Beleidswetenschappen 3 –
Hoofdstuk 6: De zorgvrager in het
zorglandschap
Relatie zorgvrager – organisatie
o Vraag – klant, aanbod – leverancier en financier – (verzekeraar)
Verzekeraar heeft invloed op klant en leverancier
Verzekeraar stuurt en evalueert
o Kwaliteit, prijs, service, continuïteit, preventie, financiering
o Vraag en aanbod wordt multifactorieel gestuurd:
Karakteristieken van de klant: beleving, belang, leeftijd, SES…
Patiënten kijken op andere manieren naar gezondheidszorg, de ene vindt
gezond leven belangrijk de andere vindt een kort gelukkig leven beter waarbij
hij geen rekening houdt met de gezondheid.
Bv. patiënt met diabetes die zich slecht verzorgt en geen rekening houdt met
zijn aandoening.
Karakteristieken van de aanbieder: toegankelijkheid, reputatie, prijs…
Mensen met een lager inkomen zijn minder geneigd tandzorg uit te voeren.
reputatie van de arts bepaald waar patiënten zich willen laten opnemen.
Karakteristieken van omgeving: verzekering, zorgaanbod, cultuur, taboe
Verzekering: een deel van de kosten wordt door de patiënt betaald, het
andere deel door de verzekeraar.
Cultuur: gezondheidszorg wordt in culturen anders beleefd, wij vinden het
belangrijk dat onze tanden recht staan.
Taboe: genderproblematiek, borstoperaties omgeving oefent invloed uit
Overheid geeft veel richtlijnen en regelgeving waar het ZH zich aan moet houden.
Veel mensen in de maatschappij zijn niet goed geïnformeerd over vaccinatie en dergelijke.
Zorgaanbod: op veel plaatsen terechtkunnen in België
1
, “Out of pocket” aandeel
18,17% van de ZH factuur wordt door de patiënt zelf betaald, dit is erg uiteenlopend als je dit
vergelijkt met andere landen.
België: materiaalsupplementen, geneesmiddelen, kamersupplementen,
ereloonsupplementen, aanrekenbare goederen
In sommige verzekeringen wordt een éénpersoonskamer gedekt, indien dit niet zo is zullen
de meeste mensen deze niet kiezen omdat dit enorm duur is.
o Mensen gaan al sneller nadenken, “heb ik deze zorg wel nodig of dit medicament?”
o In veel gevallen, als de overheid niet betaald wordt de factuur doorgeschoven naar de
zorgvrager. Men zal als zorgvrager sneller opteren naar een goedkopere ingreep of oplossing.
o Bv. Zeldzame aandoeningen zoals bij baby Pia = out of pocket enorm hoog omdat dit niet
wordt ondersteunt door overheid.
in de zorg is de verzekeraar als financier bijzonder vergeleken met andere commerciële activiteiten.
Toch: klant kan mee financier zijn (out of pocket 20%) + alle extra’s.
Beïnvloedt ook mee, door middel van: aanbod, aanvullende verzekering, die ook impact heeft op
consumptie,….
Deels ook klassieke commerciële werking tussen zorgvrager en zorgverlener. Veel competitie, dus
commerciële ingesteldheid, maar tegelijk ook erg gereglementeerd (kwaliteit, prijs).
Zorgvrager als koper
Toegankelijkheid
o Echelonnering (0-4de lijn)
zorg in verschillende lagen kappen, kostenbeheersing
Huisartsenwachtpost, specialisatie, rationalisatie
- Huisartsengeneeskunde is veel goedkoper als een bezoek aan
specialist voorkeur van overheid
- Steeds eerst naar huisartsenwachtpost, deze kan doorverwijzen naar
hogere lijn
- 4de lijn is revaliderende zorg, op lange termijn
- Grijze zone: vrouw heeft moeilijkheden met zwanger worden en gaat
rechtstreeks naar gynaecoloog => wordt dan als “normaal” bezien
o Bereikbaarheid in tijd en afstand
o Capaciteit
Radiologietoestellen zijn duur dus laten we rationaliseren deze hoeven
niet op elke hoek van de straat te staan volgens overheid
Communicatie
o Gegevensdeling tussen hulpverleners versus privacy
o Communicatie zorgvrager en zorgverlener
EPD, e-health, GDPR, ombuds
- Over zorgvoorzieningen heen informatie delen over patiënt met
verschillende zorgaanbieders
- Ombuds wanneer patiënt vindt dat patiëntrechten geschonden zijn
Competentie
2