Operationeel Beheer en Logistiek 2021-2022 | [Naam van auteur]
OPERATIONEEL BEHEER EN LOGISTIEK
CHAPTER 1: BASICS OF OPERATIONS MANAGEMENT
CREATING VALUE
Waardeketen van Porter: waarde realiseren op basis
van waardepropositie.
Onderscheid tussen primaire en secundaire activiteiten:
• Primaire activiteiten: rechtstreekse invloed op
het proces, moeten op elkaar afgestemd zijn
o Inbound logistics: fase waarin men
ervoor moet zorgen dat alles van inputs op tijd aanwezig zijn
o Operations: transformatieproces
o Outbound logistics: distributieketen
o Marketing & sales: Welke producten bieden we aan? Wie zijn onze klanten? …
o Service: technische dienst, dienst na verkoop …
• Secundaire activiteiten: ondersteunende activiteiten die primaire activiteiten ondersteunen
Als alles goed gaat creëert men een margin: klant is bereid meer te betalen voor het eindproduct dan dat alle
inputs je gekost hebben
THE TRANSFORMATION PROCES
Middelste horizontale lijn: fysieke transformatie,
inputs transformeren tot outputs
Customer feedback: incentive, feedback van klanten
Performance information: feedback vanuit het
productieproces
Voorbeeld: een auto bestaat uit heel veel onderdelen
dit zorgt ervoor dat plannen zeer belangrijk is, als 1 onderdeel mist kan alles mislopen
OPERATIONS MANAGEMENT
Wat is operations management?
• Kern businessfunctie aanwezig in elk bedrijf
• Focust op het transformeren van de onderneming zijn inputs tot outputs
o Inputs: materialen, technologie, informatie, faciliteiten, mensen, …
o Outputs: afgewerkte goederen of diensten
• Verantwoordelijk voor plannen, coördineren en het controleren van de grondstoffen
Efficiënte operations management laat een onderneming toe beter, goedkoper en sneller te presteren →
voordeel ten opzichte van concurrentie
Essentieel dus om competitief te kunnen zijn met concurrenten
1
, Operationeel Beheer en Logistiek 2021-2022 | [Naam van auteur]
MAJOR BUSINESS FUNCTIONS
Situering binnen bedrijf van operations management
Directe rapportering aan CEO
Veel ondersteunende functies
OPERATIONS MANAGEMENT DECISIONS
Strategische niveau: beslissingen op lange termijn die
niet vaak voorkomen, hebben een grote impact door
hun breedte en sturen de richting van de organisatie
Tactisch level: korte termijn beslissingen die vaker
voorkomen, zijn gebonden aan strategische beslissingen
en zijn meer gericht op bepaalde afdelingen en taken
VALUE ADDED
Operations management is erop gericht de toegevoegde waarde of productiviteit zo hoog mogelijk te houden
• Netto toename tussen de waarde van het afgewerkt goed en de waarde van alle inputs
• Minimaliseer verspilling: elimineer activiteiten dat geen waarde toevoegen
• Maximaliseer efficiëntie: voer activiteiten uit aan de laagst mogelijke kost
Voorbeeld: evolutie in supermarkt van kassa naar selfscan en nadien scannen met gsm, klanten kunnen
efficiënter te werk gaan en winkel minimaliseert kosten
TYPES OF ORGANIZ ATIONS
Productie:
• Tastbare goederen: kan op voorhand worden geproduceerd en opgeslagen in voorraad
• Weinig klantencontact en langere tijdspanne tussen productie en ontvangst product door klant
• Kapitaalintensief
Diensten:
• Niet-tastbare goederen (ideeën, assistentie, informatie, …)
• Hoog klantencontact en kortere tijd tussen productie en
levering (respons time)
• Arbeidsintensief
Verschil tussen goed en dienst is niet altijd zwart-wit. Ondernemingen
kunnen aspecten van zowel productie- en dienstenorganisaties
hebben.
• Pure dienstverlening (pure services): weinig automatisatie,
hoge arbeidsintensiviteit, hoge mate van klantencontact.
• Gemixte diensten
• Quasi-productie (quasi-manufacturing): heel erg geautomatiseerd. Bv: postsorteercentrum:
dienstverlening voor rondbrengen van pakjes, een sorteercentrum zelf is wel zeer geautomatiseerd.
2
, Operationeel Beheer en Logistiek 2021-2022 | [Naam van auteur]
EMPLOYMENT BY SECTOR
Meerderheid van mensen werkt in de dienstensector.
Het aandeel hierin blijft ook toenemen.
HISTORICAL MILESTONES
Achtergrond van operations management.
