Besturingssystemen
1. Ergonomie
1.1. Wat is ergonomie?
= aanpassen van de omgeving aan de mens (ruimte, product, werkplek, …)
= gezond en efficiënt werken
Grieks: ergon (werk) en nomos (wet)
1.2. Gezondheidsrisico’s bij computergebruik
Langdurig werken achter beeldscherm → gezondheidsklachten armen/nek/…
Kans = Klachten aan Arm, Nek en Schouder
Meest voorkomende negatieve gezondheidseffecten:
- Stress
- Slaapproblemen
- Verkeersongelukken
- Depressieve gevoelens
- Zichtvermindering
- WhatsApp-vinger
- Ontwrichting gezinsleven
1.3. Ergonomische computerwerkplek inrichting
Zithoogte Bekken hoger dan knieën
Zitdiepte Vuist ruimte in kniekuil
Steun lage rug Boven broeksriem
Beweging rug Los zetten
Tafel en armsteunen Op ellebooghoogte
Beeldscherm Bovenrand op ooghoogte
Scherm Op armlengte afstand
Toetsenbord 15cm van tafelrand
Muis Dichtbij het lichaam
Haaks op venster en 2m afstand
1
,2. Geschiedenis (en toekomst) van computers
2.1. Voorlopers
Abacus:
1e = rekenborden met losse tellers
Later ook telramen met verschuifbare kralen
Na °Arabisch-Indische cijfers → ontwerp aangepast → ook positie van cijfers
Tafel van Salamis Met losse tellers = psefoi
Babyloniërs en Grieken
Handabacus Met losse stenen tellers = calculi
Romeinen
Exchequer Tafel met schaakbordpatroon
Verenigd Koninkrijk
Suanpan Losse tellers → kralen die verschuiven op
verticale staven
China
Soroban = evolutie suanpan
Japan
Russische abacus Rusland
Mechanisme van Antikythera:
2e – 1e eeuw v.Chr.
Bronzen tandwielen → standen van hemellichamen berekenen
Rekenliniaal:
William Oughtred (1622)
Werkt op verschillende schalen die verschuiven ten opzichte van elkaar
Vergelijkbaar principe als een schuifpasser
Gebruikt tot in ’60 sinds dan 1e tafelmodellen van elektronische rekenmacines
2
, Difference Engines & Analytical Engine:
Charles Babbage
- Difference Engine No. 1 (1822)
o Mechanisch rekentoestel
o Veeltermen berekenen
- Analytical Engine (1833)
o Mechanisch rekentoestel
o Ada Lovelace
o Algoritme om Bernoulli-getallen te berekenen
o Echte computer
- Difference Engine No. 2 (1846)
o Kleinere + betere versie No. 1
Geen enkele werd ook echt gemaakt want te duur en ontwerp wijzigde constant
Deel van AE in 1910 gebouwd ter ere van Babbages verjaardag
Babbage = vader van de computer
Lovelave = 1e computerprogrammeur
2.2. Moderne computers
Generatie Kenmerken Voorbeelden
1e generatie o Elektonenbuizen o Colossus Mk 1 en Mk 2
o Hitte o ENIAC
Jaren 40 – 1965 o Zeer groot o EDVAC
o Extreem duur o Harvard Mark II
o Onbetrouwbaar o IBM 650 IBM 701
o Input: ponskaarten
o Output: printout
2e generatie o Transistoren o CDC 1604
o Minder hitte o CDC 3600
1956 – 1963 o Minder groot o IBM 1620
o Zeer duur o IBM 7094
o Input: o UNIVAC 1108
Ponskaarten en o Programmeertaal: COBOL
Magneetbanden
o Output: print
3e generatie o Integrated Circuits (IC) o IBM System/360
o Energiezuiniger o Honywell 6000
1963 – jaren 70 o Klein o TDC-316
o Duur
o Minder onderhoud
o Input: keyboard
o Output: scherm
4e generatie o LSI- en VLSI- o Apple I
microprocessoren o Apple II
3
, Jaren 70 – 80 o Energiezuiniger o DEC 10
o Kleiner o Star 1000 Altair 8800
o Betaalbaar: PC
o Input:
keyboard en
Floppy disks
o Output: scherm
5e generatie o ULSI-microprocessoren o Alle hedendaagse
o Gebruiksvriendelijke “klassieke” computers
Jaren 80 – nu gebruikersinterfaces
o Consument
2.3. Kwantumcomputers:
Nu – toekomst
Klassieke computer werkt met bits → 2 toestanden
- Waarde 1 = hoge spanning
- Waarde 0 = lage spanning
Kwantumcomputer werkt met qubits
Qubits worden verwerkt door QPU
2 fenomenen uit de kwantummechanica:
- Verstrengeling
Kwantumtoestanden van deeltjes zijn niet onafhankelijk als ze dicht genoeg bij elkaar
geweest zijn, ongeacht hun afstand
- Superpositie
Kwantumtoestanden kunnen samengevoegd worden tot een nieuwe
kwantumtoestand
Hoeveelheid informatie uitgedrukt in qubits
n qubits = 2n bits
300 qubits = 2300 bits → niet te berekenen met klassieke computer
Ondertussen al 2000 qubits
Voorbeelden kwantumcomputers
- D-Wave 2000Q
- IMB Q 50
- Google Bristlecone
3. Soorten computers
3.1. Supercomputer
Gebouwd voor max. rekencapaciteit die dan haalbaar is
Quadriljoenen berekeningen in nanoseconde
Zeer groot
Zeer duur
Specifieke + complexe berekeningen:
- Simulaties
- Weervoorspellingen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rhunedepoortere. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.