• Omdat elke SW in contact komt met mensen met een vreemde nationaliteit of met Belgen met
een migratieachtergrond
• Omdat verschillen in verblijfsmotief, verblijfsstatuut en verblijfsduur wezenlijk kenmerken zijn
van een superdiverse samenleving
• Omdat vreemdelingenrecht rechtstreeks ingrijpt op het dagelijkse leven van mensen
• Omdat vreemdelingen een grotere kans hebben om zich in een achterstandspositie te
bevinden
• Omdat het een rechtstak is die rechtstreeks verband houdt met actuele thema’s
• Omdat sociaal werkers voldoende kennis moeten hebben om met juiste informatie het
migratiedebat te kunnen voeden
2. Recente migratiegeschiedenis
• Interbellum – georganiseerde arbeidsmigratie
o Vooral steenkool: Italianen, Polen, Joegoslaven, Tsjecho-Slovaken
• Na WOII – economische heropbouw
o Schaarste arbeidskrachten na vrijlating krijgsgevangenen
o ’46: akkoord met Italië
o Kentering: mijnramp Marcinelle ’56
o ’56: akkoorden Griekenland en Spanje
• Jaren zestig – golden sixties
o Ongeziene economische bloei
o 130 000 werkvergunningen tussen 1961-1966
o ’64: akkoord met Turkije en Marokko
▪ Ook gericht op gezinnen
▪ Nog geen integratiebeleid
• Jaren zeventig en later
o Oliecrisis: sterke werkloosheid
o 1974: afkondiging migratiestop
▪ Geen ‘stop’, wel strikte voorwaarden voor arbeidsmigratie
▪ Gezinshereniging en -vorming blijft mogelijk
• Jaren tachtig
o Politiek besef van migratie als permanent gegeven
o Uitbouw integratie-initiatieven (ad-hoc financiering)
• Jaren negentig en later
o Schaalvergroting van het migratiegebeuren
▪ Sterke stijging van asielaanvragen
▪ Grote instroom van Unieburgers
▪ Onder andere door:
• Conflicten
• Toegenomen communicatiemiddelen
• Val ijzeren gordijn
• Technische vooruitgang
• Uitbreiding EU
• Studentenmobiliteit
o Rode draad: verstrenging van de migratieprocedures
o Zwarte zondag 1991 (enorme doorbraak Vlaams Blok)
o Uitbouw van structureel minderhedenbeleid
,3. Vreemdelingenrecht
“Geheel van rechtsregels die de rechtspositie van niet-nationale onderdanen beheersen”
• Ruimer dan verblijfswetgeving
• Wat nog?
o OCMW-wetgeving, tewerkstellingswet vreemde werknemers, integratie- en
inburgeringsdecreet, antiracisme en antidiscriminatiewetten, nationaliteitswetgeving,
kieswetgeving, sociaal huurbesluit…
Basisreglementering:
• Vreemdelingenwet
o Wet van 15 december 1980
o Betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering
van vreemdelingen
• Vreemdelingenbesluit
o KB van 8 oktober 1981
o Betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering
van vreemdelingen
• Tal van omzendbrieven
• Door vele wijzigingen moeilijk leesbaar geheel
• Nieuw migratiewetboek op komst!
Vreemdeling Juridische definitie:
“Al wie het bewijs niet levert dat hij de Belgische nationaliteit bezit” (H.1, art.1, Vrw.)
• Unieburgers
• Derdelanders
• Art. 2,2° vierde protocol EVRM (Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens)
o Iedereen vrij om eigen land te verlaten, maar… (geen automatisch recht)
• Toegang en verblijf hoort bij staatssoevereiniteit:
o Beperkt door o.a.:
▪ Internationale (mensenrechten)verdragen
• EVRM: rechtstreeks afdwingbaar
• UVRM: niet rechtstreeks afdwingbaar
▪ Europa
• Burgerschapsrichtlijnen
• Conventie van Genève: bepaalt wie bescherming mag krijgen
4. Wettelijke verblijfsgronden
• Sinds 26/01/2017 invoering twee nieuwe ‘algemene verblijfsvoorwaarden’ (Art. 1/2, 1 Vw)
(Theo Francken – NVA)
o Nieuwkomersverklaring (uitgesteld, gewesten moeten overeen komen)
▪ = Verklaring waarbij hij te kennen geeft dat hij de fundamentele waarden en
normen van de samenleving begrijpt en er naar zal handelen
o Inspanningen tot integratie worden gecontroleerd (= integratietoets)
▪ Is niet op alle verblijfsprocedures van toepassing!
• Verblijfsrecht wordt geattesteerd aan de hand van een vreemdelingenkaart of
verblijfsdocument
o Uitgereikt via de gemeente (op instructie van dienst Vreemdelingenzaken)
• Klassieke ‘geplande’ migratie: familie, werk, studies
• Heldere voorwaarden
• Aanvraag vanuit herkomstland via consulaire post (uitgezonderd Unieburgers)
• Rechtszekerheid: juiste documenten of bewijsstukken = toegang tot verblijf (tenzij risico op
openbare orde)
• Na goedkeuring (in vorm van visumsticker) afreis naar België
• Beslissingstermijnen meestal wettelijk verankerd
4.2. Beschermingsstatuten (= overmacht situaties)
• Gevaar of dreiging: veiligheid of menselijke waardigheid kan niet gegarandeerd worden in
herkomstland
• Voorwaarden zijn vager geformuleerd (uitkomst onzekerder)
• Aanvraag op Belgisch grondgebied (of Schengengrens)
• Beslissingstermijnen meestal niet wettelijk verankerd
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 31165. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.