Producten waren vroeger uniek en gemaakt door een
vakman tot de industriële revolutie voor verandering
zorgde, deze 3 theorieën die aan de grondslag lagen van de industriële revolutie:
• James Watt (1764): stoommachine, zorgde ervoor dat er grotere afzetmarkten konden worden
bediende
• Adam Smith (1776): division of labor, productie onderverdelen in verschillende fases (standaardisatie)
• Eli Whitney (1790): interchangeable parts, voorraden aanleggen die voor alle producten gebruikt
kunnen worden
In het begin van de 20e eeuw kwam de eerste grote paradigma in het domein van operations management,
namelijk Scientific management (Taylorisme):
• Frederick Taylor (1900): ging ervan uit dat werknemers zo langzaam mogelijk over een bepaalde
handeling gingen doen omdat ze wisten dat er toch een loon was, daarom werden lonen gebaseerd op
basis van de prestaties
• Henry Ford (1913): lopende band (assemblagelijn), hielp voor massaproductie, betere efficiëntie
In deze fase werd er vooral op maar 1 P gefocust, namelijk de P van profit.
HISTORICAL MILESTONES PART 2
Fase waarin men ontdekte dat men ook rekening moest houden met mensen. De 2e P, de P van people.
Human relations management:
• Hawthorne effect (1930s): Ontdekt dat productiviteit stijgt van zodra werknemers aandacht en
erkenning krijgen
• Andere factoren dan geld die bijdragen aan productiviteit:
o Job enlargement: een groter deel van de totale taak op zich nemen
o Job enrichment: meer inspraak krijgen in het werk dat ze uitvoeren en de planning
Managment science:
• Fase waarin men wiskundige optimalisatietechnieken ging gebruiken om de bedrijfsvoering te
optimaliseren
• Theorie ontstaan tijden 2e wereldoorlog, tijdens oorlogen was er veel innovatie om een voordeel te
kunnen hebben tegenover de vijand
• Gecommercialiseerd in de jaren 1970 met de introductie van computers in de bedrijfswereld
3
, Operationeel Beheer en Logistiek 2021-2022 | [Naam van auteur]
TRENDS IN OM SINCE 1980S
Start globalisatie in 1980: bedrijven grotere afzetmarkten bedienen (ook naar buitenland) en doen ook soms
aan offshore production.
Japanse bedrijven hadden een voorsprong op Westerse markten door JIT en TQM, nadien kwam er wel een
inhaalbeweging van die Westerse markten
• Just-in-time philosophy (JIT): Bereik een hoogvolumeproductie met minimale voorraad door verspilling
te elimineren en continue procesverbetering
• Total quality management philosophy (TQM): Kwaliteit verbeteren door het elimineren van
productiefouten en door kwaliteit een verantwoordelijkheid van iedereen te maken
• Economic globalization: Toenemen van internationaal verkeer van goederen, kapitaal, diensten,
technologie en informatie
GLOBALIZATION
• Globalisatie heeft gezorgd voor een enorme toename in transport wereldwijd
• Vliegtuigtransport vooral voor waardevolle goederen, anders via containertransport
• Toename containertransport in Europese havens, uitgedrukt in TEU (Twenty Foot Equivalent Unit)
• Ook schepen worden veel groter
• Waarom offshoring? Heeft veel nadelen (verlies aan controle, transport, …), maar heeft ook veel
voordelen (goedkopere productie, transport per schip is eigenlijk goedkoop, …)
o Voorbeeld: transportkost voor een iPad van Singapore naar Leipzig is €0,12 per eenheid, is
heel weinig, zeker als je het kan produceren in landen met lagere lonen
TRENDS IN OM SINCE 19 90S
• Business process reengineering (BPR): Bedrijven herbekijken en bestuderen hun processen om
efficiëntie toe te laten nemen, kwaliteit te verhogen en kosten te verlagen
• Responding to changing demand and customer expectations: Concurrentie gebaseerd op flexibiliteit
(bv: massaproductie) en tijd
• Supply chain management (SCM): Beheren van de doorstroom van materialen en informatie van
leveranciers en kopers van grondstoffen tot de eindklant
BUSINESS PROCESS REENGINEERING
• Michael Hammer (1990): “Reengineering work: don’t automate, obliterate”
• Innovatieve bedrijven herdenken vaak traditionele processen in plaats van nieuwe producten of
diensten aan te bieden (bv: Netflix, Uber, Airbnb, …)
• Voorbeeld: Procter & Gamble, hadden zich opgesplitst in 5 verschillende productielijnen, elke afdeling
ging individueel met de klanten interageren (ook op vlak van facturen, transport, …), nadien werd het
bedrijf gereorganiseerd waarbij er op een uniforme manier geïnterageerd werd met de klant wat
efficiënter was, ook betere informatiesystemen
• Bedrijven zijn vaak bezig met op dagelijks niveau brandjes te blussen, terwijl ze eigenlijk eens zouden
moeten uitzoomen om een groter beeld te krijgen
MASS CUSTOMIZATION
Uitgestelde differentiatie: Het productieproces begint met het maken van een generiek of familieproduct dat
zo laat mogelijk wordt afgewerkt tot een specifiek eindproduct (Bv: een basic pull waar pas op het laatste
moment iets op gedrukt wordt). Kruising tussen massaproductie en maatwerk (inspelen op belangen van de
klant).
4
