Samenvatting van het vak dierziekten landbouwhuisdieren. Deze samenvatting bevat info van de slides + info uit de hoorcolleges + foto's voor de gegeven ziektes.
Dierziekten Landbouwhuisdieren
Dierziekten landbouwhuisdieren – Rund
Stofwisselingsstoornissen
1) Kalfziekte (hypocalcemie)
• Vlak voor of na kalven
o We zien dit voornamelijk op dag 1 of dag 2 na het kalven
o Zware kalving – zenuw geraakt → dan kan het zijn dat het dier een tijdelijke
of permanente verlamming heeft bij de achterpoten
• Hoogproductieve koeien
o Koeien die van 45 kilo melk per dag naar 50 kilo melk per dag gaan
• Duf, niet meer recht, niet meer eten
o De koe komt de eerste dag recht, maar doet daarna niets meer
o Oren voelen koud aan en het dier gaat achteruit
o Ze word suffer en ligt met teruggeslagen hoofd
o Oorzaak : te lage calciumbloedspiegel
▪ De koe moet plots van 0 melkproductie naar 15 à 20 liter per dag
• Zeker bij Holstein koeien – deze laten hun melkproductie
voorgaan op hun eigen gezondheid – ze gaan eronder door
▪ Te weinig Ca-opname door slechte eetlust
▪ Te hoge en te plotse massale Ca-afgifte door startende melkgift
o Remedie - preventief:
▪ Ca-arm dieet in droogstand (‘trainen’ van parathyroïd)
▪ Kation – Anion verschil in droogstand
• Anion: negatief geladen ion
• Kation: positief geladen ion
▪ Ca-rijk dieet rond en na kalven
• Remedie: de professionele bedrijven zijn hier alert op. In de droogstand periode,
voor ze gaat afkalven ga je ze trainen. Je traint de bijschildklier door de dieren de
laatste 10 dagen een beetje te weinig calcium te geven waardoor het parathyroïd
hormoon in gang schiet en dus zelf calcium gaat aanmaken. Deze dieren leren om
het parathormoon aan te maken omdat de bijschildklier actiever wordt.
• Verzuring van het bloed – een lichaam gaat er steeds naar streven om de pH van
het bloed op 7 te houden – door de mineralen niet in verhouding te geven gaat de
ph zakken en dit wil het lichaam niet. Calcium fungeert in het lichaam als een buffer
en zullen we calcium toevoegen in het bloed.
o In de droogstand moet je zorgen dat het bloed een beetje verzuurd
waardoor het bloed in gang schiet om deze calcium balans optimum te
houden.
,• Kalfsziekte komt niet voor bij jonge dieren – eerder uitzonderlijk – hoe jonger een
dier is hoe makkelijker ze calcium kunnen halen uit de botten. Kalfsziekte zien we
vooral bij runderen die voor de 2de of 3de keer gaan afkalven. Deze kunnen minder
calcium halen uit hun beenderen.
• Hoe voorkomen?
o Zorgen dat het parathormoon wordt geactiveerd
▪ Lage kationen-anionen balans
▪ Calcium vermindering gedurende 10 dagen voor het afkalven
o Speciale voeders – droogstandmineralen → Hier zit meer magnesium in –
werkt ondersteunend voor de bijschildklier. Voeders waar veel positief
geladen deeltjes in zitten hebben we niet graag, liever meer negatief
geladen deeltjes.
▪ Gras is op het einde van de droogstand minder interessant om de
lage kation-anion balans te krijgen
▪ Maïskuil en perspulp wel goed
o We doen dit niet bij vaarzen omdat het voeder niet zo lekker is, vaarzen zijn
jong en hebben minder kans op deze ziekte. We willen dat deze dieren goed
eten.
o Gras weglaten is niet interessant omdat dit een belangrijk onderdeel vormt
van het rantsoen. Als we dit niet zouden geven en dan opdrijven na het
kalven is niet goed voor de pens. Het is een kwestie van een evenwicht te
vinden.
o Afhankelijk van het bedrijf, zie je hoe deze met deze ziekte omgaan.
o Hoe meer liters een dier gaat produceren, hoe meer kans het dier heeft op
deze ziekte.
