Deel 1 Sociaal-agogisch handelen als wetenschappelijke discipline
Hoofdstuk 1 Definitie en kenmerken van het sociaal-agogisch handelen
Veranderen en helpen veranderen
◦ Veranderen
- Overgankelijk: het anders maken (bv. Je kamer opnieuw inrichten)
- Onovergankelijk: anders worden (bv. Het weer die veranderd)
Sociaal + agogisch = sociaal-agogisch
Sociaal-agogisch handelen:
◦ het gaat om mensen in verandering
◦ is bewust omgaan met alledaagse aspecten
◦ niet toevallig, maar professioneel beïnvloeden
◦ verandering in de gewenste richting
Agogie = verzamelnaam voor alle professionele beïnvloeding in functie van ‘meer welzijn’
Kenmerken van agogie (= sociaal agogisch handelen)
1. Het gaat steeds om mensen in verandering (bv. een verpleegkundige helpt een patiënt zijn
liefstijl zodanig te wijzigen, dat hij niet meer zo snel een hartinfarct zal krijgen)
2. Beïnvloeden en veranderen “Een agoog probeert altijd mensen te beïnvloeden opdat zij
veranderen. Beïnvloeden en veranderen zijn kernbegrippen in de agogiek.” (Brinkman, 2013)
3. Er is sprake van agogie als het gaat om een psychosociale verandering
- Psychosociaal = een samentrekking van psyche en sociaal
Psyche = zoiets als ziel of geest
Sociaal = alles wat te maken heeft met de onderlinge verhoudingen van mensen
- De samenvoeging tot psychosociaal is nodig, omdat het psychische niet goed te
onderscheiden is van het sociale
Hoe je je gedraagt tegenover anderen (sociale) heeft immers alles te maken met hoe je je
voelt, wat je denkt en wat je gelooft (psychische)
Omgekeerd hangt je psychische gesteldheid mede af van bv. de manier waarop je bent
grootgebracht en van degenen met wie je omgaat
- Tot het psychosociale rekent men gevoelens en houdingen, gedragingen, gedachten,
beelden, fantasieën en dergelijke van individuele mensen, maar bv. ook de communicatie in
een groep, de normen en waarden van een samenleving en de besluitvormingsprocessen
binnen een organisatie
4. Psychosociaal functioneren
- Het begrip psychosociaal functioneren kan dus zowel betrekking hebben op individuele
mensen als op mensen in groepsverband
- Hoewel verandering van kennis, dus door verstandelijk leren, ook een psychisch proces is,
wordt dit niet tot de agogie gerekend. Vandaar dat de genoemde wiskundeleraar geen
agoog heet
- Omgekeerd houdt agogische verandering over enigszins wel een leerproces in, maar dit
gaat verder dan het weten
, 5. De beïnvloeing vindt beroepsmatig plaats
- We spreken pas van agogie als degene die de verandering probeert te bewerkstelligen, dit
nadrukkelijk doet op grond van het beroep dat hij uitoefent
- Typerend is echter dat de veranderaar als zodanig herkenbaar en aanspreekbaar is. Iemand
kan pas agoog worden genoemd als helpen veranderen zijn taak is
6. De beïnvloeding is doelgericht
- Mensen staan de hele dag onder invloed van elkaar en veranderen daardoor ook. Meestal is
die invloed echter toevallig en geen gerichte poging tot verandering. In zo’n geval gaat het
niet om agogie
- Agogisch werk betreft altijd verandering naar een situatie die van tevoren nadrukkelijk
bedacht en gepland is. De verandering moet bedoeld zijn
7. De veranderaar werkt systematisch
- Een agoog laat de zaak niet aan het toeval over, en handelt evenmin in het wilde weg in de
hoop dat het doel misschien vanzelf bereikt wordt. Hij probeert systematisch die
omstandigheden te scheppen waarvan hij denkt dat ze de beoogde verandering kunnen
vergemakkelijken. Hij maakt een plan voor zijn activiteiten en stemt deze zorgvuldig op
elkaar af, waarbij hij zich baseert op zijn vakkennis en ervaring
8. Bewuste beïnvloeding
- Het is typerend voor agogisch werk dat de beïnvloeding open en eerlijk plaatsvindt
9. De verandering wordt door de betrokkenen gewenst gewenste verandering
- In de agogie staat het belang centraal van diegene om wiens verandering het gaat. De
verandering moet door de betrokkenen gewenst worden, al zal in de meeste gevallen ook
de agoog de veranderde situatie wenselijk vinden
- Dit kenmerk onderscheid agogie van bv. beïnvloeding door reclame, waarbij het belang van
de producent voor opstaat
10. Vrijwillige beïnvloeding
- We kunnen pas van agogie spreken als degene die beïnvloed wordt zich hieraan vrijwillig
onderwerpt. Je kunt er overenigszins soms wel over discussiëren in hoeverre aan deze eisen
wordt voldaan
11. De beïnvloeing is niet wederzijds rolverdeling
- Er bestaat een ongelijke rolverdeling tussen de agoog en degene die hij helpt veranderen.
De beïnvloeding is eenzijdig gericht, van de agoog naar de ander
- Dat betekent overenigszins niet dat de beïnvloede persoon geen invloed uitoefent op de
agoog. Zo kan bv. een depressieve persoon ook zijn psychotherapeut aan het twijfelen
brengen. Die beïnvloeding is echter toevallig. De relatie die de partijen aangaan, is niet voor
deze beïnvloeding bedoelt
12. Het gaat om (jong)volwassen
- Meestal rekent men het werken met jonge kinderen niet tot de agogie
Agogiek
◦ De leer/theorie van de agogie
◦ Definitie: “Agogiek is de leer van eenzijdige, systematische, doelgerichte, beroepsmatige
beïnvloeding die gericht is op het bereiken van een meer wenselijk geachte psychosociale
situatie van volwassenen (individueel of in onderling verband) die zich deze beïnvloeding
bewust zijn en die deze situatie ook nastreven” (Brinkman, 2013).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Լիզա. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.