Samenvatting Profielwerkstuk: kans op fatale afloop hartstilstand reduceren
19 keer bekeken 0 aankoop
Vak
Biologie
Niveau
VWO / Gymnasium
Profielwerkstuk geschreven over hoe je de kans op een fatale hartstilstand (op het veld) kunt reduceren. Nog nooit door iemand anders laten gebruiken, hierbij dus ook plagiaatvrij.
Hoofdstuk 1:
Wat is een plotselinge hartstilstand? 8
1.1 Hoe werkt het hart? 8
1.2 Plotselinge hartstilstand 10
Hoofdstuk 2:
Hoe vaak komt een plotselinge hartstilstand voor bij sporters? 12
Hoofdstuk 3:
(Sport)hart en preventie 13
3.1 Het sporthart 13
3.2 Wat doen we tegenwoordig aan preventie en sportmedisch onderzoek? 14
3.2.1 Preventie 14
3.2.2 Sportmedisch onderzoek 16
Hoofdstuk 4:
Wat kunnen de oorzaken zijn van een plotselinge hartstilstand ? En zijn
deze oorzaken te behandelen? 18
4.1 Hypertrofische Cardiomyopathie (HCM) 18
4.2 Lange QT-syndroom (LQTS) 21
4.3 Het Wolff-Parkinson-White syndroom 24
4.4. Inspanningsgebonden ventriculaire tachycardieen (CPVT) 26
4.5 Abnormale aanleg kransslagader 29
4.6 Brugada syndroom 30
4.7 Myocarditis 33
4.8 Aritmogene rechter ventrikel dysplasie (ARVD) en Aritmogene rechter
ventrikel cardiomyopathie (ARVC) 39
4.9 Familiaire Hypercholesterolemie 41
Hoofdstuk 5:
Wat te doen bij een plotselinge hartstilstand op het veld? 43
5.1 Protocol als het slachtoffer wel of niet ademhaalt 43
5.2 AED 46
5.3 Weet men wat te doen bij een plotselinge hartstilstand 48
Hoofdstuk 6:
Weet men de AED op zijn/haar sportclub te vinden? 50
1
,Inhoudsopgave (vervolg)
Pagina
Hoofdstuk 7:
Welk percentage mensen is op de hoogte van de Rode Kruis
app en wie heeft de app daadwerkelijk gedownload? 52
De wereld is in shock. Het grote talent van Ajax, Abdelhak Nouri, valt neer op het veld en
staat niet meer op. Het werd stil…. doodstil.
Al snel komt er een discussie op gang of de arts van Ajax wel juist heeft gehandeld en het
goede protocol heeft gevolgd. Achteraf blijkt dat de hulpverleners kostbare tijd hebben
verloren doordat ze bezig waren met zijn tong en de hartstilstand over het hoofd zagen. De
Automatische Externe Defibrillator (AED) stond al die tijd naast de voeten van Abdel maar
werd niet gebruikt. Het protocol werd niet goed toegepast.
Wanneer een sporter op het veld neervalt is dat een onbegrijpelijke dramatische gebeurtenis.
Een ogenschijnlijk gezonde sporter is het ene moment volop actief en het andere moment
levenloos. De vraag die altijd wordt gesteld of de hartstilstand en/of de dood voorkomen had
kunnen worden.
Dit profielwerkstuk gaat over wat te doen bij een plotselinge hartstilstand bij sporters. Ik zal
mij hierbij richten op de onderzoeksvraag: ‘’hoe reduceer je de kans op een fatale afloop bij
een plotselinge hartstilstand (in het veld)?’’
Voor het tot stand komen van deze studie is met name (vak)literatuur van belang geweest.
Naast literatuuronderzoek heb ik ook deskresearch gepleegd. Vooral de twee artikelen van Dr.
Panhuyzen, de website Genetics Home Reference en de informatie van de Nederlandse
Hartstichting waren goede bronnen. Naar aanleiding van het literatuuronderzoek heb ik
vragen opgesteld en vervolgens drie interviews afgenomen bij drie artsen, een (sport)chirurg,
sportcardioloog en een hoogleraar Cardiologie. Tevens heb ik een enquête opgesteld die door
meer dan 600 mensen is ingevuld. Hierdoor heb ik een breed scala aan vragen beantwoord
gekregen voor deze studie.
Allereerst besteed ik in deze studie aandacht wat een plotselinge hartstilstand is en hoe vaak
dit bij sporters voorkomt (hoofdstuk 1 en 2). In hoofdstuk 3 ga ik in op wat een sporthart is en
wat er tegenwoordig aan preventief en sportmedisch onderzoek wordt gedaan. In hoofdstuk 4
sta ik uitgebreid stil wat de oorzaken kunnen zijn van een plotselinge hartstilstand en wat de
behandelingen zijn. In hoofdstuk 5, 6 en 7 ga ik met name in wat te doen bij een plotselinge
hartstilstand, wat een AED is, waar deze zoal te vinden zijn en wat de Rode Kruis app kan
betekenen in het geval van een plotselinge hartstilstand. Tenslotte hoop ik antwoord te geven
op de vraag hoe je de kans op een fatale afloop bij een plotselinge hartstilstand op het veld
kan verminderen.
