Dit is mijn gebruikte samenvatting van de lessen, powerpoints en handboek. Alles wat gekend hoeft te zijn staat hierin.
Kleine tip: prof. Pauwels geeft steeds een leeswijzer mee die handig is om te studeren!
In het begin een zeer goede samenvatting, naar het midden toe verslechtert de lay-out helaas en moest ik ook steeds meer extra informatie bijschrijven omdat er soms echt te weinig uitleg werd gegeven. Op sommige pg's staan foto's ook over de tekst...
Hoofdstuk 1: Inleidende bedenkingen over de etiologie en de criminologie
★ Waar houdt de etiologische criminologie zich mee bezig?
Etiologische criminologie = tak van de criminologie die zich bezighoudt met oorzaken en de
bundeling van oorzaken in theorieën.
Men definieert criminologie zeer verschillend doorheen de tijd, we zien een evolutie van een
sociologische omschrijving naar een interdisciplinaire omschrijving.
Sutherland omschreef criminologie zeer breed adhv 3 componenten:
1. Sociologische studie van het wetgevend proces
2. Sociologie van de criminaliteit en sociale psychologie van de regelovertreder (etiologie)
3. Sociologie van straf en strafsystemen
=> verouderd door teveel focus op het sociologische, nood aan ruimere, modernere definitie.
Europese Vereniging voor Criminologie (ESC) hanteert een definitie adhv 8 componenten:
1. verklaring van criminaliteit (etiologie)
2. preventie van criminaliteit
3. controle op criminaliteit
4. behandeling van daders, criminaliteit en slachtoffers
5. meten van criminaliteit
6. detecteren/ophelderen van criminaliteit
7. wetgeving en diens etiologie
8. toepassing strafwet en strafrechtsbedeling, systemen van straftoemeting, -uitvoering
★ Criminaliteit definiëren: een heet hangijzer
Er zijn verschillende definities binnen verschillende disciplines:
➔ Juristen en historici:
bestuderen het tot stand komen en afschaffen van (straf-) rechtelijke regels
➔ Biologen en psychologen:
bestuderen genetische, moleculaire & psychologische kenmerken van regelovertreders
➔ Sociologen:
zoeken naar structurele of culturele condities bij samenleving van criminaliteit maar ook de
maatschappelijke reactie op de regelovertreding
➔ Strafrechtjuristen:
bestuderen de toepassing van strafrechtsregels en penologen de strafuitvoering
➔ Evolutionaire biologen, psychologen,..:
bestuderen de adaptieve kenmerken en stellen zich de vraag of criminaliteit dat is
1
,Onderscheid tussen crimineel gedrag en antisociaal gedrag van Fishbein:
Crimineel gedrag Antisociaal gedrag
is niet altijd offensief voor iedereen is voor de meeste mensen offensief
kan ook slachtofferloos zijn is nooit slachtofferloo
is altijd een inbreuk op de wet is vaak, maar niet altijd strafbaar
kan adaptief en normaal zijn is niet normaal en niet-adaptief
Criminaliteitspiramide van John Hagan die aantoont
dat er verschillende gradaties van normovertreding zijn.
Men moet rekening houden met drie zaken
- overeenstemming van de norm
- ernst van maatschappelijke reactie
- evaluatie van de sociale schade
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen:
➢ Core crimes: traditionele werkdomein van de etiologische criminologie
➢ Unrecognized blameworthy harms: schadelijk gedrag dat wordt gezien als minder
schadelijk maar toch aanzienlijke gevolgen heeft.
➢ Public-only recognized harms: wordt door de publieke opinie als schadelijk gezien
➢ State-only recognized harms: wordt enkel door de staat als regelovertredend gezien
➢ Constructed crimes: zuivere sociale constructies
➢ Constructed deviance: regelovertreding waartegen een sanctie staat maar geen
strafrechtelijke
➢ Repressive state crimes: gepleegd door staten
2
,De etiologie gaat ook uit van de achterliggende idee of stroming: wetenschappelijk realisme. Deze
gaat ervan uit dat de samenleving tot op zekere hoogte kan bestudeerd worden en dat oorzaken
kunnen gekend worden.
De hedendaagse etiologie hanteert vaak juridische definities zoals die van Wikström:
een misdrijf is een handeling (1) die een overtreding inhoudt (2), die een wettelijke basis heeft (3)
en waartegen een officiële maatschappelijke reactie volgt (4).
=> er zijn ook kritieken tegen een te enge strafrechtelijke definitie:
➔ essentie van criminele handelingen is onduidelijk
➔ geografische en temporele verschillen
➔ het weerspiegelt niet de handelingen van alle burgers
➔ schadelijk gedrag wordt niet altijd bestraft
MAAR deze kritieken zijn niet problematisch voor de etiologische criminologie
Regelovertreding (overtreden van een norm) vormt het centrale punt van de studie. Maar we
moeten opletten voor de conclusies die worden getrokken uit de definities:
→ moralistische fout: iets wat verwerpelijk is = mag niet bestaan
→ naturalistische fout: iets bestaat = iets is goed
Er is een debat over het ontstaan van strafwetten en criminele handelingen:
° consensus over essentiële waarden in de samenleving
Durkheim maakt hierbij onderscheid tussen misdrijven die indruisen tegen:
basis collectief bewustzijn (universeel)
hoger bewustzijn (minder universeel)
° conflicten tussen sociale groepen over essentiële waarden (macht kan van belang zijn)
=> verzoeningspoging van Agnew (beide perspectieven)
“Blameworthy harms, condemned by the publicsanctioned by the state”
Mala in se: universeel, niemand
wilt hier slachtoffer van worden
Mala prohibita: niet universeel en
strafbaarstelling is vaak
willekeurig
3
, Criminaliteitsprisma van John Hagan dat aantoont dat er verschillende vormen van
regelovertredend gedrag bestaan onder de categorie ‘blameworthy harms’.
De verschillende vormen verschillen in
- sociale schadelijkheid
- zichtbaarheid
- mate van consensus
Definitie van Mario Bunge gebaseerd op mensenrechten maakt het ook mogelijk om economische
uitbuiting, financiële speculaties, … als regelovertreding te definiëren.
“A criminal action may be defined as an action that, either deliberately or out of negligence, causes
harm, violates basic rights, or hinders the discharging of basic duties”
★ Enkele grote vraagstukken in de criminologie
1. Spreidingsvraagstuk
gaat over de verdeling van misdaad over de maatschappij
Deze betreft drie vragen:
- Geografisch:
Hoe en waarom is misdaad ruimtelijk verspreid over een samenleving?
- Temporeel:
Hoe en waarom varieert misdaad door de tijd in een samenleving?
- Sociaal:
Hoe en waarom is misdaad sociaal verspreid over een maatschappij?
2. Etiologische vraagstuk
gaat over de waarom-vraag (oorzaken, ontstaan en voortbestaan)
waarom pleegt men WEL of waarom pleegt men NIET criminaliteit?
3. Reactievraagstuk
gaat over de reactie van mensen/organisaties/instellingen
ook wel het etiketteer/labelling vraagstuk genoemd
wie bepaalt welke gedragingen worden gecriminaliseerd met welke motieven
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studentecrimi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,29. Je zit daarna nergens aan vast.
