➔ Bloed – bloedcellen & fibrinogeen en stollingsfactoren = serum
➔ Plasma – fibrinogeen en stollingsfactoren = serum
Centrifugeren van bloed
➢ Scheiding door centrifugaalkracht en tijd
➢ Normaal 5 minuten bij 1500 – 2000 G
➢ Stollingsonderzoek
o Alle trombocyten moeten er uit! Dus 15 min bij 400 G
o Trombocytenrijk plasma = 5 min bij 180 G
Chemische anticoagulantia
1. Binding van calciumionen
• EDTA-zouten
• Citraat (Re-calcificatie mogelijk, belangrijk voor stollingstesten)
,➢ Ethyleendiamine tetra-azijnzuur (EDTA)
o Chelator van Calcium2+ ionen
o 1,5 mg EDTA zout per mL bloed
Dikaliumzout Trikaliumzout
K2-EDTA K3-EDTA
Lost minder makkelijk op Lost makkelijk op
Werkt minder snel Werkt snel
Heeft minder effect op het volume RBC en Heeft effect op volume erytrocyten en
trombocyten trombocyten.
o Buisjes voor bloedafname
▪ EDTA film op binnenkant van tube
▪ Goed mengen!
▪ EDTA oplossing werkt sneller
▪ Juiste volume bloed ivm concentratie EDTA belangrijk!
(Te veel EDTA zorgt voor ‘crenation’ en degeneratie van bloedcellen.)
o Gebruik voor
▪ Hemocytometrie (chemische en fysische metingen)
o NIET gebruiken voor
▪ Morfologie (kleuring aangetast)
➢ Trinatriumcitraat (citraat)
o Chelator van Ca2+ ionen
o Gebruik voor
▪ Sedimentatiesnelheid
▪ Stollingstesten
o Bestanddeel Acid Citrate Dextrose (ACD): onstolbaar maken van bloed voor
bloedtransfusie.
o Altijd in oplossing in afnamebuis!
o Finale concentratie
▪ Voor Bezinkingssnelheid 21 mmol/L eindconc
▪ Voor stollingstesten 11 mmol/L eindconc
2. Remming van trombine
➢ Heparine
o Heparine film op afnamebuisje
▪ Buis voldoende mengen!
▪ Juiste hoeveelheid bloed afnemen
o NIET gebruiken voor
▪ Bloeduitstrijkjes (bleekblauwe achtergrondkleuring)
▪ WBC tellingen (Leukocyten en Trombocyten klonteren)
,Hemolysaat
➢ Volbloed in hypotone oplossing → cellen lyseren en celinhoud komt vrij
➢ Slechts enkele testen die op hemolysaat gebeuren (bv: HbA1c)
➢ Stuwen (druk stijgt, water uit bloedvaten geperst)
o Hematocriet in staal stijgt
o Eiwitconcentratie in staal stijgt
o Stollingsmechanisme wordt geactiveerd (testuitslagen beïnvloed)
➢ Houding
o Staand of zittend (hydrostatische druk in bloedvaten stijgt)
o Plasmavolume kleiner dan bij bedlegerige patiënten
➢ Stress
o Stollingsfactor VIII en bepaalde hormonen zullen stijgen in het staal
o Oplossing: verblijfsnaald aanleggen 5 à 10 minuten voor de bloedafname
➢ Tijdstip
o Dag-nacht ritme van bepaalde hormoonconcentraties (bv Cortisol)
o Voeding: soms is nuchter zijn nodig (bv: glucoseconcentratie)
➢ Infuusarm
o Infuusvloeistof kan bloedconcentratie verdrunnen
o Oplossing: andere arm gebruiken of infuus 5 minuten stopzetten
2. Bewaarcondities
➢ Volbloedbuis
o Stofwisseling van bloedcellen gaat door (Glucose stijgt, fosfaat stijgt, kalium daalt)
o Oplossing: binnen 2u centrifugeren!!!
➢ Hemocytometrie
o MAX 24h bij 4°C bewaren
➢ Bezinkingssnelheid (BSE)
o Max 4h bij kamertemperatuur bewaren
➢ Morfologisch onderzoek
o Vol bloed MAX enkele uren bij kamertemperatuur bewaren
o Bloeduitstrijkje maken, dit bewaard veel langer!
, ➢ Stollingsonderzoek
o MAX 2 à 3 h bij kamertemperatuur bewaren
OPGELET! = Serum (volbloed) MIN 30 min laten stollen (met activator 10 à 15 min), te snel
centrifugeren kan een nastolsel van fibrine veroorzaken waardoor problemen bij analyse opduiken
OPGELET! = Plasma + anticoagulans, bij onvoldoende mengen kan een stolsel gevormd worden die
problemen bij analyse kan veroorzaken
3. Integriteit van het staal
➢ Lipemie
o Teveel vet in serum of plasma (troebeling)
o Oorzaken
▪ Vetrijke maaltijd
▪ Stofwisselingsstoornissen
▪ Medicatie
➢ Icterie
o Verhoogd bilirubinegehalte in serum of plasma (oranje kleur ipv geel)
o Oorzaak
▪ Geelzucht
➢ Hemolyse
o Lyse van een deel van RBC zorgt voor helder rode kleur van serum of plasma door
vrije Hemoglobine in het staal.
o Oorzaken
▪ Auto-immuun hemolyse (in patiënt zelf treedt al hemolyse op)
▪ Onjuiste bloedafname
• Stuwen
• Vermenging van bloed met ontsmettingsalcohol
• Slechte venapunctie
• Onvoldoende vullen van tube
▪ Onjuiste staalverwerking
• Schudden van de tube ipv zwenken
• Tube blootstellen aan extreme temperaturen
• schokken van staal door gebruik van buizenpost
• te lang wachten met centrifugeren
• te vlug centrifugeren
• onvoldoende centrifugeren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper antonhaeck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.