Ik verwacht dat veel mensen rondom het sportveld weten wat te doen bij een plotselinge
hartstilstand en tevens weten waar de dichtstbijzijnde AED hangt. En dat de oorzaken voor
een plotselinge hartstilstand eenvoudig op te sporen zijn en eventueel te behandelen.
3
,Methodologie
Ik ben vorig jaar (vwo 5) begonnen met mijn profielwerkstuk, doordat ik mij ben gaan inlezen
over het hart. Ik wist weinig over het hart en het is een super interessant onderwerp. Daarnaast
heb ik via familieleden en bekenden contact gezocht met een aantal medisch specialisten. Ik
heb uiteindelijk drie artsen gemaild en/of gesproken. Ik heb de interviews afgenomen en die
verwerkt in mijn profielwerkstuk (zie ook bijlagen 2,3 en 4). Ik heb gekozen voor een
interview, omdat ik op deze manier het gemakkelijkst mijn vragen kon stellen en ik daar ter
plekke weer op kon reageren. Ik verwachtte op deze interactieve manier het meest uitgebreide
antwoord te krijgen.
Ik heb ook bronnenonderzoek gedaan naar onder andere de mogelijke oorzaken van een
plotselinge hartstilstand. Dit heeft veel tijd gekost, maar dat is wel een belangrijk onderdeel
van mijn PWS geworden. Ik heb voor het vermelden van bronnen gebruik gemaakt van een
notensysteem. Zoals in de inhoudsopgave te lezen valt kunnen noten worden opgezocht op
bladzijde 60.
Als laatste heb ik een enquête opgezet en daarin belangrijke vragen voor mijn profielwerk
kunnen stellen. Mijn enquête heb ik uitgedeeld op sportclubs en online laten invullen. De
enquête is uiteindelijk maar liefst 610 keer ingevuld. Ik heb voor de enquête gekozen, omdat
ik hoopte dat die vaak zou worden ingevuld en ik hierdoor de uitkomsten echt zou kunnen
gebruiken. Bovendien heb ik de vragen zo gesteld dat ik uiteindelijk mooie, overzichtelijke en
duidelijke resultaten zou krijgen (zie bijlage 5).
4
,Hoofdstuk 1: Wat is een plotselinge hartstilstand?
1.1 Hoe werkt het hart1?
Het hart is de belangrijkste spier van ons lichaam. Het hart is een pomp die 4 tot 5 liter bloed
per minuut rondpompt. Het bloed bevat zuurstof en voedingsstoffen voor alle spieren en
organen.
Het hart bestaat uit vier holle ruimtes. Men heeft een linker- en een rechterboezem en men
heeft een linker- en een rechterkamer. De kamers zijn groter dan de boezems.
In de linkerboezem stroomt het zuurstofrijke bloed uit de longen binnen. Vanuit de
linkerkamer wordt het zuurstofrijke bloed het hele lichaam doorgepompt. In de rechterboezem
stroomt het zuurstofarme bloed uit het lichaam binnen. Vanuit de rechterkamer wordt het
zuurstofarme bloed naar de longen gepompt.
In het menselijk lichaam kunnen er twee bloedsomlopen lopen, namelijk de kleine en de grote
bloedsomloop. De kleine bloedsomloop heeft als taak dat er koolstofdioxide uit het bloed kan
worden afgestaan en de longen zuurstof kunnen opnemen. De grote bloedsomloop heeft als
functie dat er zuurstof wordt afgestaan en koolstofdioxide wordt opgenomen.2
Figuur 1: in bovenstaande afbleelding zie je de anatomie van het hart.
De werking van het hart is onder te verdelen in drie fases die elkaar steeds opnieuw
opvolgen3:
1. Systole (samentrekken) van de boezems. De hartslag begint als de boezems zijn
volgestroomd met bloed uit de longaders en uit de holle aders. De systole van de boezems
vindt gelijktijdig plaats. Het bloed stroomt hierdoor de kamers in. Op het moment dat het
bloed de kamers instroomt, vindt er nog diastole in de kamers plaats.
5
,2. Systole (samentrekken) van de kamers. Als de kamers zijn volgestroomd, dan kan de
systole van de kamers beginnen. De druk stijgt in de kamers, waardoor de hartkleppen
dichtslaan. Hierdoor kan er geen bloed terug de boezems in stromen. Tijdens de systole
van de kamers vindt er in de boezems de diastole plaats.
