Gehoor en evenwicht therapie
Gehoor en evenwicht therapie ............................................................................................................... 1
1 Situering integrale hoorrevalidatie ...................................................................................................... 3
1.1 Doelen revalidatie ......................................................................................................................... 3
1.2 Situatie Vlaanderen en Nederland ................................................................................................ 3
1.3 Vroegtijdigheid leidt tot steeds betere resultaten ........................................................................ 3
1.3.1 Blijvende belemmeringen ondanks vroegtijdigheid ............................................................... 4
1.4 Gebarentaal VS gesproken taal ..................................................................................................... 6
1.5 Onderwijs ...................................................................................................................................... 7
1.5.1 Voorwaarden en voorzieningen ............................................................................................. 7
1.6 Factoren die het functioneren van kinderen met gehoorverlies beïnvloeden ............................. 8
1.7 Classificatie .................................................................................................................................. 10
2 Audiologische revalidatie – zorg – management ............................................................................... 11
2.1 Audiologische revalidatie ............................................................................................................ 11
2.1.1 Realiteit en noden ................................................................................................................ 11
2.2 Interactie/communicatie (ouder - kind) ...................................................................................... 12
2.2.1 Ouders hebben een natuurlijk talent ................................................................................... 13
2.2.2 Fundamentele principes ....................................................................................................... 13
2.3 Ouderbegeleiding concreet ................................................................................................... 14
2.3.1 Ouderverenigingen + informatiebronnen ............................................................................ 14
2.3.2 Ouders als belangrijkste parameter ..................................................................................... 14
3 Technische behandeling als onderdeel van integrale auditieve zorg ........................................... 16
3.1 Proces van technische behandeling (België) ............................................................................... 16
3.2 Perceptieve/sensorineurale gehoorverliezen ............................................................................. 16
3.2.1 Lokalisatie auditieve systeem + consequenties voor het resultaat vd
behandeling/revalidatie ................................................................................................................ 16
3.2.2 Doelbepaling van de technische behandeling...................................................................... 20
3.2.3 Bepaling van versterking (aard)............................................................................................ 21
3.2.4 Bepaling van versterking (vorm en hoeveelheid) en begrenzing (vorm en hoeveelheid) ... 21
3.4.5 Selectie van een geschikt hoortoestel voor perceptieve verliezen ...................................... 24
3.4.6 Verschillende modellen hoortoestellen ........................................................................ 25
3.4.7 Verificatie van de technische behandeling .......................................................................... 27
3.4.8 Validatie van de technische behandeling ............................................................................. 32
3.5 Conductieve (of transmissie) gehoorverliezen ............................................................................ 32
3.5.1 Lokalisatie in het auditieve systeem en consequenties voor het resultaat van de
behandeling ................................................................................................................................... 32
3.5.2 Doelbepaling van de technische behandeling...................................................................... 33
3.5.3 Bepaling van versterking (aard)............................................................................................ 33
3.5.4 Bepaling van versterking (vorm en hoeveelheid) en begrenzing (hoeveelheid) .................. 33
3.5.5 Selectie van een geschikt hoorhulpmiddel voor conductieve verliezen .............................. 34
3.5.6 Objectieve verificatie van de technische revalidatie............................................................ 35
3.5.7 Validatie van de technische revalidatie................................................................................ 35
3.6 Gemengde gehoorverliezen ........................................................................................................ 35
3.6.1 Lokalisatie in het auditieve systeem en consequenties voor het resultaat van de
behandeling ................................................................................................................................... 35
3.7 Aanvullende technische revalidatie via hearing assistive technology (HAT) .............................. 35
3.8 Cochleaire implantatie .......................................................................................................... 37
1
, 3.8.1 Wat is een cochleair implantaat (CI)? .................................................................................. 37
3.8.2 Waarom een cochleair implantaat? ..................................................................................... 37
3.8.3 Werking cochleair implantaat ....................................................................................... 37
3.8.4 Soorten cochleaire implantaten .................................................................................... 38
3.8.5 Zorgtraject ............................................................................................................................ 38
3.8.6 Verschillende toepassingsmogelijkheden van een cochleair implantaat ............................ 43
4 Bepalen van de behandeldoelen ........................................................................................................ 44
4.1 Realiteiten en noden ............................................................................................................. 44
4.2 Diagnosestelling .......................................................................................................................... 45
4.3 Auditieve begeleiding/training .................................................................................................... 46
4.3.1 Auditieve revalidatie ............................................................................................................ 46
4.3.2 Hoor- en luistervaardigheden ontwikkelen.......................................................................... 47
4.4 De luisterkubus ............................................................................................................................ 48
4.5 Spraakperceptiemodel (Evelien Verstraete) ............................................................................... 49
4.6 Auditory verbal therapy ........................................................................................................ 50
4.7 Visuele training: liplezen – spraakafzien ..................................................................................... 51
5 Geïntegreerde begeleiding ................................................................................................................. 54
5.1 Taalontwikkeling.................................................................................................................... 54
5.1.1 Taalontwikkeling en lichte/tijdelijke gehoorverliezen ......................................................... 54
5.1.2 Taalontwikkeling en matig-ernstige gehoorverliezen ................................................... 54
5.1.3 Taalverwerving bij (prelinguale) doofheid ........................................................................... 55
5.2 Spraakproductie bij dove kinderen ....................................................................................... 56
5.3 Sociaal-emotionele ontwikkeling .......................................................................................... 57
2
, 1 Situering integrale hoorrevalidatie
1.1 Doelen revalidatie
Uiteindelijk en ultiem doel
- Personen met een auditieve beperking in staat stellen om te evolueren naar een maximale
zelfstandigheid (autonomie)
- Een volledig fysieke, mentale en sociale en beroepsbekwaamheid stimuleren en behouden
- Volledige inclusie en deelname aan alle aspecten van het dagelijks leven
Rehabilitation (verworven)
Het terugwinnen van vaardigheden, bekwaamheden of kennis die verloren is gegaan of
gecompromitteerd als gevolg van ziekte, letsel of het verwerven van een handicap.