,2) Slepende melkziekte of acetonemie of ketonemie
• Sluipende vorm
• Het is een aandoening die ontstaat doordat de dieren in negatieve energie balans
komen (ze hebben energie tekort en gaan lichaamsreserves moeten gebruiken). Ze
zijn verplicht lichaamsreserves te gebruiken. Normaal zijn de dieren in goede
gezondheid, goede eetlust, genoeg koolhydraten binnenkrijgen de pens is hieraan
aangepast dus we krijgen geen pensverzuring, het rantsoen is in evenwicht en dus
ook genoeg ruwe vezel aanwezig. We krijgen een pens fermentatie die ok is en
vluchtige vetzuren die voor 75% van de energielevering instaan. Via glucogenese
worden er vetzuurketens en glucose aangemaakt worden. Deze vetzuurketens en
glucose gaan ervoor zorgen dat melkzuurvet en melksuikers gevormd worden.
• In transitie periode is de koe niet optimaal. De baarmoeder moet herstellen,
mastitis, last van omschakeling rantsoen. Goede eetlust is geen evidentie. Ze moet
van lage energiebehoefte en dracht omschakelen naar hoge energiebehoefte.
Koolhydraten opdrijven om aan energie voldoen en geven we dus niet voldoende
ruwe vezel. De koe komt niet toe met de energie via vezels. Ze moet
lichaamseiwitten en vetten afbreken, de lever zorgt dat er wordt voorzien in de
melkproductie.
• Bij de afbraak van lichaamseiwitten en lichaamsvetten worden er ook
restproducten geproduceerd = ketolichamen. Ketolichamen gaan circuleren in de
bloedbaan, deze hebben een negatief effect op de eetlust (zorgt voor vermindering
van voedselopnamen) = vicieuze cirkel. Ze hebben energie tekort en gaan hier
onderdoor.
• Dieren die getraind zijn, rieken runderen met slepende melkziekte. Deze ziekte
geeft een aceton geur weer.
, • Energiebehoefte = rode lijn
• Einde droogstandperiode – biest klaarmaken, energiebehoefte stijgt, kalf zit klaar
om te komen
• Eerste 100 dagen = transitieperiode – de energie behoefte stijgt
o DS opname daalt door de vergroting van het kalf en de verkleining van de
pens
o Je kan hier een onevenwicht vinden tussen wat ze nodig heeft en wat ze
kan opnemen = negatieve energiebalans = altijd aanwezig in de periode
ongeacht het ras. De grootte van de rode balk kan variëren – het kan heel
groot zijn of heel klein.
• Bij acetonemie is er dus te lage bloedglucose en te hoog aceton (ook in bloed)
• Acetonemie of slepende melkziekte is te voorkomen door:
o Koeien schraal te voeren tijdens de droogstand, anders leververvetting →
nóg slechtere leverfunctie
o Veel structuur + veel KH na kalving
• De runderen die bezwijken (boer ziet dit) – belt de dierenarts en deze ruikt de
aceton (herkent de symptomen). De dierenarts gaat glucose toedienen via de
bloedbaan en loopt via de uier het lichaam in. Terwijl dit infuus loopt, bekomt het
dier en heeft een gigantisch positief effect op het rund.
• Preventief werken = werken in de droogstand – kiezen voor rassen die hier weinig
last van hebben of geschikt voeder voor tijdens de droogstand.
• Wanneer dieren vervet zijn in de droogstandperiode – deze dieren kunnen sneller
bezwijken aan ketonemie ten opzichte van dieren die op goede conditie zijn.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper gemmafisher. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
