Journalistieke
nieuwsgaring en -
productie
Academiejaar 2020/2021
Britt Moens, Astrid P.S. & Marie De Rick
PROF. SARAH VAN LEUVEN & KRISTIN VAN DAMME
,INTRODUCTIE
Week 2
1. Inleidende les
2. Van massa- naar netwerkmaatschappij
Week 3
1. Journalistiek als beroep
2. Groepswerk toelichting
Week 4
1. Journalistiek als beroep: statuut
2. Journalistiek als beroep: profiel
Week 5
1. Journalistiek als beroep: deontologie: zelfmoord case
2. Nieuwsproductie: de werking van de redactie
Week 6 /
Week 7: nieuwsproductie
1. Nieuwwsselectie
2. Brongebruik
Week 8
1. Nieuwsproductie
2. Businessmodellen
Week 9
1. Het publiek als nieuwsconsument
2. Het publiek als nieuwsproducent
Week 10: actueel debat: fake news
week 11: groepswerken tonen
1
,INLEIDING VAN MASSA-NAAR
NETWERKMAATSCHAPPIJ
1.1. INLEIDING
In dit hoofdstuk staat de overgang van massa maatschappij naar de netwerkmaatschappij centraal en meer
specifiek de implicaties daarvan voor het journalistieke landschap. Journalistiek is immers altijd een kind van
haar tijd in gebed in de heersende maatschappij. Nieuws is bijgevolg een product van de historische,
technologische, politieke, economische en culturele factoren die typisch zijn voor een samenleving op een
bepaald moment
Technologische innovaties = katalysator voor veranderingen
• Telkens wanneer een nieuwe technologie geïntroduceerd, is er veel bezorgdheid over de gevolgen voor
de nieuwsorganisaties zelf maar ook voor het publiek
o Vb. Bij de introductie van de radio werden vragen gesteld over de effecten van nieuws op het
publiek (propaganda)
o Vb. De beeldcultuur die gepaard ging met de introductie van de televisietoestellen werd dan
weer geassocieerd met een dalende kwaliteit van het nieuws
De eerste technologische innovaties hadden dan wel hun impact op diverse actoren en organisaties in de
maatschappij maar veranderde deze samenleving niet essentieel.
• Digitale technologieën de samenleving echter wel op zijn kop met als gevolg dat nieuwe productie en
verspreiding aan grote veranderingen onderhevig zijn → disruptie op de nieuwsmarkt
• De klassieke hiërarchische organisatie van informatieverspreiding valt weg
o Elektronische informatie die netwerken worden informatiestromen gedecentraliseerd, Multi -
lineair en veel interactiever `
o Het aantal informatie verspreiden vermenigvuldig waardoor de dominante positie van
traditionele nieuwsorganisaties worden uitgedaagd
Nieuwsorganisaties kunnen in dergelijke situatie heel defensief te reageren of trachten zich zo goed mogelijk aan
te passen aan de veranderde context
2
, • Het eerste geval zetten we vooral in op commercialisering van nieuwsproductie
• En er wordt nagedacht over een structurele transformatie richting netwerkjournalistiek
JOURNALISTIEK: EEN KIND VAN HAAR TIJD
Journalistiek in de massamaatschappij → de netwerkmaatschappij
1. Nieuws is een product van zijn tijd (politiek (kiesrecht,
schoolplicht), economie (afschaffing zegelbelasting),
cultuur, technologie…)
o Politiek: begin massamaatschappij op politiek
vlak aantal veranderingen (invoering schoolplicht,
kiesplicht) --> grotere interesse in nieuws en
kranten
o Cultureel: journalisten worden meer gevoelig om bepaalde thema’s wel of niet te bespreken
(bv: gehandicapt, mindervaliden, andersvaliden, beperking → terminologie om over bepaalde
groepen te bespreken veranderd)
o Technologische verandering: transitie naar netwerkmaatschappij is een belangrijke factor
2. Status quo van een maatschappij uitgedaagd door technologische vernieuwingen
o Impact (radio en televisie) versus disruptie (internet) en introductie netwerkmaatschappij
1.2. MASSAMAATSCHAPPIJ: DEFINIËRING
Journalism studies = jonge discipline + onderdeel van de CW
• Die disciplines op haar beurt ontstaan met de opkomst van de massamedia op het einde van de 19e en
begin 20e eeuw
o Eind 19de eeuw evolutie van kranten tot massamedium en in de loop van de 20ste eeuw radio
en televisie
• De eerste communicatie wetenschappelijke studie ontstonden uit de bezorgdheid over de impact van
deze massamedia op het grote publiek
• Die eerste studies hebben u als gemene deler dat ze trachten het verloop van de effecten van massa
communicatie in kaart te brengen
o = massa maatschappijtheorie, al is er van een echte theorie geen sprake eerder van een
collectie van gelijkaardig denken en onderzoek naar massamedia
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mariederick1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,39. Je zit daarna nergens aan vast.