3. Hartpauze. Als de druk in de kamers hoger wordt dan de druk in de longslagaders en in de
aorta, dan worden de halvemaanvormige kleppen geopend. Tegelijkertijd wordt het bloed
de aorta en de longslagaders in gepompt. Door de halvemaanvormige kleppen kan er geen
bloed terug de kamers in stromen. Nadat het bloed in de aorta en longslagaders is
gepompt, vindt er diastole plaats in zowel de boezems als de kamers (hartpauze).
De impulsen die de samentrekking van het hartspierweefsel veroorzaken ontstaan in de
sinusknoop. Vanuit de sinusknoop worden de impulsen naar het spierweefsel in de wand van
de boezems gestuurd. Dit veroorzaakt de systole van de boezems.
Aan het eind van de systole van de boezems komen de prikkels in de zogenaamde AV-knoop
aan. De AV-knoop staat in verbinding met de bundel van His. De AV-knoop kan de
elektrische prikkel afremmen, waardoor de boezems net iets meer tijd hebben om het bloed de
kamers in te pompen. Daarna wordt de prikkel via de bundel van His de kamers ingeleid en
vindt de systole van de kamers plaats. Als de elektrische prikkel verkeerd, te langzaam of te
snel door het hart loopt, ontstaat een (dodelijke) ritmestoornis.4
Figuur 2: in bovenstaande afbeelding zie je de ligging van de sinusknoop, de AV-knoop en de
bundel van His in het hart.
De impulsgeleiding in het hart kan worden gemeten en geregistreerd in een
elektrocardiogram (ECG). Bij elke hartslag laat een ECG drie toppen zien. De
impulsgeleiding in de wand van de boezems veroorzaakt de kleine golf bij P, de
impulsgeleiding in de wand van de kamers veroorzaakt de hoge golf QRS. Na de
impulsgeleiding vindt in de cellen een korte herstelperiode plaats. De herstelperiode van de
cellen in de wand van de kamers veroorzaakt de golf bij T.5
6
,Figuur 3: in bovenstaande afbeelding ziet men het ECG in rust bij een persoon met
een normaal hartritme. Bovendien ziet men de drie golven die zijn uitgelegd.
1.2 Plotselinge hartstilstand
Het klinkt natuurlijk logisch en dat is het eigenlijk ook: bij een hartstilstand stopt het hart met
pompen. Organen en de hersenen krijgen geen bloed meer en daardoor ook geen zuurstof
meer. Je kan niet meer normaal functioneren en raakt daardoor bewusteloos. Je raakt meestal
al na 10 seconden bewusteloos, zo snel gaat dat. Sommige patiënten happen dan nog wel naar
adem, dit wordt gasping genoemd. De dood treedt niet in met het stoppen van het hart, maar
bij het verlies van de hersenfunctie.6
Een hartstilstand is een levensbedreigende situatie. Al na 4 tot 6 minuten raken hersencellen
onherstelbaar beschadigd door het zuurstofgebrek. Daarna lopen ook andere organen schade
op. Door snel te starten met reanimeren en het toedienen van een schok met een AED
vergroot je de overlevingskans van het slachtoffer. Bovendien vergroot je daardoor de kans op
zo min mogelijk schade.7
Figuur 4: in bovenstaande afbeelding zie je een diagram van de overlevingskans
uitgezet tegen de tijd dat het hart niet normaal pompt bij gebruik van een AED.
7
, Bij een hartstilstand staat niet alles stil. De kamers van het hart verliezen wel hun
pompkracht, maar ze gaan heel snel en chaotisch trillen. Dit is heel gevaarlijk, omdat de
bloedsomloop tot stilstand komt. Dit heet kamerfibrilleren.
Bij kamerfibrilleren moet er zo snel mogelijk een elektrische schok gegeven worden met een
Automatische Externe Defibrillator (AED), waardoor het normale hartritme weer wordt
hersteld. Alleen een elektrische schok kan namelijk het kamerfibrilleren stoppen. Tijdige
reanimatie kan in veel gevallen de pompfunctie van het hart herstellen zonder dat er ernstige
schade aan de hersenen ontstaat. Onmiddellijk na de hartstilstand moet ook hartmassage en
beademing worden toegepast. Helaas lukt het buiten het ziekenhuis niet altijd om zo snel te
handelen en dit kan daardoor fataal zijn.8
Mensen die bijna tegen een plotselinge hartstilstand aanzitten, kunnen waarschuwingssignalen
krijgen. Dat kunnen de volgende signalen zijn:
- Hartkloppingen
- Pijn op de borst
- Duizeligheid/flauwvallen
- Kortademigheid9
Er zijn echter ook patiënten die geen van deze symptomen vertonen.
8
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MaartjeBr. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,99. Je zit daarna nergens aan vast.
