmaak van ATP via vetten
Een vetcel bevat triglyceriden, opgeslagen:
In het perifeer vetweefsel
In de spiercel zelf
Vetten als brandstof gebruiken => heel uitgebreid en vele volumes E => genoeg om enkele marathons te lopen
Triglyceriden worden afgebroken tot vrije vetzuren (VVZ) door het enzym ‘hormoongevoelige lipase’
VVZ worden omgevormd tot acetyl-CoA en komen zo in de Krebs-cylus
Vetten kunnen enkel aeroob verbrand worden
Capaciteit van vetsysteem is zeer groot (ca 30 marathons)
Het rendement van 1 mol O2 is kleiner dan KH (benzine versus diesel) => meer O2 nodig om zelfde resultaat te krijgen
SPORT: uithouding
Vetten -> dieselbrandstof
KH -> Superbenzine
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lobkevanpuyvelde1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,09. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73918 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen