Inhoud
4. taalbeschouwing (in- en uitzoomen).....................................................................................................................1
1) wat is taalbeschouwing?...................................................................................................................................2
Voorbeelden..........................................................................................................................................................3
2) waarom inzetten op taalbeschouwing?............................................................................................................7
3) hoe leren leerlingen taal beschouwen?............................................................................................................8
A. HOUD REKENING MET DE BEGINSITUATIE....................................................................................................9
B. VANUIT DOELEN VERTREKKEN....................................................................................................................10
C. KIES DOODRDACHTE DIACTIEK....................................................................................................................10
D. TAALBESCHOUWELIJKE ACTIVITEITEN ONTWERPEN..................................................................................15
Ontwerp je activiteit................................................................................................................................................17
oriëntatiefase......................................................................................................................................................17
verwervingsfase..................................................................................................................................................17
verwerkingsfase (1).............................................................................................................................................17
verwerkingsfase (2).............................................................................................................................................18
afrondingsfase.....................................................................................................................................................18
Oefening: LVB bekijken en volgende vragen beantwoorden..............................................................................18
4) mythes en misverstanden...............................................................................................................................19
4. TAALBESCHOUWING (IN- EN UITZOOMEN)
1
,1) WAT IS TAALBESCHOUWING?
Taalbeschouwing = stilstaan bij zinsstructuur, nadenken over betekenis van bepaalde woorden, nadenken
welke schrijfstrategie ik gebruik
-> Je verwacht dat er ‘dan’ staat
Kinderen zijn van nature ‘taalbeschouwers’: denken spontaan na over fascinerende fenomeen (dat
taal is)
Onderstaande voorbeeldzinnen laten zien dat kinderen alle aspecten van taal onderzoeken: de vorm –
hoe taal gebruiken – wanneer + waarom sommige dingen beter niet zeggen, …
VB: ‘Doe de groentjes aan je werk, mama!’, ‘Kijk, dat is de letter van mijn naam’, …
Geleidelijk aan: kinderen steeds bewuster van aspecten + verwerven ook meer en meer begrippen die
helpen om taaluitingen te beschrijven
Taalaspecten die we beschouwen
1. Taalsysteem
= Meest concrete domein dat ook het makkelijkst ‘meetbaar’ is
= Gaat over: letters + klanken – woordsoorten – hoe zinnen gebouwd worden – wat zinsdelen
zijn – hoe tekst in elkaar zit, … -> bewust nadenken
= Gebruikt om: ‘iets’ doen met taal
2. Taalgebruik + taalgedrag
= Taal ontstaat pas als er een bedoeling is (meestal communicatie: taalgebruik)
= Gebruikt niet steeds dezelfde woorden + zinsbouw (in verschillende gesprekken): bewaken
ons taalgebruik + taalgedrag voortdurend bijsturen
= Onderscheid: zijn respectievelijk verbonden met vragen hoe mensen taal gebruiken +
waarom ze dat doen
Taalbeschouwing concreet – relevant – functioneel – boeiend maken: taalsysteem – taalgebruik – taalgedrag
tijdens taalbeschouwelijke momenten met elkaar verbinden
Lln krijgen meer inzichten in taalgedrag van individuen + groepen
Lln begrijpen talige nuances beter
Lln ontwikkelen taalgevoel -> meer grip krijgen op concept ‘taal
Taalbeschouwing is nadenken over/beschouwen van:
2
, 1. Taalsysteem
Klanken (fonologie)
-> Standaardnederlands, dialect, thuistaal
-> VB: klanken in het Nederlands vergelijken met vreemde talen
Woorden (morfologie)
-> Woordsoort en woordopbouw (samenstelling, afleiding, voor- en achtervoegsel)
Woordenschat (lexicologie)
-> de wetenschap van de woordenschat, onderzoek naar de woordenschat van taal
2. Taalgebruik en taalgedrag
o Taalgebruik: hoe iemand taal gebruikt…
o Taalgedrag: … waarom iemand dat doet en binnen welke communicatieve context
Nadenken over het eigen taalgebruik: bewust bepaalde spreek-, luister-, lees- en
schrijfstrategieën inzetten en daarop reflecteren, en nadenken over het taalgebruik van anderen
Nadenken over taalgedrag : Wie zegt/schrijft iets? Wat? Aan wie? Waarom? Met welke
bedoeling? Hoe? In welke context? Via welke weg/middelen? Met welk effect?
-> 9 vragen van het communicatiemodel
Verschillen en gelijkenissen tussen talen en taalvariëteiten
-> Standaardtaal, dialect, … (ook ‘taalsysteem’ en ‘taalgedrag’)
VOORBEELDEN
1. Taalsysteem: Onomatopee = ik verzin en maak een taal, een klanknabootsing
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper louisedemey10. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €14,39. Je zit daarna nergens aan vast.