Habilitation (aangeboren)
Een proces dat gericht is op het helpen van mensen met een handicap bij het bereiken,
behouden of verbeteren van vaardigheden en functioneren in het dagelijks leven.
Voor kinderen heeft de habilitatietherapie tot doel een kind te helpen bij het ontwikkelen
van vaardigheden die het nog niet heeft verworven.
1.2 Situatie Vlaanderen en Nederland
Vlaanderen
- Prevalentie baby’s/kinderen
o Ongeveer 2 op 1000 pasgeboren baby’s worden geboren met een gehoorprobleem
▪ 30% gelinkt aan een syndroom
▪ 50% genetisch oorzakelijke component
o Jaarlijks identificeert kind en gezin ongeveer 80 dove of slechthorende baby’s die
worden doorverwezen voor verder onderzoek en begeleiding
o 90 tot 95% van de gediagnosticeerde baby’s heeft horende ouders
- Prevalentie volwassenen
o 60-plussers: slechthorende boven de 20%
o Slechts 1 op 3 slechthorende draagt een hoorapparaat
o 11,5% van de volwassen Belgische bevolking geeft aan tekenen van gehoorverlies te
vertonen
Nederland
- Prevalentie volwassenen
o 19-plussers: 4,5% ondervindt een beperking in het horen
o Het percentage mannen met een beperking in horen is in alle leeftijdsgroepen hoger
dan het percentage vrouwen
o 75-plussers
▪ Beperkingen in het horen komen hier het meeste voor
▪ 13,3% geeft aan een beperking in het horen te hebben
1.3 Vroegtijdigheid leidt tot steeds betere resultaten
Voor de invoering van de (neonatale) gehoorscreening
- Doofheid of zwaar gehoorverlies werd pas vastgesteld op de leeftijd van 2-3jaar
o Omdat de taal- en spraakontwikkeling niet op gang kwam
- Een verlies tussen 25 dB HL en 40 dB HL werd pas ontdekt als lezen niet lukte
Voorbije decennia zorgde de combinatie van
- Neonatale gehoorscreening
3
, - Gesofisticeerde hoortechnologie
- Evidence-based/informed inzichten in begeleiding van kinderen en hun context
Ervoor dat een gehoorverlies een beperktere negatieve impact heeft. Het kan ertoe leiden
dat een kind geen of minder taal-, spraak-, schoolse en sociaal-emotionele achterstand
oploopt.
1.3.1 Blijvende belemmeringen ondanks vroegtijdigheid
Het blijft aangewezen om vroegtijdig begeleide kinderen met gehoorverlies ook op oudere
leeftijd van nabij te volgen.
- Grootste belemmering: moeilijk of niet informeel/incidenteel kunnen leren
o Intentioneel VS incidenteel leren
▪ Intentioneel/expliciet/formeel leren
• De omgeving heeft expliciet de bedoeling het kind iets te leren
▪ Incidenteel/impliciet/informeel
• Het kind leert als nevenverschijnsel bijeen andere activiteit
• De omgeving plant of stuurt deze vorm van leren niet
o Afstand en lawaai belemmeren incidenteel leren
▪ Kinderen met hoortoestellen of CI’s hebben een betere signaal-
ruisverhouding nodig om tot eenzelfde niveau van spraakverstaan als
goedhorende kinderen te komen.
o Voorwaarden om tot incidenteel leren te komen
▪ Vroegtijdig een auditieve correctie krijgen
▪ Hoorbeelden aan beide oren moeten identiek zijn
▪ Voldoende draagtijd behalen (>10 uur per dag)
o Bilateraal horen is niet voldoende om tot incidenteel leren te komen
▪ Bilateraal = horen met elk oor
▪ Bilateraal heeft voordelen tegenover unilateraal horen
• Opheffen van het hoofdschaduweffect
• Sommatie-effect: toename aan luidheid als er geluidsstimulatie is
aan beide oren
o Enkel binauraal horen geeft toegang tot incidenteel leren
▪ Een kind komt pas tot binauraal horen als de bilaterale hoorbeelden centraal
als evenwaardig worden beschouwd
▪ Een kind dat binauraal hoort kan
• Op gehoor lokaliseren
o Kan de signalen die toekomen aan beide oren, op centraal
niveau met elkaar vergelijken op basis van geluidsniveau,
fase en frequentiespectrum.
o De hersenen meten de verschillen tussen de signalen van
beide oren op (interaurale verschillen) en bepalen hierdoor
de richting afstand en beweging van de geluidsbron.
• Komt tot spraakverstaan in ruis door het squelch-effect
o De centrale mogelijkheid om het spraak- en ruissignaal
tussen beide oren te vergelijken en te filteren, zodat de
spraak met een betere signaal-ruisverhouding wordt
waargenomen.
o Het merendeel komt niet tot incidenteel spraakverstaan
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper feebourgeois. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,19. Je zit daarna nergens aan vast.
