Samenvatting
Samenvatting ondersteunende wetenschappen 4
- Instelling
- Erasmushogeschool Brussel (EhB)
Dit document bevat een samenvatting van ondersteunende wetenschappen 4.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 59 pagina's
Voorbeeld 4 van de 59 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Ondersteunende wetenschappen 4Farmacologie
Farmacodynamiek = wat doet het farmacon met ons lichaam?
Farmacokinetiek = wat doet ons lichaam met het farmacon?
Farmacokinetiek:
• Toediening (lokaal of systemisch) en resorptie
- Toediening:
o Lokale of plaatselijke toediening
§ Huid
§ Slijmvliezen ogen, mond, oren en vagina
§ Neus en longen
o Systemische toediening (via bloedbaan)
§ Transdermaal
§ Oraal
Ø Kauwtablet
Ø Dranken
Ø Sublinguale tabletten
Ø Maagresistente tabletten
Ø Tabletten met vertraagde afgifte
§ Rectaal
Ø Zetpil
Ø Klysma
§ Parenteraal
Ø Intravasculair/intraveneus
Ø Intramusculair
Ø subcutaan
- Resorptie = de opname van een geneesmiddel in de bloedbaan
o Via de huis (transdermaal)
o Via enterale toediening
o Via subcutane of intramusculaire injectie
Factoren die biologische beschikbaarheid beïnvloeden:
o Oplosbaarheid
o Fysicochemische karakteristieken
o Medicamenteuze interacties
o Toedieningswijze
§ Geen passage door maag – darmstelsel (parenteraal)
§ Passage door maag – darmstelsel (enteraal)
Ø Passage door de lever (first pass fenomeen)
Toedieningswijze:
• Intravasculair (intra – arterieel in specifieke situaties)
- Biologische beschikbaarheid 100%
- Geen resorptie = snelle werking
- Geen first pass effect
, • Intramusculair
- Biologische beschikbaarheid afhankelijk van
o Doorbloeding spierweefsel
o Viscositeit
o Volume
o Eigenschappen van het geneesmiddel
- Geen first pass effect
• Subcutaan
- Biologische beschikbaarheid ( zie IM injectie)
- Onderhuidse doorbloeding lager à resorptie lager
- Resorptie versnellen of vertragen
- Geen first pass effect
• Pulmonair
- Biologische beschikbaarheid beïnvloed door
o Hoge bloeddebiet
o Opp. van de alveolaire membranen
- Geen first pass effect
• Transdermaal
- Biologische beschikbaarheid bepaald door
o Vetoplosbaarheid van het geneesmiddel
o Slecht voorspelbaar
- Transdermale therapeutische systemen
- Geen first pass effect
• Sublinguaal
- Biologische beschikbaarheid = hoog
- Snelle werking
- Geen first pass effect
• Oraal
- Biologische beschikbaarheid = variabel
o Maaglediging
o Motiliteit van de darm
- Chronisch gebruik
- Fist passage effect
• Rectaal
- Biologische beschikbaarheid = variabel
- Klein resorptie – oppervlak met wisselende contacttijd
- Geen first pass effect
- Voordeel: komt niet in maag terecht
Cave : geen resorptie nodig bij intravasculaire injectie.
Opmerking: gecontroleerde vrijstelling = bij een gecontroleerde vrijstelling wordt de resorptie
beïnvloed om een langere therapeutische actie van het geneesmiddel te bekomen. Repeat action en
delayed release. Delayed release en sustained release.
Biologische beschikbaarheid van een geneesmiddel is een term om uit te drukken in welke mate
een geneesmiddel in de bloedbaan terecht komt of m.a.w. de fractie van de toegediende dosis die de
algemene circulatie bereikt.
, • Verdeling/distributie over het lichaam
- Verdelingssnelheid
o Geneesmiddel
o Weefsels
- Vrije fractie
o Ongebonden
o Passage door membranen
o Therapeutisch effect
o Eliminatie mogelijk
- Gebonden fractie
o Gebonden (e.g. albumine)
o Geen passage
o Geen therapie
o Geen eliminatie
Distributie van GM kan individueel verschillen.
Farmaca binden aan plasma – EW à is reversibel.
Graad van de binding is afhankelijk van de affiniteit en de capaciteit.
Vrije fractie van een GM daalt in het bloed à een deel van de gebonden fractie zal losgekoppeld
worden van albumine.
Gebonden vorm = geneesmiddelen reservoir.
Verschillende GM tegelijk à EWbinding verdringen à interacties.
Plasma – EWbinding van GM afhankelijk van fysiologische/pathologische omstandigheden.
Bloed – hersenbarrière of BBB:
Bescherming van de hersenen tegen bepaalde stoffen.
Hydrofiele oplossingen gaan niet door de BBB, lipofiele stoffen wel.
Grootte van moleculen: klein wel, groot niet.
Elektrische lading à elektrisch neutraal wel.
Specifieke transportsystemen aanwezig om bepaalde GM naar of uit de hersenen te brengen.
• Eliminatie (excretie (= via urine uit lichaam verwijderd à nieren) en metabolisme)
= alle processen die leiden tot daling van de hoeveelheid farmacon in het lichaam.
Biotransformatie = chemische omzetting in lichaam, stof wordt wateroplosbaar à lever.
Klaring:
De klaring van een GM is het volume plasma dat per tijdseenheid volledig gezuiverd of
geklaard wordt van dit GM.
o Totale bloeddebiet naar het orgaan
o Vrije fractie van het GM
o Eliminatiecapaciteit van het orgaan
§ Hepatische klaring:
, o Biotransformatie à verminderde activiteit van het product of hierdoor worden
actieve verbindingen gevormd, prodrug = moedermolecule heeft geen
farmacologische activiteit, maar wordt omgezet tot actieve metaboliet.
o Metabolisatiewegen:
Fase 1 reacties (functionalisatie reacties)
è Wijziging in chemische structuur
è Meestal inactivatie
Fase 2 reacties (conjugatie reacties)
è Koppeling lichaamseigen stof
o Factoren die metabolisatie beïnvloeden:
- Patiënt – karakteristieken
- Genetische factoren
- Leeftijd
- Toedieningsvorm
- Interacties
• Inhibitie
• Inductie
- Ziekte
§ Renale klaring:
De renale klaring van een geneesmiddel komt overeen met de som van de klaringen door
glomerulaire filtratie en tubulaire secretie; min de fractie teruggeresorbeerd door tubulaire
reabsorptie.
o Excretie
- Glomerulaire filtratie
- Actieve tubulaire secretie
- Tubulaire reabsorptie
§ Creatine klaring:
De creatine klaring komt overeen met het volume bloedplasma dat per minuut door de
nieren ontdaan wordt via creatine.
o 125 ml/min ontdaan via de urine.
De concentratie van een farmacon in een bepaald deel van ons lichaam, is afhankelijk van de
toegediende dosis, maar ook van de snelheid van resorptie, verdeling en eliminatie, en evolueert
dus in functie van de tijd.
Metabolisme:
Een buffer is een structuur, substanties of proces dat verandering tegengaat. De lever functioneert
bijvoorbeeld als buffer door sterke veranderingen van hoeveelheden opgeloste stoffen in het bloed
tegen te gaan.
Farmacodynamiek:
• Therapeutische effecten van GM
• Bijwerkingen van GM
Hoe werkt het GM in op het lichaam? à aangrijpingspunten, mechanismen
Waar op moleculair niveau:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper shanadegieter. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,48. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67866 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen