Bovenste urinewegen
Wat is urologie ?
Heelkundige discipline die zich bezig houdt met het urogenitaal stelsel
o Nieren
o Ureters
o Blaas
o Prostaat
o Urethra
o Scrotum
o Penis
Nieren & ureters
Anatomie nieren
o 2 boonvormige organen
o Lokalisatie
Thv de rug achter de ribben in het retroperitoneum
Rechts onder de lever
Links onder de milt
Nauw verbonden met bijnieren, darmen, pancreas en duodenum
o Rechter nier ligt lager dan de linker
o 2 arteria’s renalis (Aorta Nier)
o 2 vena’s renalis (Nier Vena Cava Inferior)
Functie van de nieren
o Filteren van afvalstoffen uit het bloed
o Vocht- en zoutbalans regelen
o Rol bij botvorming (vit D, calcium, fosfor)
o Aanmaak hormonen
Renine: bloeddrukregeling
Erytropoëtine (EPO): aanmaak rode bloedcellen (erythrocyten)
,Tab 3.6 Medisch Technische Zorg 2 Dr. Franken
Anatomie afvoersysteem
o Het afvoersysteem (van klein naar groot) bestaat uit:
Nierkelk = calix
Nierbekken = pyelum
Ureter (proximaal/midden/distaal)
De ureter is geen rechte buis. De diameter varieert in functie van de lokalisatie.
Zo bestaan er 3 plaatsen waar de ureter nauwer is (nierstenen blijven hier
gemakkelijker zitten): Pyelo-ureterale overgang (PUJ) , vaatoverkruising en
vesico-ureterale overgang (VUJ).
Functie afvoersysteem
o Transport urine van de nier naar de blaas
o Door middel van peristaltische bewegingen
Afwijkingen van nieren & ureters
o Steenpathologie
o Infecties
o Tumoren
Renaal cel carcinoom (RCC)
Transitioneel cel carcinoom (TCC)
Angiomyolipoom
o Niercysten
o Aangeboren afwijkingen
Steenpathologie
o Oververzadiging van de urine met zouten
o Ontstaan van kristallen (hangen vast aan de wand)
o Kristallen groeien uit tot nierstenen
Nierstenen
o Blokkeren het afvoersysteem niet
o Zijn daarom ook niet pijnlijk
o Tenzij ze loskomen en de afvoer afsluiten `a
o Hier spreekt men dan over
Pyelumsteen
Uretersteen: proximaal, midden of distaal
o Drie klassieke vernauwingen
Pyelo-ureterale junctie (PUJ)
Vaatoverkruising iliacaal
Vesico-ureterale junctie (VUJ)
,Tab 3.6 Medisch Technische Zorg 2 Dr. Franken
Kliniek
o Typisch klinisch beeld
o Hevige krampachtige flankpijn uitstralend naar de genitaliën
o Bewegingsdrang
o Misselijkheid en braken
o Soms hematurie
o Soms pollakisurie
o Geen koorts tenzij ook een urineweginfectie (urgentie)
o Mannen komen soms met heel pijnlijke teelballen, terwijl ze nierstenen hebben
o Hoe lager de steen zit, hoe meer last je gaat hebben van lagere urinewegen
o Andere acute pathologie uitsluiten
Onderzoeken
o Labo-onderzoek
Nierfunctie kan verstoord zijn Urgentie
Inflammatoire parameters kunnen gestegen zijn
o Urine-onderzoek
Voornamelijk gestegen rode bloedcellen = leukocytose
Witte bloedcellen kunnen wijzen op een infectie
Urinekweek: infectie?
o Computer tomografie (Uro-CT)
Zonder contrast
Eerste keuze
Lage stralenbelasting
Hoge sensitiviteit en specificiteit
Diagnose van andere pathologie
o RX Abdomen
Voor opvolging van een behandeling
o Echografie nieren en blaas
Bij zwangere vrouwen
Hier mag men geen CT of RX doen om de foetus niet te beschadigen
Voor opvolging
o Intraveneuze pyelografie (IVP)
Quasi verlaten
Wordt niet meer uitgevoerd
Contrast toegediend Zien tot waar contrast afliep in nier, waar contrast niet meer
verder kan, daar zit de steen
, Tab 3.6 Medisch Technische Zorg 2 Dr. Franken
Behandeling
Metafylaxie = Voorkomen stenen
Preventie van nierstenen
“The solution of pollution is dilution”
Drinken 2-3 liter/d = allerbelangrijkste ter preventie
Al het water dat in de pap van baby’s gebruikt mag worden, is ook goed ter preventie
van nierstenen
Echter… tijdens een acute nierkoliek
Veel drinken…?
Gefractioneerd drinken = 3 liter per dag verspreiden over de gehele dag en niet
alles in 1 keer drinken, anders krijgt de nier teveel druk in 1 keer
Indien de patiënt veel drinkt
Zal de nier urine in het geblokkeerde afvoersysteem blijven pompen
De druk blijft stijgen in het afvoersysteem
Hierbij zal de koliekpijn nog erger worden
Risico op pyelumruptuur, extravasatie en infectie
Geeft geen voordeel voor spontane evacuatie steen
Dieet ifv de samenstelling van de steen
Medicatie bij sommige stenen (urinezuurstenen,…)
Niersteenkliniek - nefroloog
Medicamenteuze therapie
o Spoed intraveneus t.o.v. thuis orale medicatie
o Mag niet gegeven worden bij zwangere vrouwen of bij ernstige nierinsufficiëntie of bij
actieve maagzweren NSAID’S – ibuprofen heel goed door de prostagladines in brufen
o NSAID
In acute fase intraveneus of transrectaal
Later peroraal
Effect van NSAID
Pijnstillend effect
Geeft een ontzwelling onder de steen
Geeft normoperistaltiek van de ureter
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper alyssavandenbrande. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.